چرا مردان عمر کوتاه‌تری نسبت به زنان دارند؟/ تک‌همسری باعث طول عمر می‌شود
مطالعه‌ای بر روی بیش از 1100 گونه نشان داد که در میان پستانداران، ماده‌ها به طور متوسط 12% بیشتر از نرها عمر می‌کنند، در حالی که در پرندگان برعکس است - نرها حدود 5% بیشتر از ماده‌ها عمر می‌کنند.
در سراسر جهان و در طول تاریخ، مردان عموماً عمر کوتاه‌تری نسبت به زنان داشته‌اند. برای فهمیدن اینکه چرا انسان‌ها به این شکل تکامل یافته‌اند، گروهی از محققان در موسسه انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک در آلمان، به تاریخ بشر نگاه نکردند - بلکه به دنبال سرنخ‌هایی از پسرعموهای حیوانی ما بودند.
مطالعه آنها که در Science Advances منتشر شد، بیش از 1000 گونه حیوانی را بررسی کرد تا مشخص کند کدام ویژگی‌های تکاملی در بین گونه‌هایی که یک جنس تمایل به بیشتر زنده ماندن دارد، رایج است.
آنها کشف کردند که اگرچه به نظر می‌رسد ژنتیک نقشی دارد، اما تک همسری نیز عامل کلیدی در طول عمر مردان بوده است. در همین حال، بزرگ کردن فرزند ممکن است به زنان کمک کرده باشد تا طول عمر خود را افزایش دهند.
در انسان‌ها، زنان به طور متوسط 5.4 سال بیشتر از مردان عمر می‌کنند، اما ما تنها گونه‌ای نیستیم که یک جنس از جنس دیگر بیشتر عمر می‌کند. در واقع، در 72 درصد از پستانداران، ماده‌ها به طور متوسط 12 درصد از همتایان نر خود بیشتر عمر می‌کنند. طول عمر ماده‌ها در یک گونه، یعنی گوزن شمالی، می‌تواند بیش از دو برابر نرها باشد.
اما این در سراسر قلمرو حیوانات صادق نیست. در پرندگان، نرها هستند که تمایل به زندگی طولانی‌تر دارند - به طور متوسط 5 درصد در اکثر گونه‌ها (68 درصد).
یکی از توضیحات اصلی، کروموزوم‌های ما هستند، زیرا یکی از اساسی‌ترین تفاوت‌های بین دو جنس است. در پستانداران، ماده‌ها دو کروموزوم X دارند، در حالی که نرها یک کروموزوم Y کوتاه‌تر دارند.
دکتر یوهانا استارک، سرپرست این مطالعه، به بی‌بی‌سی ساینس فوکوس گفت که از آنجا که نرها فقط یک کپی از کروموزوم X دارند، «هرگونه جهش مضر روی آن کروموزوم احتمالاً تأثیر می‌گذارد، زیرا کپی دومی برای جبران وجود ندارد.»
«ایده دوم به عنوان فرضیه «سمی Y» شناخته می‌شود که نشان می‌دهد خود کروموزوم Y ممکن است عناصر ژنتیکی داشته باشد که اثرات مضری بر سلامت و پیری دارند.»
در همین حال، برای پرندگان - که کروموزوم‌های ZW دارند - نرها هستند که دو Z دارند، در حالی که در ماده‌ها یکی با یک کروموزوم W کوتاه شده جایگزین می‌شود. اما اگر این تنها عامل بود، نرها در تمام گونه‌های پرندگان عمر طولانی‌تری داشتند.
استارک گفت: «برخی از گونه‌ها خلاف الگوی مورد انتظار را نشان دادند. به عنوان مثال، در بسیاری از پرندگان شکاری، ماده‌ها هم بزرگتر و هم عمر طولانی‌تری نسبت به نرها دارند. بنابراین کروموزوم‌های جنسی فقط می‌توانند بخشی از داستان باشند.»
خب، چه چیزهای دیگری در این میان نقش دارند؟ محققان فکر می‌کنند که این موضوع فقط به معنای ژنتیکی رابطه جنسی نیست، بلکه به معنای تولید مثلی نیز هست. وقتی صحبت از جفت‌گیری می‌شود، پرندگان عموماً تمایل به تک‌همسری دارند، در حالی که تنها درصد کمی از پستانداران به یک شریک زندگی پایبند می‌مانند.
به گفته استارک، «نرها اغلب هزینه تولید مثل را می‌پردازند. برای به دست آوردن جفت، آنها روی ویژگی‌هایی مانند یال یا شاخ سرمایه‌گذاری می‌کنند و انرژی خود را صرف مبارزه با رقبا می‌کنند که این امر خطر آسیب‌دیدگی آنها را افزایش داده و طول عمر آنها را کوتاه می‌کند.»
همه چیز به رقابت جفت‌گیری برمی‌گردد: هرچه رقابت شدیدتر باشد، طول عمر کوتاه‌تر است. در میان گوزن‌ها و گوریل‌ها، معاشقه شدید منجر به استرس، جراحات و مرگ زودرس می‌شود.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.