کسری گاز در کمین صنایع

رضا پدیدار عضو هیات نمایندگان کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، درباره ناترازی گاز و راهکارهای عبور از آن اظهار کرد: داستان ناترازی گاز را از دو منظر اقتصادی و اجتماعی باید نگاه کرد. از آنجا که علم اجتماع پدر علم اقتصاد است ابتدا باید از دید اجتماعی به موضوع نگاه کنیم و بعد وارد مبانی اقتصادی آن شویم. به همین دلیل اگر امکانات و پتانسیل‌های کشور را در نظر بگیریم، ظرفیت تولید میادین گازی کشور حدود یک‌میلیارد مترمکعب در روز است، ولی با توجه به مشکلات فنی و اجرایی و تامین نیاز تجهیزاتی و سایر متعلقات مربوط به برداشت از میادین گازی، میزان تولید از حدود 800میلیون مترمکعب در روز فراتر نرفته و نتوانسته‌ایم برداشت بیشتری داشته باشیم.

وی افزود: از طرفی دو قرارداد بلندمدت با ترکیه و عراق داریم و مجبوریم به تعهدات خودمان عمل کنیم و در فصل زمستان شیر گاز را به روی این کشورها نبندیم. ممکن است میزان انتقال گاز به این کشورها را در زمان پیک مصرف در کشور خودمان کم کنیم، اما تا جایی که می‌توانیم ارسال گاز باید ادامه داشته باشد.

عضو هیات نمایندگان کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تصریح کرد: براساس آخرین آمارهای متقن شرکت ملی گاز و با توجه به ضریب افزایش تولید 1402 نسبت به 1401، بین 200 تا 250میلیون مترمکعب ناترازی داریم و اکنون حدود 50 تا 55میلیون مترمکعب در روز به ترکیه و حدود 25 تا 35میلیون مترمکعب به عراق صادرات گاز داریم. در مجموع به دو کشور یادشده 100میلیون مترمکعب گاز صادر می‌کنیم که در زمان پیک زمستان به نصف کاهش پیدا می‌کند و به این ترتیب بخشی از میزان ناترازی را که بین 200 تا 250میلیون مترمکعب است از محل عدم صدور گاز به این دو کشور جبران می‌کنیم.

امسال نیز با راه‌اندازی فاز 11 پارس‌جنوبی به میزان حدود 7میلیون مترمکعب به تولید اضافه می‌شود تا بتوانیم پیک زمستان را سپری کنیم، اما ضرورت دارد برنامه‌ریزی مجدد صورت گیرد.

وی گفت: در مدل سیاستی تامین گاز در کشور اولویت اول تامین گاز خانگی و رفاه مردم است. بنابراین محدودیت تامین گاز صنایع و بازرگانی را در فصل زمستان شاهدیم، اما واقع امر این است که بخشی از گاز که به‌عنوان خوراک مواد اولیه پتروشیمی‌هاست نیز محدود می‌شود که دامنه آن بین 150 تا 160میلیون مترمکعب در روز است و به این بخش نباید لطمه وارد شود؛ چراکه در این صورت به میزان تولید محصولات پتروشیمی که رقم آن به 80میلیون تن رسیده، کاهش پیدا می‌کند. پدیدار بیان کرد: اکنون تقریبا حدود 35درصد محصولات پتروشیمی صادر و 35درصد در داخل مصرف می‌شود و 30درصد در کارخانه‌ها به مصرف می‌رسد، اگر گاز نباشد لطمه صادراتی خواهیم داشت. بنابراین براساس اولویت‌هایی که تعریف می‌شود باید در حوزه مصرف گاز فرهنگ‌سازی کنیم.

وی ادامه داد: اکنون میانگین دمای مصرف روی 25 تا 24درجه است، در صورتی که در اتحادیه اروپا به‌واسطه محدودیت‌هایی که بابت جلوگیری از آلایندگی و انتشار کربن اعمال شده، این میزان به 18درجه رسیده و همین باعث شده است تا صرفه‌جویی 35درصدی در مصرف انرژی داشته باشند. ما نیز باید بهینه مصرف کردن را در دستور کار قرار داده و به اندازه نیاز انرژی مصرف کنیم.

اکنون در اکثر ساختمان‌های مسکونی دما روی 24درجه تنظیم می‌شود و این فاجعه است. اگر مردم عادت کنند در زمان نبودن در خانه سیستم گرمایشی را خاموش کنند به میزان زیادی از این ناترازی جبران خواهد شد و لازم نیست از سهم بخش تولید و صنایع کم کنیم.

این عضو اتاق بازرگانی، جلوگیری از هدررفت و فلرینگ را از دیگر راهکارهای جلوگیری از مصرف غیربهینه دانست و افزود: اگر جلوی فلر شدن را بگیریم، هدررفت 45 تا 50میلیون مترمکعب در روز کاهش می‌باید که می‌تواند مبنایی باشد که گاز به جای سوزانده شدن فزاینده به مصرف صنعت و پتروشیمی برسد.

نکته دیگر ذخیره‌سازی گاز است. ما مخزن شوریجه و سراجه را داریم که تعداد آنها باید توسعه یابد تا بتوانیم در زمستان از این محل رشد مصرف را تامین کنیم.

وی درباره واردات نیز خاطرنشان کرد: نباید به امید واردات یا سوآپ در راستای مصرف بهینه گام برنداریم. ضمن اینکه میزان گازی که از ترکمنستان وارد می‌شود تنها کفاف نیاز استان‌های شمالی را می‌دهد. بنابراین باید مدلی برای کنترل مصرف و استفاده از گاز در حدی که موجود است تعریف کنیم، نه اینکه با افزایش تولید یا واردات مدام به رشد مصرف دامن بزنیم.