چگونه بفهمیم در چه دهکی هستیم؟

دیشب بود که سید ابراهیم رییسی، رییس جمهور، اعلام کرد که به دهک های اول تا سوم جامعه به مدت دو ماه یارانه معیشت 400 هزار تومانی، برای دهک های چهارم تا نهم به مدت دو ماه یارانه معیشت 300 هزارتومانی پرداخت شده و یارانه نان و بنزین و دارو همچنان ادامه خواهد داشت. بدین ترتیب دهک دهم که خانوارهای مرفه هستند این یارانه معیشتی را دریافت نخواهند کرد. بر اساس اعلام دولت، 23 میلیون خانوار که معادل 72 میلیون نفر از مردم هستند، یکی از یارانه های معیشتی 300 یا 400 هزار تومانی را دریافت کرده اند. رییس جمهور گفت که این یارانه ها تنها به مدت دو ماه پرداخت شده و پس از آن کوپن الکترونیکی برای کالاهای اساسی داده خواهد شد. بعد از این صحبت ها بود که بسیاری از سرپرستان خانوار پیامک واریز یارانه های معیشتی 300 و 400 هزار تومانی را دریافت کردند اگر چه بسیاری گفته اند که امکان برداشت این یارانه وجود ندارد. اما با واریز این یارانه های معیشتی بسیاری از خود می پرسند چگونه بفهمیم در چه دهکی هستیم؟ چگونه بفهمیم دهک چندم هستیم؟ چگونه دهک خود را مشخص کنیم؟ در ادامه مطلب به این سوالات پاسخ داده خواهد شد.

بر اساس داده های مرکز آمار ایران فاصله درآمدی دهک اول و دهم درآمدی در سال گذشته معادل 106 میلیون تومان در سال بوده است و این یعنی اینکه درآمد 10 درصد از خانوارهای پردرآمد به طور متوسط سالی 106 میلیون تومان بیشتر از خانوارهای کم درآمد است، عددی که در بازه ماهانه در حدود 8 میلیون و 800 هزار تومان برآورد شده است. در جدول زیر که توسط اقتصاد نیوز تهیه شده و برای سال 1400 است، دهک افراد با توجه به درآمد ماهانه خانوار تعیین شده است که با توجه به افزایش تورم در سال 1401، این اعداد افزایش خواهند یافت هر چند در ترتیب آن ها تغییری رخ نخواهد داد.

بدین ترتیب با محاسبه درآمد خانواده خودتان در سال گذشته می توانید با کمک این جدول دهک خانواری خودتا را تعیین کنید. به طور کلی اگر کمتر از سه تا چهار میلیون درآمد ماهیانه خانوار شماست در دهک های پایین (زیر دهک پنجم) قرار گرفته و درآمد 4 تا 5 میلیونی خانوار شما را در دهک های متوسط قرار می دهد. درآمد ماهیانه نزدیک به 10 میلیون تومان یا بیشتر نیز شما را در دهک نهم و دهم قرار می دهد. حجت عبدالمالکی، وزیر رفاه درباره اعتراض شهروندان به دهک بندی خانوارهایشان گفته است:

ما یک دهک بندی اولیه را انجام و آخرین اطلاعات را (17 اردیبهشت) به سازمان هدفمندی یارانه‌ها ارائه دادیم، البته دائم اطلاعات جدید می‌رسد و ممکن است اعتراضاتی هم از گذشته وجود داشته باشد که سامانه‌هایی برای رسیدگی به این اعتراضات درنظر گرفته شده است. در این روند، ما دو شکل اعتراض را می توانیم داشته باشیم که هر دو بررسی می شود؛ نخست اینکه «چرا جزو یارانه بگیرها نیستم؟» که به زودی و در همین روزها از سوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها، سامانه‌ای برای پاسخ دهی به آن آماده و راه اندازی می شود.

اعتراض دیگر این است که «چرا من در این دهک درآمدی هستم؟» مثلا ممکن است فرد بگوید "چرا من را در دهک هشت قرار داده‌اید، به نظرم در دهک پنج هستم." این اعتراض درباره دهک بندی مربوط به وزارت رفاه است که سامانه آن نیز آماده شده است. بعد از اعلام اینکه هر فرد در کدام دهک درآمدی است، اگر شخصی معترض بود هم به سامانه‌ای که اعلام خواهد شد مراجعه و موارد را ثبت می‌کند و پس از بررسی‌های لازم به او اطلاع داده می شود که اعتراضش وارد است یا دهک بندی با توجه به اطلاعات اقتصادی اش درست انجام شده است.

پیش از این، بر اساس آمار سال 1399 مرکز آمار ایران، اگر هزینه کلی خانوار شما (هزینه زندگی کل اعضای خانواده) بین 700 هزار تومان تا یک میلیون و 600 هزار تومان در سال باشد شما در دهک اول قرار گرفته که جزو 10 درصد فقیرترین خانوارهای جامعه خواهید بود. در صورتی که هزینه خانوار شما حدود یک میلیون و 700 هزار تومان یا همین حوالی باشد در دهک دوم و در صورتی که هزینه خانوار نزدیک به دو میلیون تومان باشد در دهک سوم قرار خواهید داشت. خانوارهای دارای هزینه ماهیانه حدود سه میلیون دهک چهارم به شمار آمده و اگر هزینه خانوار ماهیانه سه میلیون و نیم باشد در دهک پنجم قرار می گیرید. هزینه چهار میلیون و 300 هزار تومانی خانوار در ماه شما را در دهک ششم قرار می دهد و با 5 میلیون هزینه خانوار در دهک هفتم قرار خواهید گرفت.

دهک هشتم هزینه خانوار ماهیانه ای شش میلیون و 700 هزار تومانی داشته و بالاخره دهک نهم هزینه ماهیانه حدود 8 میلیون تومانی خواهد داشت. دهک دهم که ثروتمندترین بخش جامعه است نیز هزینه ماهیانه خانوار حدود 16 میلیون تومانی خواهد داشت. اما این اعداد و ارقام در سال 1400 برای دهک اول به حدود 2 میلیون و دهک دهم به 20 میلیون و پانصد هزار رسید که در سال 1401 نیز افزایش خواهد داشت. در واقع باید عدد درصد نرخ تورم به هزینه های هر دهک از جامعه اضافه شود تا به هزینه خانوار در ماه رسیده و دهک آن خانوار مشخص شود.