چرب شدن بازار لبنیات فله‌ای غیراستاندارد در سایه عدم نظارت‌ها / طرح ناموفق ساماندهی فروشگاه‌های عرضه محصولات لبنی سنتی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، داستان توزیع شیر فله‌ای از حدود 10 سال پیش شروع شد که اتحادیه دامداران یکی از استان های کشور پیشنهاد صدور مجوز توزیع شیر فله‌ای را با این توجیه که کیفیت این نوع شیر بهتر و قیمت آن مناسب تر است به سازمان دامپزشکی کشور داد و این سازمان بعد از سه ماه بررسی درباره این پیشنهاد، مجوز توزیع فله‌ای شیر در این استان را داد و کم کم رشد قارچ گونه ای در کشور پیدا کرد.

متخصصان علم پزشکی معتقدند زمانی که شیر فله بجوشد می‌شود عاری از میکروب می شود ولی 30 درصد ارزش غذایی آن کاهش یافته و بهترین پروتیین شیر به کف ظرف می‌چسبد و دور ریخته می‌شود.

در حالی که کارشناسان سلامت و بهداشت بارها درباره خطرات توزیع شیر فله‌ای هشدارهای جدی داده اند اما مسؤولان سلامتی مردم واکنش جدی در این باره از خود نشان ندادند.

آمار وزارت بهداشت نیز حکایت از افزایش 25 درصدی مبتلایان به تب مالت براثر مصرف شیر فله ای دارد اما باز هم همه چیز هم آرام است و مسؤولانی که طی چند سال گذشته تلاش کردند تا آمار مبتلایان به تب مالت را از 80 هزار مورد به 12 هزار مورد در سال 90 کاهش دهند، حالا نظاره گر افزایش مبتلایان هستند.

دستگاه‌های نظارتی نیز گویا تنها وظیفه ای که دارند صدور بخشنامه ممنوعیت است و در برخورد با این تخلفات آشکار هیچ وظیفه ای برای خود متصور نیستند.

این در حالی است که در حال حاضر بیش از 900 برند لبنی در کشور وجود دارد و در تمام کشور محصولات به صورت بسته‌بندی شده توزیع می‌شود، اما به دلیل نداشتن سرو سامان تبدیل شیر به لبنیات پاستوریزه و رشد قارچ گونه فروشگاه های عرضه لبنیات تحت عنوان سنتی و خانگی که متاسفانه خیلی از انها فاقد کیفیت و سلامت هستند و به نسبت لبنیات بسته بندی با قیمت کمتری عرضه می شود، استقبال مردم را به این سمت و سو کشیده است.

طرح ناموفق ساماندهی فروشگاه های عرضه محصولات لبنی سنتی در خراسان شمالی

خراسان شمالی از قطب‌های دامپروری کشور است و سالانه حدود 160 هزار تن شیر خام در این استان تولید می شود و با توجه به اینکه بخش زیادی از جمعیت خراسان شمالی در روستاها ساکن هستند، میزان بالایی از حجم شیر تولید صرف تولیدات لبنی به صورت سنتی می شود و اکثرا این میزان شیر به محصولات صنعتی اختصاص پیدا نمی کند.

این در حالی است که این مشکل طی سالیان متمادی در حال بررسی قرار گرفته است اما قطعا با شیوع ویروس کرونا و ایجاد مشکلات سلامتی که می تواند به همراه داشته باشد و افزایش قارچ گونه فروشگاه های عرصه لبنیات سنتی بدون مجوز و نظارت در سطح شهرستان های خراسان شمالی به نگرانی در حوزه سلامت و بهداشت تشکیل شده است.

طرح ساماندهی فروشگاه‌های عرضه محصولات لبنی سنتی یا همان فله ای در خراسان شمالی که از سال 1390 از سوی دامپزشکی و سایر نهادهای متولی در راستای تامین سلامت شهروندان مطرح شد اما به دلایلی از جمله ناهماهنگی دستگاه های متولی بی نتیجه ماند.

دامپزشکی خراسان شمالی به عنوان متولی امنیت غذایی خواهان تعطیلی تمامی این واحدها و سوق دادن شیرهای تولیدی به سمت کارخانجات تعطیلی و نیمه فعال است اما این خواسته تاکنون به نتیجه نرسیده است.

براساس آمار غیررسمی هم اکنون با احتساب خواربار فروشی ها حدود دو هزار واحد صنفی در امر فروش محصولات لبنی سنتی بدون شناسنامه در خراسان شمالی فعالیت دارند که فروش برخی از واحدها در ماه بیش از برخی واحدهای تولید لبنی است.

نبود نظارت عالیه بهداشتی و دامپزشکی بر کارکرد این واحدها از خرید شیر از دامدار تا فروش در فروشگاه و عدم پایش محصولات لبنی در این مراکز، نگرانی در مورد افزایش آمار بیماران تب مالت را در استان افزایش داده به گونه ای که تنها بهار امسال در شهرستان های فاروج و شیروان حدود 50 بیمار مبتلا به تب مالت شناسایی شده اند.

نگرانی از انتقال بیماری ها با شیوه نامناسب عرضه لبنیات سنتی در استان

در روزهایی که توجه به شاخص ها و پروتکل های بهداشتی به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل شده و فراهم شدن بستر مناسب برای برخورداری از محصولات بهداشتی و سالم و تامین امنیت غذایی از اولویت های جدانشدنی زندگی است، همچنان در بازارهای مختلف خراسان شمالی از جمله شهر بجنورد، شاهد فروش محصولات فله ای هستیم که برخی از آن ها به دلیل نوع عرضه و کمتر رعایت شدن استانداردهای لازم در نگهداری، تهیه و عرضه به چالشی در حوزه بهداشت و سلامت تبدیل شده است.

بخشی از بازار مرکز استان و سایر شهرستان ها در اختیار فروشندگان محصولات فله ای است که برخی از آن ها حتی شیوع بیماری کرونا را نیز جدی نگرفته اند و به شکل نامناسب و گاهی غیربهداشتی، محصولات خود را عرضه می کنند.

ظرف های بزرگ لبنیات فله ای مانند انواع ماست و پنیر در حاشیه یک خیابان و مقابل برخی از مغازه ها، ویترین غیربهداشتی این مغازه هاست و رها شدن پساب ظرف های شسته شده حمل شیر و دوغ در جوی آب و انتشار بوی نامطبوع آن، تصویر بخشی از بازار است.

مشتری هایی که می آیند و بعضی از آن ها محصولات را به غیربهداشتی ترین شکل تست می کنند، نیز در بخش دیگری از این ماجرا قرار دارند، آن سوی دیگر بازار، برخی از محصولات زراعی و باغی مانند کشمش روی زمین رها شده اند و اگر کسی قصد خرید دارد باید سراغ آن ها برود.

برخی کمی محتاط تر عمل کرده اند تا مبادا سلامت همشهریان به مخاطره بیفتد، بنابراین روی محصولات را با پوششی پلاستیکی پوشانده اند؛ اما نمی توان گفت که در اقدام خود موفق بوده اند.

تصویر این بازار، تصویر مخدوش از فروش لبنیات فله ای است، که این محصولات با طرفداران فراوانی که دارد اگر به این شیوه ها عرضه شود قطعا می تواند منبعی برای انتقال ویروس و بیماری ها باشد.

عرضه محصولات لبنی به شیوه سنتی در استان به مرحله بحران رسیده است

این در حالی است که علی اکبر دلیر صحرایی، معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی در تیرماه سال جاری مطرح کرده بود: در شرایط فعلی وضعیت فروش محصولات لبنی در خواربار فروشی ها و کارگاه های موسوم به کارگاه تولید و عرضه محصولات لبنی از نگاه دامپزشکی استان در مرحله بحرانی قرار دارد.

وی اضافه کرد: به هر حال دامپزشکی در حوزه امنیت غذایی کارکرد پیشگیرانه دارد و در این استان به دلیل این که بیش از 90 درصد واحدهای دامداری ها به طور سنتی است، نظارت نیز تا حد زیادی دشوار است و نظارت دامپزشکی نیز بیشتر در واحدهای دامی صنعتی است و واحدهای سنتی به دلیل پراکندگی و کمبود نیروی دامپزشکی کمتر تحت نظارت قرار می گیرند.

دامپزشکی مخالف عرضه شیرفله ای است

وی اظهارداشت: مادامی که مسوولان متولی (صمت، اصناف) وارد گود نشوند؛ بطور قطع بار دیگر همانند یک دهه گذشته طرح ساماندهی به درستی به مرحله اجرایی نخواهد رسید.

این مقام مسئول گفت: دامپزشکی مخالف عرضه شیر فله ای است و عرضه آن ممنوع است زیراکه مصرف شیر فله ای تهدید برای بهداشت و سلامت جامعه است اما رغبت مردم به این محصول سبب شده است تا ساماندهی عرضه آن در دستور کار قرار گیرد.

تعطیلی کارگاه های دارای مجوز محصولات سنتی، طرح ساماندهی شیر فله ای را ناتمام گذاشت

حسین قاسم زاده، رییس اتحادیه صنف لبنیات، قصابان و مرغ فروشان بجنورد در این باره در گفتگو با خبرنگار ما توضیح داد: در راستای طرح ساماندهی کارگاه های لبنی فعالیت ها با دریافت مجوز انجام شد و مقرر شده بود که محصولات این کارگاه ها با شناسه عرضه و توزیع شود اما برخی از این کارگاه باتوجه به مشکلاتی که داشتند به تعطیلی کشیده شدند.

وی ادامه داد: این در حالی بود که در خواربار فروشی ها طبق آن قوانین مقرر شده، اجازه عرضه محصولات بدون شناسه را نداشتند، اما با بی توجهی به نظارت و کمتر شدن آن، دوباره عرضه لبنیات فله ای بدون شناسه در این مکان ها رونق گرفت.

قاسم زاده خاطرنشان کرد: با تعطیل شدن کارگاه های دارای مجوز، طرح ساماندهی عرضه شیر فله ای محقق نشد و این در حالی است که روزانه بر تعداد این کارگاه ها افزوده و بیشترین شیر تولیدی استان در این کارگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی که اگر این کارگاه ها حمایت و ساماندهی شوند قطعا می تواند اشتغال بالایی برای افراد ایجاد کند.

تب مالت، تهدید بزرگی برای استفاده از محصولات لبنی بی کیفیت است

طاهره عربی، سرپرست واحد نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار عصراترک در این باره توضیح داد: مسمومیت های غذایی و بیماری تب مالت از عوارض احتمالی مصرف موارد لبنی فاقد کیفیت است که گاهی به صورت فله ای به فروش می رسد.

وی با اشاره به این که در برخی از مغازه ها محصولاتی با نام محصولات خانگی در بطری ها و ظروف بدون نام و نشان به فروش می رسد که با استقبال مردم هم روبه رو شده است، گفت: واقعیت این است که این یک سوءاستفاده کلامی از لفظ خانگی است، زیرا محصول خانگی در حجم پایین و به اندازه نیاز یک خانواده تهیه می شود و اگر تولید آن انبوه و نیاز چند محله یا منطقه را تامین کند، دیگر خانگی نیست.

این کارشناس مسئول یادآور شد: تولید و توزیع انبوه یک محصول غذایی به رعایت بیشتر نکات بهداشتی، حضور مسئول کنترل کیفیت و نظارت نهادهای بهداشتی نیاز دارد.

تقلب در تولید برخی از محصولات فله ای لبنی

وی اضافه کرد: لازم به ذکر است که برخی از این گونه محصولات، آلودگی های زیادی دارد و تقلب هایی در تولید آن ها ممکن است انجام شود.

عربی خاطرنشان کرد: مردم باید نسبت به انتخاب محصولات توجه بیشتری داشته باشند و از محصولات فله ای با کیفیت و تمیز استفاده کنند و باتوجه به اینکه این محصولات به وفور در سطح شهر یافت می شود، برای حفظ سلامتی خود و خانواده هایتان از این محصولات استفاده نکنید.

محصولات لبنی فله ای را از فروشگاه های معتبر تهیه کنید

این کارشناس مسئول یادآور شد: در صورت نیاز به استفاده از محصولات فله ای باید از مغازه ها یا فروشگاه های معتبر، یا افراد آشنا و تولید کنندگان بومی مورد اعتماد خریداری کرد و از خرید محصولات بی کیفیت و مضر که توسط افراد سودجو با قیمت های پایین و در شرایط غیر بهداشتی به فروش می رسد، خودداری کرد زیرا به علت عدم نظارت بر این فراورده ها، می توانند باعث بروز انواع مسمومیت ها و بیماری ها شوند.

وی همچنین بیان داشت: افراد باید پس از خرید شیر فله ای از مراکز معتبر آن را به مدت 10 تا 20 دقیقه بجوشانند و در حین جوشاندن هم مرتب آن راهم بزنند.

عربی ادامه داد: باید از مصرف پنیرهای تازه و نرم اجتناب کرد و این نوع پنیرها باید قبل از مصرف به مدت 6 تا 8 هفته در محلول آب نمک نگهداری شوند تا آلودگی میکروبی آن ها از بین برود.

وی افزود: فرآورده های مجاز به محصولاتی گفته می شود که از طریق مسیر و شبکه مجاز مورد تایید و تعریف سازمان غذا و دارو تامین و تدارک دیده شده است و در حلقه های مختلف زنجیره تامین تا عرضه و حتی بعد از ان دارای صاحب و مسئول مشخص و پاسخگو باشند.

انتهای پیام /