کشف 120 لاشه طاعون‌زده در البرز / عدم واکسیناسیون دام‌ها سبب شیوع بیماری شد؟

«مجید درگی» مدیرکل محیط زیست استان البرز با بیان اینکه از زمان مشاهده اولین لاشه‌های حیوانات مردار در اثر طاعون نشخوارکنندگان کوچک در محیط زیست شهرستان طالقان در اواسط مردادماه پروتکل‌های حفاظت از حیات وحش را برای پیشگیری از انتقال این بیماری به سایر حیوانات آغاز کردیم، گفت: در این مدت بیست و سه روزی که از مشاهده اولین لاشه گذشته است سه نوبت کمیته بحران شهرستان و یکبار جلسه بحران استانی با حضور نهادهای مرتبط مانند جهاد کشاورزی، امور عشایری، دامپزشکی و مدیریت بحران استانداری تشکیل و تصمیمات لازم مانند قرنطینه کانون آلودگی وعدم اجازه خروج گله دام اهلی بیمار و همچنین ورود دام اهلی و حیات وحش سالم به این منطقه انجام شده است.

وی افزود: برای قرنطینه منطقه دو کمپ ثابت و یک کمپ سیار را ایجاد کرده و پرسنل محیط زیست را در آنجا اسکان دادیم و با تفاهم‌نامه‌ای که با سپاه پاسداران انجام دادیم نیروهای بسیجی بومی منطقه که با محیط آنجا آشنا هستند به کمک ما آمدند و به صورت مرتب نقاط مختلف مورد رصد و بازرسی قرار می‌گیرد.

درگی بیان کرد: در طول 5 روز اخیر هیچ لاشه جدیدی از حیوانات تلف شده از طاعون نشخوارکنندگان کوچک پیدا نکردیم و بعضا لاشه‌های قدیمی مربوط به دو تا سه هفته اخیر را در دره‌ها مشاهده کردیم که بخش عمده‌ای از آن‌ها توسط حیوانات گوشتخوار خورده شده بودند که این نشانه خوبی است از اینکه به مرحله‌ای رسیده‌ایم که گله‌ها نسبت به بیماری ایمن شده‌اند. اگر با همین روند پیش‌برویم شاید بتوانیم طی چند روز آینده عملیات پایش منطقه را به اتمام برسانیم اما برای اینکه خیال خود را راحت کرده و اطمینان حاصل کنیم روند پایش را ادامه خواهیم داد.

وی با بیان اینکه منطقه‌ای که بیماری در آن مشاهده شود به عنوان کانون آلودگی می‌شناسیم، گفت: در منطقه‌ای به نام بالاطالقان و پایین طالقان که بین سه تا چهار روستا را در بر می‌گیرد به عنوان کانون آلودگی شناخته شده است. در بالاتر از این منطقه و پایین‌تر از آن هیچ اثری از آلودگی و بیماری مشاهده نشده است و گله‌های حیات وحش در صحت و سلامت بوده و محیط‌بانان هر روز از آن‌ها گزارش‌های تصویری تهیه می‌کنند.

وی بیان کرد: تمامی لاشه‌هایی که از 12 مردادماه که اولین لاشه‌های ناشی از بیماری طاعون نشخوار کنندگان کوچک مشاهده شده، کمتر از 120 لاشه بوده است.

درگی بیان کرد: ما یک سیل بزرگ را در طالقان پشت سر گذاشتیم که در 100 سال اخیر بی‌سابقه بوده است، کانون بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک هم یکی از کانون‌های سیل‌خیز طالقان بوده است. با بررسی میدانی که از منطقه داشتیم به بررسی ارتباط بین سیل و طغیان بیماری پرداختیم. ما در منابع علمی داریم که تغییرات ناگهانی آب و هوا یکی از دلایل اصلی بیماری‌ها در حیات وحش است، با استرسی که در نتیجه این تغییرات ناگهانی به حیات وحش وارد می‌شود، سیستم ایمنی بدن تضعیف و سد دفاعی بدن در برابر بیماری‌ها شکسته خواهد شد و خیلی راحت‌تر بیماری می‌تواند شیوع پیدا کند، به همین دلیل قطعا سیل در شیوع این بیماری تأثیر گذاشته است.

مدیرکل محیط زیست استان البرز یادآور شد: نکته دیگر اینکه امسال بیش از 70 درصد تلفات طاعون نشخوارکنندگان کوچک بزغاله‌هایی هستند که امسال به دنیا آمده‌اند. یکی از دلایل این موضوع هم همان سیلی است که در شهرستان طالقان رخ داد و این حیوانات را از مادر خود دور کرد و به دلیل‌عدم توانایی ماندن در طبیعیت در این سنین موجبات مرگ آن‌ها را فراهم کرد.

درگی یادآور شد: الان حدود یک ماه از سیل طالقان می‌گذرد اما همچنان آبشخورهای حیات وحش در این منطقه گل‌آلود و بعضا حاوی مواد معدنی ناسالم است که این موضوع نیز می‌تواند از جمله دلایل بالا بودن تلفات باشد.

وی با بیان اینکه هر عامل استرس‌زایی می‌تواند بر بیمار شدن حیات وحش تأثیر بگذارد، یادآور شد: کم‌آبی و خشکسالی هم می‌تواند در بیمار شدن حیات وحش تأثیر داشته باشد. کم آبی می‌تواند در زایش و سلامتی آن‌ها موثر است. در سال‌های خشکسالی احتمال تضعیف سیستم ایمنی و بیماری، سقط جنین و نازایی و تک قلوزایی بسیار زیاد خواهد شد.

وی یادآور شد: تغذیه حیوانات گوشتخوار از این لاشه‌ها خطری را در پی ندارد. ویروس طاعون نشخوار کنندگان کوچک ویروسی است که قدرت انتقال به انسان، حیوانات گوشتخوار و پرندگان را ندارد و از طرف دیگر ویروس بسیار ضعیفی بوده که حداکثر 72 ساعت در لاشه حیوانات زنده خواهد ماند. به همین دلیل بسیاری از کشورها در پروتکل‌های خود دخالت انسانی و امحای لاشه را رد می‌کنند. با این حال به دلیل اینکه زیستگاه‌های این حیوانات بعضا نزدیک روستاها هستند و از منظر انسانی حضور لاشه‌های حیوانات جالب نیست ما در پروتکل‌های خود جمع‌آوری این لاشه‌ها را داریم.

درگی بیان کرد: اگر سیل نبود تلفات ما شاید به یک سوم این عدد می‌رسید اما شروع بیماری همیشه از گله‌های گوسفند غیر واکسینه‌ای است که در منطقه حضور دارند. پروتکل‌های سازمان دامپزشکی برای ایمن کردن گله‌های گوسفند اهلی، واکسینه کردن 75 درصد آن گله کفایت می‌کند. این واکسیناسیون می‌تواند در صورت بروز بیماری، گله‌های دام اهلی را محافظت کند اما مشکل ما 25 درصد دام واکسینه نشده است که می‌تواند بیماری را به حیات وحش منتقل کند. در واقع این تعداد دام غیر واکسینه شاید تأثیر چندانی بر دام‌های اهلی و گله‌های اصلی نگذارند اما برای حیات وحش بسیار خطرناک هستند بر همین اساس در خواست ما از سازمان دام‌پزشکی این است که در زیستگاه‌های مشترک حیات وحش و گوسفندان اهلی پروتکل‌های خود را اصلاح کرده و به سوی واکسیناسیون 100درصد دام اهلی بروند و از آن سو همکاران ما در سازمان منابع طبیعی نیز اجازه ورود دام‌های غیر واکسینه را نیز بدهند.

233233