کاهش کودکان کار با گسترش حمایت‌های معیشتی
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، گزارش‌های میدانی و پژوهش‌های اجتماعی نشان می‌دهد که در ماه‌های اخیر، روند افزایش تورم و کاهش قدرت خرید خانوار، خانواده‌های بیشتری را ناگزیر به اتکا به درآمد کودکان کرده است.
نقش عوامل اقتصادی در گسترش کودکان کار
بر اساس آمارهای رسمی و غیررسمی، بخش عمده‌ای از کودکان کار، در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که سرپرست خانوار با بیکاری، دستمزد پایین یا مشاغل غیررسمی مواجه است. افزایش هزینه‌های زندگی، عدم کفایت یارانه‌ها و حمایت‌های دولتی، و ناتوانی در تامین نیازهای اولیه، از عوامل اصلی سوق دادن کودکان به بازار کار محسوب می‌شود.
برخی کارشناسان حوزه اجتماع و اقتصاد، نبود آموزش رایگان و با کیفیت، هزینه‌های غیرمنتظره درمان و تحصیل، و فقدان بیمه‌های اجتماعی حمایتی را از دیگر دلایل مهم شیوع کار کودک در شهرها و روستاهای کشور می‌دانند.
ابعاد و پیامدهای کار کودک
مشاغلی که کودکان در آنها فعالیت دارند، اغلب پرخطر و فاقد استانداردهای ایمنی و بهداشتی هستند؛ از جمع‌آوری ضایعات و فروش گل تا مشاغل کارگاهی و خدماتی. تحلیل‌گران هشدار می‌دهند تداوم این وضعیت نه‌تنها موجب آسیب جسمی و روحی به کودک می‌شود، بلکه منجر به ترک تحصیل، دور شدن از فرصت‌های رشد و تداوم چرخه فقر برای نسل‌های بعدی خواهد شد.
راهکارهای پیشنهادی برای کاهش کار کودک
بررسی‌ها و تجربه کشورهای موفق در کاهش پدیده کار کودک، نشان می‌دهد راهکارهای اقتصادی و حمایتی مؤثر عبارتند از: تقویت حمایت‌های معیشتی هدفمند: تخصیص یارانه و بسته‌های حمایتی به خانواده‌های محروم، با اولویت کودکان در معرض آسیب. افزایش دسترسی به آموزش رایگان و باکیفیت: جذب کودکان کار و بازمانده از تحصیل به مدارس، حذف هزینه‌های جانبی تحصیل و آموزش مهارت‌های زندگی به خانواده‌ها. حمایت از اشتغال پایدار سرپرستان خانوار: اجرای سیاست‌های اشتغال‌زایی، توسعه مشاغل خرد و افزایش دستمزد برای کاهش وابستگی خانواده به درآمد کودک. توسعه بیمه‌های اجتماعی و درمانی: گسترش خدمات حمایت اجتماعی و درمان رایگان، خصوصاً برای خانواده‌های کم‌برخوردار. افزایش مشارکت نهادهای مردمی و خیرین: توانمندسازی سازمان‌های مردم‌نهاد و جذب سرمایه‌های اجتماعی برای مداخله در محلات پرخطر.
به گزارش اکونیوز، کارشناسان معتقدند مقابله با پدیده کار کودک، نیازمند عزم مشترک دولت، نهادهای مردمی و بخش خصوصی است. رفع فقر و ایجاد امنیت شغلی و آموزشی برای خانواده‌ها اصلی‌ترین راه کاهش کار کودکان در کشور خواهد بود؛ راهی که از حمایت‌های مالی هدفمند و فراهم آوردن بستر آموزش رایگان و فراگیر می‌گذرد.