کتاب حسین قشقایی از شهدای هنرمند تئاتر در مسیر تالیف

شهید حسین قشقایی در شیراز دیده به جهان گشود و تحصیلات دانشگاهی را در تهران و در دانشکده هنرهای دراماتیک گذراند و در سال 1352 موفق به اخذ درجه کارشناسی تئاتر شد.

حدود یک‌سال و اندی به‌صورت قراردادی در اداره تئاتر فعال بود و از آن اداره به شهرستان‌های مختلفی برای تدریس تئاتر می‌رفت اما به دلیل بروز مشکلات بر سر مسائل اعتقادی، وی را از اداره تئاتر اخراج کردند.

شهید قشقایی هیچ‌گاه دست از مبارزه برنداشت و در دوران دانشجویی و پس از آن نمایشنامه‌هایی را تمرین کرد و روی صحنه برد که تمام‌شان حکایت از ظلم، ستم و خفقان طاغوت داشت تا اینکه به سبب همین روحیه و نگرش، از فعالیت‌های هنری در دانشکده منع شد.

سرانجام حسین قشقایی در تاریخ ششم دی‌ماه سال 1357، هنگام تشییع جنازه استاد شهید کامران نجات‌اللهی در خیابان امیرآباد (کارگر) مورد اصابت گلوله قرار گرفت و شهید شد.

او در دوران حیات خود چندین نمایشنامه، تحقیق و گزارش به رشته تحریر درآورد که از آن جمله می‌توان به نمایشنامه نهضت حروفیه، نمایشنامه نفت، مقاله فصل رسوایی در بیان رسالت واقعی هنر و هنرمند و... اشاره کرد.

پس از شهادت حسین قشقایی و پیروزی انقلاب، گروهی از دوستان و همکاران وی تصمیم گرفتند تا نمایش نهضت حروفیه را به صحنه ببرند. این نمایشنامه با کارگردانی داوود دانشور و طراحی فریدون علیاری و با بازی تاجبخش فنائیان، سعید کشن‌فلاح، محمود هندیانی، سیاوش هاشمیان، محمد کاسبی، کاظم بلوچی، جلیل فرجاد، یدالله وفاداری و عده دیگری که همگی از دوستان و نزدیکان شهید قشقایی بودند در تاریخ یازدهم فروردین‌ماه سال 1358 در سالن چهارسو تئاترشهر اجرا شد.

در ادامه به سبب ماندگاری نام و یاد این شهید عرصه هنرهای نمایشی کشور یکی از تالارهای مجموعه تئاترشهر به نام این شهید مزین به نام قشقایی شد.

گام نخست نگارش به دلیل نبود اسناد متقن متوقف شد

سیدمحمد طباطبایی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به آنکه پیش از آنکه بخواهم دارای جایگاهی حقوقی و مسئولی دولتی باشم خود را تئاتری می‌دانم چراکه سال‌ها در این عرصه فعالیت کرده‌ام گفت: در همین راستا نیز هم‌زمان با چهلمین سال پیروزی شکوه‌مند انقلاب اسلامی در سال 1397 بنا داشتم تا کتابی را درباره یکی از شهدای بزرگ عرصه تئاتر کشور یعنی شهید حسین قشقایی به رشته تحریر درآورم.

باتوجه به آنکه همواره در کارهای پژوهشی و تحقیقاتی یکی از مهم‌ترین مسائل ما به منابع متقن و قابل استناد است. وقتی نگاهمان را به عرصه فرهنگ و هنر به‌خصوص هنر تئاتر متمرکز می‌کنیم کمتر می توانیم درباره هنرمندانی که در دهه‌های پیش در این عرصه مشغول فعال بودند اسناد مختلفی را جمع‌آوری کنیم. به همین سبب نگارش این کتاب که می‌خواستم در چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی باشد در همان حرکت‌های آغازین به سبب نبود اطلاعات متوقف شد.

دوست داشتم نخستین کتابم مربوط به شهید قشقایی باشد

مدیرعامل مؤسسه هنرمندان پیشکسوت خاطرنشان کرد: مدتی است که طرح نگارش کتاب‌هایی درباره هنرمندانی که در عرصه فرهنگ و هنر مشغول فعالیت بودند اما بنا به دلایل مختلف در دوران جوانی درگذشتند یا شهید شدند در ذهن دارم که البته پیش از این نخستین مجلد آن در قالب هفت نامه به مرتضی کیوان درباره مرتضی کیوان از روزنامه‌نگاران و شاعران در گذشته کشورمان به تازگی منتشر شده است.

وی خاطرنشان کرد: اما از صمیم قلب دوست داشتم تا نخستین کتاب در این عرصه مربوط به کتاب شهید حسین قشقایی باشد؛ چرا که او در کنار مرام و مسلک هنری خود در عرصه تئاتر یکی از مبارزان شناخته‌شده در مسیر پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در دوران مبارزات مردمی علیه حکومت پهلوی به شمار می‌رفت، که آن‌گونه که اشاره کردم به سبب کمبود منابع و اطلاعات، آن خواسته محقق نشد تا این‌که بعد از دو سال کار پژوهشی به‌تازگی کار نگارش کتاب زندگی حسین قشقایی را آغاز کردم.

رسالت اهالی فرهنگ و هنر برای معرفی شهدای این حوزه

طباطبایی خاطرنشان کرد: سال 1397 هم‌زمان با چهل سالگی پیروزی انقلاب شکوه‌مند اسلامی زمانی که توفیقی در نگارش کتاب شهید قشقایی پیدا نکردم تلاش کردم تا نکوداشتی را برای چهلمین سالگرد شهادت این هنرمند تئاتر هم‌زمان با چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی برگزار کنم که این مهم با همراهی مؤسسه توسعه هنرهای معاصر و معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در 29 دی ماه 1397 در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر که به‌نام این شهید نام‌گذاری شده است برگزار شد.

طباطبایی در پایان گفت: بیتردید وظیفه ما در مواجهه با مقام شامخ شهدا ایجاب می‌کند تا هر کاری که از دستمان برمی‌آید برای معرفی آن‌ها به‌ویژه برای نسل جوانی که آن سال‌های مبارزه با رژیم پهلوی تا پیروزی انقلاب شکوه‌مند اسلامی و همچنین سال‌های حماسه‌سازی هشت سال دفاع مقدس و شهدای آن دوران‌ها را ندیده و درک نکرده‌اند به واسطه چنین آثاریانجام دهیم. وقتی نگارش و نوشتن درباره شهدا مربوط به شهدای عرصه فرهنگ و هنر باشد مسلم است که وظیفه ما فعالان این عرصه مهم‌تر و خطیرتر نیز می‌شود.

• پیروزی انقلاب اسلامی ایران
• تئاتر شهر
• نمایش