کرونا و بیکاری کارگران

از ابتدای شناسایی ویروس کرونای جدید در کشور تا ظهر سه شنبه هشت هزار و 42 نفر در کشور به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و در مجموع 291 نفر به علت ابتلا به این ویروس فوت کرده و 2 هزار و 731 مورد از ابتدا تاکنون بهبود یافته‌اند. بر اثر شیوع این بیماری مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شده و بسیاری از مشاغل نیز همچون هتل‌داران، رستوران داران و مراکز خدماتی از رونق افتاده‌اند و بازارهای نوروزی نیز همچون سال های گذشته رونق ندارند. در این میان ساخت و سازها نیز با کاهش چشم گیری روبه رو شده که این موضوع جمعیت بسیاری از کارگران ساختمانی را خانه نشین کرده است. بیکاری کارگران ساختمانی این روزها با نگاهی گذرا به محل تجمع کارگران ساختمانی در شهر، به راحتی می توان این افراد را دید که تا پاسی از شب در انتظار کار و لقمه ای نان هستند. رضا که 62 سال دارد و با کلنگی در دست تا ساعت هشت شب در ابتدای بلوار طاقبستان کرمانشاه در انتظار پیدا کردن کار بود، به خبرنگار ایرنا، گفت: ماه قبل با وجودی که هوا سرد و کار ساختمانی کم بود، حداقل 2 روز یکبار سرکار می رفتم اما الآن با آمدن کرونا یک هفته است که هیچ پولی در نیاورده ام. وی که به همراه خانواده اش در خانه ای 20 متری در یکی از محلات حاشیه ای کرمانشاه زندگی می کند، افزود: با پولی که چند وقت پیش در آوردم چند کیلو سیب زمینی و مقداری تخم مرغ خریدم که هر روز مقداری از آن را آب پز می کنیم و می خوریم. این کارساختمانی گفت: بود و نبود کرونا برای من فرقی ندارد، ما از کرونا نمی ترسیم از گرسنگی می میریم. مراد 52 ساله نیز که تا پاسی از شب در ابتدای بلوار طاقبستان مشغول کار است، به خبرنگار ایرنا، گفت: ماندن ما اینجا بی فایده است، فقط می مانیم تا اگر کسی غذای نذری داشت از او بگیریم؛ مدت هاست که برای 2 پسرم گوشت نخریده ام، فقط یک بار از گوشت نذری که عید قربان گیرم افتاد برایشان آبگوشت درست کردم. عباس 43 ساله نیز که نسبت به دیگر کارگران حاضر کمی جوان تر است و بنایی و سیمانکاری می کند، به خبرنگار ایرنا، گفت: درد بی پولی از کرونا بدتر است؛ ما درگیر روزی یک وعده غذا هستیم که این روزها کرونا همان را هم از ما گرفته است. عرفان امیری یکی از مصالح فروشان بازار دیزل آباد کرمانشاه نیز که بازارش این روزها کساد شده است، به ایرنا، گفت: پس از شیوع ویروس کرونا بازار خرید و فروش مصالح ساختمانی و ساخت و سازها به شکل چشمگیری کاهش پیدا کرده است. وی افزود: هر سال پیش از آغاز سال نو بسیاری از افراد منازل خود را تعمیر می کردند و بازار خرید و فروش مصالح ساختمانی رونق می گرفت اما کرونا این بازار را از ما گرفت. به گفته اعضای انجمن های کارگری کشور کرونا در این روزها هزارت کارگران روز مزد را بیکار و خانه نشین کرده است. عضو هیات مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی در این رابطه گفته است: به دلیل افزایش نگرانی‌ها از شیوع ویروس کرونا، فعالیت‌های ساحتمانی متوقف شده و هزاران کارگر فصلی این صنعت که فقیر و دچار عسر و حرج هستند، کنج خانه بیکار نشسته‌اند. مهدی خجسته در گفت وگویی عنوان کرد: از دولت در خواست دارم که در قالب بسته‌های حمایتی (نقدی و اقلام خوراکی) از این قشر مستضعف حمایت کند و اجازه ندهد که آنها شب عید را با یخچال خالی و جیب بدون پول بگذرانند. وی همچنین با ابراز نگرانی نسبت به سلامت کارگران ساختمانی ادامه داد: در چند روزی که در نبود اطلاع‌رسانی و انفعال مسوولان، موج اول فراگیری ویروس کرونا وارد کشور شد، کارگران شاغل در صنعت ساختمان بدون استفاده از هیچ وسیله‌ی حفاظت فردی، مشغول به کار بودند. کارگران صنعت گردشگری بیکار شدند شیوع کرونا و تقاضای مسوولان برای در خانه ماندن مردم باعث شده است که صنعت نوپای گردشگری در ایران از رونق بیافتد و در نتیجه بخشی از کارگران فعال در این عرصه از کار بیکار شوند. مهدی صالحی یکی از رستوران داران طاقبستان نیز که این روزها کرونا درآمدش را به حداقل رسانده است، گفت: ماه های قبل حتی تا شبی 10 میلیون تومان گوشت تازه می خریدیم و کباب درست می کردیم اما از اول اسفند ماه تاکنون در یک شب 500 هزار تومان گوشت مصرف نکرده ایم. وی با بیان اینکه مردم با توجه به ترس از کرونا حق دارند که از رستوران استفاده نکنند، گفت: هرچند گرانی ماه های قبل رکود شدیدی به بازار ما داده بود اما از اول اسفند به شکل محسوس بی مشتری شده ایم. این رستوران دار توضیح داد: با توجه به اینکه فکر می کردیم درآستانه بهار بازار رونق گیر چند کارگر جدید استخدام کردم که مجبورم در روزهای آینده آنها را اخراج کنم؛ شرایط به شکلی شده که حتی نمی توانم پول کباب زن ها را تامین کنم. به گفته مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی کرمانشاه پس از شروع کرونا تعدادی از رستوران ها و اماکن مربوط به گردشگری این استان بخشی از کارگران خود را تعدیل کرده‌اند. حسن عزیزی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در این روزها کارگران بیکار شده با مراجعه به اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی استان خواهان برقراری بیمه بیکاری هستند که برای آنها اقدامات لازم انجام می شود تا بتوانند از حقوق بیکاری و مزایای آن برخوردار شود. با این حال وی معتقد است که تاکنون در استان کرمانشاه موج گسترده‌ای از بیکاری مشاغل بیمه شده به واسطه شیوع کرونا رخ نداده است اما بخشی از کارگرانی که این روزها بیکار شده اند به صورت روزمزدی کار می کنند و از بیمه برخوردار نیستند. مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان کرمانشاه یادآور شد: واحدهای تولیدی استان کرمانشاه در این روزها با رعایت نکات بهداشتی روند فعالیت خود را حفظ کرده‌اند و به تولید می پردازند ما نیز تا جایی که امکان داشته باشد بر آن ها نظارت می کنیم. کرونا و تهدید سلامت کارگران اغلب کارگران به ویژه کارگران در محیط‌هایی غیربهداشتی و عاری از هرگونه استانداردها و اصولی ایمنی مشغول به کار هستند که همگی بستری آماده برای ابتلای این قشر از جامعه و خانواده های آنان به ویروس کرونا را ایجاد می‌کنند. یک پزشک بیماری های عفونی در این رابطه به ایرنا گفت: از طرفی دیگر جامعه کارگران به دلیل نداشتن قدرت خرید کافی از حیث قوای جسمی سیستم ایمنی بدن به شدت ضعیف و آسیب‌پذیر هستند. مهسا پروری منش در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: کارگران با توجه به محیط کاری و سیستم ایمنی ضعیفی که بدن آن ها دارد در معرض ابتلا به کرونا هستند و می توانند این بیماری را به دیگر افراد جامعه منتقل کنند. وی افزود: با نگاهی گذرا به سطح شهر می بینیم که اغلب کارگران اصول بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و در تجمعات بدون در نظر گرفتن مسائل بهداشتی با یکدیگر تعامل دارند از این رو جامعه کارگری و کارگاه ها می توانند فضای مناسبی برای شیوع بیماری کرونا باشند. این پزشک متخصص با بیان اینکه اغلب کارگران میانسال و سالمند دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند، گفت: عموم کارگران به دلیل اینکه کمتر به پزشک مراجعه می کنند و آزمایش می دهند از بیماری خود بی اطلاع هستند که همین موضوع می‌تواند آنان را پس از ابتلا به بیماری کرونا زمین گیر کند. پروری منش توصیه کرد: در هنگام بیماری و مواقعی که بدن مورد هجوم قرار می گیرد موادغذایی لازم یا از ذخایر داخل بدن تامین می شوند یا از طریق خوراکی که تامین آنها نقش محوری دارد. وی ادامه داد: افراد دچار بیماری های زمینه ای مانند دیابت، بیماری های مزمن و حاد تنفسی و نقص سیستم ایمنی، نیازمند مراقبت های ویژه تغذیه ای هستند. به گفته وی، افرادی که دارای بیماری های زمینه ای همچون دیابت، بیمارهای مزمن تنفسی و نقص در سیستم ایمنی هستند، می توانند با مشورت متخصصین تغذیه از مکمل ها استفاده کنند. وظیفه دولت در قبال کارگران نظر به این که بهترین راه مقابله با این ویروس پیشگیری از وقوع آن است، دولت و به طورکلی حکومت به وظایف مصرح در اصول گوناگونی از قانون اساسی عمل کرده و کارگران را مورد حمایت ویژه خود قرار دهند که این‌حمایت ها باید در غالب حمایت های معیشتی و سلامتی باشد. براساس ماده 15 قانون کار «در موردی که به واسطه قوه قهریه و یا بروز حوادث غیرقابل پیش‌بینی تمام یا قسمتی از کارگاه تعطیل شود به قرارداد کارگران حالت تعلیق در می‌آید وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی باید وارد کار شود» و به موجب تبصره ماده 30 قانون کار، «دولت مکلف است بااستفاده از درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم و نیز از طریق ایجاد صندوق بیمه بیکاری نسبت به تأمین معاش کارگران بیکار شده اقدام و با توجه به بند 2 اصل 43 قانون اساسی امکانات لازم را برای اشتغال مجدد آن‌ها فراهم کند.» براساس تبصره 2 ماده 2 قانون بیمه بیکاری نیز «بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث قهریه و غیرمترقبه بیکار می‌شوند با معرفی واحد کار و امور اجتماعی محل کار از مقرری بیمه بیکاری استفاده خواهند کرد.» بنابراین در شرایط کنونی که شیوع ویروس کرونا انجام تعهد کار را غیرممکن ساخته است کارگران می‌تواند برای تأمین معاش خود از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند زیرا در زمان اشتغال این سازمان میزان سه درصد از مزد را از کارفرما بابت حق بیمه بیکاری دریافت کرده است. پس از این‌که فعالیت کارگاه مجدد آغاز شد نیز به موجب ماده 30 قانون کار، کارفرما مکلف است کارگران بیکار شده را در همان واحد بازسازی‌شده و مشاغلی که در آن به وجود می‌آید به کار اصلی بگمارد و چنانچه کارفرما پس از رفع حالت تعلیق از پذیرفتن کارگر خودداری کند به استناد ماده 20 قانون کار این عمل او در حکم اخراج غیرقانونی محسوب می‌شود و کارگر حق دارد ظرف مدت 30 روز به هیات تشخیص ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه و علیه کارفرما با عنوان بازگشت به کار طرح دعوی کند. با تمام این اوصاف بخش اعظمی از جامعه کارگری که به صورت روزمزد کار می کنند از بیمه برخوردار نیستند از این رو ضروری است که ارگانهای مربوطه در این زمینه دست به کار شوند و اجازه ندهند در این ایام سفره کارگران بیش از پیش کوچک تر نشود. از سوی دیگر جامعه کارگری با توجه به درآمد پایین در این روزها توانایی چندانی برای خرید اقلام بهداشتی موردنظر و مواد غذایی لازم به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن خود را ندارند به همین دلیل نیاز است که ارگان های مربوطه و خیرین بیش از پیش به این قشم توجه داشته باشند تا بحران کرونا این قشر ضعیف جامعه زمین گیر نکند.

سخنگوی ستاد مدیریت بیماری کرونا کرمانشاه با بیان اینکه اکنون 90 بیمار مشکوک به کرونا در بیمارستان‌های استان بستری هستند، گفت: تاکنون آزمایش کرونا 51 بیمار در استان مثبت اعلام شده که 6 نفر از آنان فوت کردند.

دکتر محمدابراهیم شکیبا در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: از ابتدای شیوع بیماری کرونا تاکنون 461 بیمار مشکوک به کووید 19 در بیمارستان های استان بستری شدند که 366 نفر از آنان ترخیص شده اند. رییس مرکز بهداشت کرمانشاه عنوان کرد: تاکنون 22 بیمار کرونایی در شهرستان کرمانشاه، 6 بیمار در اسلام آبادغرب، 6 بیمار در سنقر، هفت بیمار در کنگاور، 2 بیمار در هرسین، 2 بیمار در صحنه، 2 بیمار گیلانغرب، 2 بیمار در جوانرود، یک نفر در پاوه و یک نفر در سرپل ذهاب بستری هستند. استان کرمانشاه با 2 میلیون نفر جمعیت دارای بیش از هزار واحد تولیدی با بیش از 30 هزار نفر اشتغالزایی است. نرخ بیکاری استان کرمانشاه در پاییز امسال 16.3 درصد بوده در حالی که 150 هزار بیکار در استان وجود دارد و سالانه هفت هزار و 50 نفر نیز به این افراد اضافه می شود.

• کرونا
• ویروس کرونا
• کمیته کشوری کرونا
• کارگر