کارگردان مجموعه مستند "خط شکن" از سختیهای تولید مستند ورزشی می‌گوید / ماجرای سقوط اضطراری از ارتفاع 3 هزار متری

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مجموعه مستند «خط‌شکن» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی ایمان گودرزی یکی از تولیدات شبکه مستند سیما در نوروز 1401 است که از تلویزیون پخش می‌شود.

گودرزی درباره سوژه این مجموعه گفت: «خط شکن» روایتی متفاوت از ورزش‌های خاص است که کمتر در ایران شناخته شده است. در این مجموعه افرادی را می‌بینیم که به عنوان نخستین نفرات در راه‌اندازی و تأسیس این رشته‌های ورزشی در ایران نقش داشتند. نمایش تلاش‌های آنان آنهم بدون استفاده از کمک‌های دولتی و فدراسیون‌ها برای ایجاد و ارتقای این ورزش‌ها در ایران بخش مهمی از این مستند را تشکیل داده است. همانطور که می‌دانید بسیاری از عموم مردم فکر میکنند که این ورزش‌ها در ایران وجود ندارد و فکر می‌کنند که چنین ورزشکارانی بیشتر در خارج از ایران فعالیت دارند.

وی با اشاره به ورزش‌های متفاوتی که در این مجموعه به نمایش درآمده است، گفت: قهرمانانی از ورزش‌های هوایی، دریایی و زیرآب را در این مجموعه می‌بینیم. برای مثال، پاراگلایدر را در ایران می‌شناسیم اما طی‌کردن مسافت‌های طولانی با استفاده از پاراگلایدر و پرواز با آن کمتر به گوش‌مان خورده است. مثلاً کسانی که با پاراگلایدر بر فراز قله ایران یعنی دماوند فرود بیایند.

این مستندساز اضافه کرد: عمده نگاه‌ها به این ورزش‌ها از جنبه تفریحی و سرگرمی است اما در این مجموعه افرادی را می‌بینیم که قهرمان‌های صاحب رکورد بین‌المللی هستند و بدون هیچ حمایت دولتی در این ورزش تلاش می‌کنند. ما سراغ این افراد رفتیم و مستند پرتره‌ای از دنیای ورزشی آنان ساختیم.

او درباره سوژه‌های متنوع این مجموعه گفت: این مجموعه در 15 قسمت 20 دقیقه‌ای آماده شده و پرتره‌ای از 15 چهره ورزشی خاص ایرانی را نمایش داده است. هر کدام از این چهره‌ها در یک رشته منحصر به فرد مشغول فعالیت هستند. به عبارت دیگر، افراد خط‌شکن در 15 رشته ورزشی مختلف را پیدا کردیم.

وی درباره دلیل ساخت چنین مجموعه‌ای گفت: سال‌هاست که در این حوزه فعالیت دارم و پرواز می‌کنم. از سویی دیگر متوجه شدم باید از اتفاقاتی که در ایران رخ می‌دهد اما مردم از آنها اطلاع ندارند، فیلم بسازیم. در ایران ورزش‌ها و پروازکننده‌هایی را داریم که بدون حمایت رکورد می‌زنند. جالب است بدانید که رشته‌های هوایی فدراسیون ندارند و تنها کمیته انجمن‌های پروازی را داریم. این موضوع در حالی است که رقیب‌های آنان از حمایت‌های خوب دولتی برخوردار بودند. به نظرم آشنایی جوانان با این رشته‌های ورزشی هیجان‌انگیز می‌تواند به توسعه آنها منجر شود.

خیلی از مردم ایران از این اتفاقات خوب ورزشی بی‌خبرند و ساخت این مستندهای ورزشی آنهم در رسانه ملی می‌تواند ابعاد جدیدی را به روی مردم باز کند.

گودرزی درباره خانم‌های ورزشکاری که در این مجموعه معرفی شده‌اند، گفت: ورزشکاران خانم زیادی در این رشته‌های ورزشی داریم که در این مجموعه سراغ آنان هم رفته‌ایم. برای مثال رکورد مسافت آسیا در رشته پاراگلایدر در اختیار یک دختر خانم نوجوان از استان کرمانشاه است. سراغ یکی از بهترین مربیان خانم در اصفهان، خانم افتخاری هم رفته‌ایم. بخش بزرگی از ورزش بانوان در این رشته‌ها به همت و تلاش‌های او پیش رفته است. خودش قهرمان است و اکنون با راه‌اندازی یک باشگاه خصوصی به تربیت ورزشکاران می‌پردازد.

این مستندساز درباره روند تولید مجموعه مستند «خط‌شکن» گفت: از نظر مستندسازی، فرآیند سختی را پشت سرگذاشتیم. به عبارت دیگر، ساخت چنین اثری برای ما هم نوعی خط‌شکنی بود، چرا که تصویربرداری در مورد رشته‌های ورزشی هوایی متفاوت‌تر و البته سخت‌تر است؛ هم از نظر زمان طولانی‌تر است و هم از نظر تصویربرداری باید به فرمی برسیم که چشم بیننده اذیت نشود. امکان تصویربرداری هوایی (دستگاه تصویربرداری هلی‌شات) را نداشتیم چرا که این ورزشکاران در ارتفاع بیش از 2500 متر می‌پرند در حالی که دستگاه تصویربرداری هلی‌شات حداکثر 500 متر می‌تواند از سطح زمین ارتفاع بگیرد.

وی اضافه کرد: برهمین اساس تصمیم گرفتیم یک تصویربردار را همراه این ورزشکاران به آسمان بفرستیم؛ هم‌چنین لازم بود تعدد دوربین داشته باشیم تا بتوانیم تعدد پلان داشته باشیم. علاوه براین، سرعتی که آنان در آسمان دارند، خاص است و لازم بود دوربین‌هایمان را به‌گونه‌ای طراحی کنیم که بتواند تصاویری استاندارد و بدون لرزش ضبط کند. از سویی دیگر، تلاش کردیم خود را به استانداردهای ساخت مستند ورزشی در دنیا نزدیک کنیم. این موضوع در حالی است که زمان زیادی نداشتیم و تجهیزات‌مان نیز دارای محدودیت بود.

گودرزی درباره زمان تولید این اثر گفت: یک سال و نیم به صورت متمرکز و تمام وقت درگیر تولید بودیم. بخش زیادی از وقت ما را هماهنگی‌ها برای دریافت مجوزها گرفت. دقت داشته باشید وقتی می‌خواهیم پروازی انجام بدهیم باید شورای تأمین استان اجازه بدهد و نمایندگانی از نیروی انتظامی، کادر درمان و اورژانس، نماینده رسمی سازمان هواپیمایی و... در محل به صورت فیزیکی حضور داشته باشند. در حقیقت برای یک پرواز 30 ثانیه‌ای چندین دستگاه و نهاد باید هماهنگ شوند. نکته مهم اینجاست که یک برداشت هم داریم و همه ساعات روز در اختیار ما نیست.

کارگردان و تهیه‌کننده مستند «خط شکن» با تأکید بر اینکه 70 درصد سوژه‌های این مستند از رشته‌های هوایی و 30 درصد زیرآب و زمینی است، گفت: تصویربرداری در زیر آب نیاز به تجهیزات خاصی داشت. همه این موارد دست به دست هم داد که فرآیند تولید سختی را پشت سر بگذاریم و تجربه متفاوتی را پیش‌روی چشم مخاطبان قرار بدهیم. متأسفانه در تولید این برنامه حادثه‌ای نیز برایم رخ داد، چرا که لازم بود پا به پای آنان حضور داشته باشم و تصویر بگیرم.

او درباره ساخت مستندهای ورزشی در ایران گفت: ما هنوز فاصله زیادی با استانداردهای جهانی مستندسازی ورزشی آنهم در این سطح داریم. برای مثال لازم بود که خلبان در حال پرواز، تصویربرداری از سوژه ورزشی هم انجام بدهد اما چنین خلبانی نداشتیم. برهمین اساس، خودم این کار را انجام دادم و در حین تصویربرداری از ارتفاع 2-3 هزار متری سقوط کردم و مجبور شدم از چتر کمکی استفاده کنم. 24 ساعت طول کشید تا از جنگلی که در آن سقوط کردیم بیرون بیاییم. اولین بار است که چنین مستندی از این ورزش‌ها با این کیفیت ساخته می‌شود. سیستم بوروکراسی اداری ما از نظر مالی و تجهیزاتی با این فرم آشنا نیست و سختی‌های زیادی داشتیم.