کنفرانس بین المللی گرد و غبار در تهران برگزار می‌شود
به گزارش گروه جامعه خبرگزاری فارس، علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سخنرانی خود در نشست وزیران محیط‌زیست، علوم و فناوری گروه 77 و چین که در هاوانای کوبا در حال برگزاری است، اظهار کرد: محیط‌زیستِ آسیب‌پذیر و آسیب‌دیده ناشی از عوامل طبیعی و با منشأ انسانی قادر به ارایه خدمات بهینه اکوسیستمی نیست و هر گونه تخریب این محیط، باعث کاهش و نقصان خدمات آن می‌شود که مطمئناً رکن اجتماعی و اقتصادی توسعه پایدار را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وی افزود: ضرورت شناخت نقش علم و فناوری در دستیابی به توسعه پایدار، به ویژه ریشه‌کنی فقر در همه ابعاد و لزوم اتخاذ رویکرد جامع نسبت به توسعه پایدار در جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی آن بر کسی پوشیده نیست. پیامدهای غیر قابل جبران و پیش‌بینی نشده تصمیمات غیرعلمی بر محیط‌زیست، تنوع زیستی و حیات زیستمندان و به تبع آن تغییرات گسترده آب و هوایی، تهدید امنیت غذایی و سلامت عمومی غیر قابل انکار است.
سلاجقه در ادامه گفت: یکی از چالش‌های اساسی برای کشورهای در حال توسعه، نظام ناعادلانه حاکم بر اقتصاد بین‌المللی و توزیع نامتوازن منابع مالی، دانش و فناوری است. در این راستا لازم است تا جامعه بین‌المللی با تقویت و توسعه همکاری‌ها، اقدامات لازم برای دستیابی به توسعه متوازن را تسریع نموده و زمینه لازم را برای رشد مبتنی بر نوآوری فراهم آورد. قطعاً علم، نوآوری و فناوری‌ها راه حل‌های مؤثری را برای دستیابی به این هدف ایجاد خواهد کرد و ایجاد فضایی برای اشاعه این علوم و فناوری مسیر دستیابی جامعه بشری را به یک محیط‌زیست سالم تر فراهم می‌آورد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست تصریح کرد: قطعاً آموزش و افزایش آگاهی جز لاینفک ارتقای جوامع بشری است که در این راستا همکاری جنوب - جنوب راهکاری مناسب برای انتقال فناوری و ابتکارات کشورها خارج از مسائل سیاسی خواهد بود.
سلاجقه با اشاره به لزوم توسعه روابط شمال - جنوب و نقش تاریخی کشورهای توسعه یافته در خصوص اصل مسؤولیت مشترک اما متفاوت، تأکید کرد: اعمال اقدامات و تحریم‌های قهری یک جانبه و نامشروع نه تنها مانع بزرگی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها محسوب می‌شود بلکه با تحت‌الشعاع قرار دادن اصول مندرج در منشور ملل متحد و قوانین بین‌المللی، حق برخورداری از محیط‌زیست سالم که به پشتوانه انتقال دانش و فناوری و همچنین منابع مالی پایدار، قابل پیش‌بینی و کافی فراهم می‌گردد را سلب خواهدکرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: همچنین عدم امکان تأمین و خرید تجهیزات و دستگاه‌های سنجش ایستگاه‌های پایش کیفی هوا، آب، فاضلاب و تأمین مواد شیمیایی و تجهیزات آزمایشگاهی و تحقیقاتی، عدم امکان خرید دستگاه‌های پایش آنلاین با توجه به هزینه ها و ممنوعیت ورود کالا و در نتیجه عدم امکان بهینه سازی روش‌های پایش، عدم امکان خرید دستگاه‌های بازیابی و تصفیه پساب با توجه به هزینه‌ها بخصوص برای صنایع کوچک، کاهش یا نبود خدمات پشتیبانی، تبعات عدم حضور متخصصان و دانشمندان خارجی در کشور، عدم همکاری کشورها در انتقال تکنولوژی و قطعات مربوط به انرژی های تجدیدپذیر، عدم امکان تأمین داروها و واکسن‌های حیات وحش از اثرات مخرب این تحریم‌ها بر کشورم است.
وی خاطرنشان کرد: عدم تعهد و پایبندی به اصول حقوقی و علمی در اجرای مصوبات کنوانسیون‌ها، موجب گردیده است که مطالبات به حق مردم از موضوعات حیاتی همچون اجرا نشدن تعهدات برخی از همسایگان در خصوص پرداخت حقابه تالاب‌ها، بیابان‌زایی و تشدید روزافزون پدیده گرد و غبار در بستر سیاسی حاکم بر کشورها محقق نشود. به همه این موضوعات فشارهای ناشی از تحریم‌های اقتصادی و بهره‌برداری غیر اصولی از طبیعت برای جبران کاستی‌های موجود و کاهش کمک‌های بین‌المللی را باید افزود.
سلاجقه ادامه داد: مقابله موثر با این رویکردها مستلزم مشارکت موثر همه کشورها، ایجاد و صدور قوانین و تعهدات الزام آور محیط‌زیستی مبنی بر تقویت چارچوب‌های نهادی مناسب و اتخاذ سیاست‌های عمومی مرتبط با این موضوعات در سطح بین‌الملل است.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست تصریح کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران همچون بسیاری دیگر از دولت ها اصل حفاظت از محیط‌زیست را نه تنها در قانون اساسی و اسناد بالادستی خود لحاظ نموده بلکه در برنامه‌های کشوری خود به محیط‌زیست به عنوان محور اصلی توسعه متوازن تأکید نموده است.
سلاجقه در ادامه گفت: در راستای ایجاد ساز و کارهای علمی پشتیبان برای محیط‌زیست، سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران با هدف ایجاد بستر مناسب برای تحلیل علمی و تخصصی چالش‌های محیط‌زیست و اتخاذ تدابیر علمی جهت برون رفت از مشکلات پیش رو، تأسیس و توسعه «خانه‌های فن‌آور محیط‌زیست» را با همکاری مراکز علمی و دانشگاهی، پارک‌های علم و فناوری، اعضا هیأت علمی، نخبگان علمی - فرهنگی و دانشجویان علاقمند در دستور کار دارد و شرکت‌های فناور و دانش بنیان متعددی تولیدکننده خدمات و محصولات در حوزه محیط‌زیست، در حال حاضر در کشور در حال فعالیت هستند.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست افزود: تأسیس یک خانه فناور در هر استان و ایجاد شبکه ملی میان 31 خانه فناور، شناسایی پژوهشگران و فناوران برتر محیط‌زیست و اعطای جایزه ملی محیط‌زیست به پژوهشگران و فناوران برتر، تأسیس و راه‌اندازی مرکز آموزش محیط‌زیست و تربیت محیط‌بان، راه‌اندازی و اجرای رشته محیط‌بانی، اجرایی شدن تدریس واحد درسی «شناخت محیط‌زیست» در تعامل با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای تمام رشته‌های دانشگاهی کشور، انعقاد تفاهمنامه همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت آموزش و پرورش و انعقاد تفاهم نامه با سازمان نهضت سواد آموزی ذیل تفاهم نامه مذکور و ورود محتواهای محیط‌زیستی به کتاب‌های درسی مقاطع مختلف از پیش دبستان تا متوسطه دوم از دیگر اقدامات سازمان است.
وی افزود: در خصوص اهمیت تضمین دسترسی عادلانه به آموزش با کیفیت بالا و دانش علمی و فناوری‌های مفید اجتماعی برای پاسخگویی به چالش‌های متعدد، لازم است مشارکت با هدف تقویت فرهنگ و دانش جامعه گسترش یابد. علاوه بر اقدامات گسترده و قابل تامل در آموزش همگانی، به منظور جلب مشارکت حداکثری آحاد مردم در حفاظت از محیط‌زیست، به عنوان یک وظیفه عمومی با تأسیس بیش از 2000 خانه محیط‌زیست و جلب مشارکت سازمان‌های مردم نهاد و علاقمندان به محیط‌زیست امکان آموزش چهره به چهره آحاد هموطنان مهیا شده و 3 جلد کتاب برای آموزش رسمی و تدریس در مدارس و دانشگاه‌ها منتشر شده است.
سلاجقه خاطرنشان کرد: در حوزه علوم و فناوری در حوزه محیط‌زیست انجام پروژه‌هایی به شرح ذیل در دستور کار دولت جمهوری اسلامی قرار دارد: گسترش و کاشت جنگل‌های حرا در مناطق ساحلی به منظور ترسیب کربن، بازیافت دی‌اکسید کربن و استفاده مجدد از آن در صنایع مختلف به خصوص صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی، اجرای برنامه‌های بازچرخانی کاهش پساب خروجی صنایع و همچنین کاهش مصرف آب، انرژی و استفاده مجدد از مواد آلاینده (دی‌اکسید کربن، گوگرد، کک و....)، اجرای برنامه جمع‌آوری و فرآوری گازهای در حال سوخت فلر در میادین نفتی فراساحلی، ساحلی، خشکی و مجتمع های پتروشیمی و پالایشگاهی، ایجاد و راه‌اندازی بانک نمونه‌های زیستی و سلولی به عنوان روش حفاظت خارج زیستگاهی منابع ژنتیکی حیات وحش کشور، نظارت ویژه بر روی قاچاق گونه‌های حیات وحش و همکاری همه جانبه کشورها در این خصوص، نظارت ویژه بر روی جابجایی گونه‌های غیر بومی بین کشورها، توجه ویژه به موضوع میکروپلاستیک‌ها و عظم جدی به منظور کاهش انتشار آنها
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در بخش دیگری از سخنانش، یادآور شد: ایران با اقلیمی خشک و نیمه‌خشک و با توجه به تخمین افزایش دمای آن بیش از حد متوسط جهانی، بیش از پیش با معضلات محیط‌زیستی ناشی از تغییر اقلیم مواجه است. علاوه بر این، تحمیل تحریم‌های اقتصادی یک جانبه و نامشروع، فناوری، دانش و شرایط نابرابر موجود، دولت جمهوری اسلامی ایران را برای اقدام مناسب بیشتر در تنگنا قرار داده است به طوریکه حتی از دسترسی به منابع یکی از مهمترین صندوق های جهانی محیط‌زیست از جمله صندوق جهانی محیط زیست (GEF) و بسیاری از تجهیزات و فناوری های نوین محروم شده است.
سلاجقه افزود: هرچند تکیه بر جوانان و آینده‌سازان کشور و استفاده از ظرفیت‌های علمی و دانش بنیانی فرزندان سرزمین توانسته روحیه خودباوری و توانستن را در تک تک جوانان میهن عزیزم نهادینه نماید و بر همین اساس برای هر مشکل اعم از طبیعی و انسان ساخت راه چاره پیشنهاد و عملیاتی می‌نماید. ولی مانع تحریم‌ها، عدم استفاده از تجارب سایر کشورها و عدم دریافت کمک های فنی و اقتصادی را باعث شده است.
وی درباره لزوم بکارگیری فناوری نوین گفت: بکارگیری فناوری‌های نوین در جهت اجرای سیاست‌های مقاوم سازی و کاهش آسیب پذیری و سازگاری با تغییر اقلیم و پیامدهای حاصل از آن، الزامی است. استفاده از فناوری‌هایی با اولویت کاهش مصرف آب، حفظ کیفیت و کمیت مولفه‌های آب و خاک در سطح مناسب، تولید بیشینه محصولات در مصرف کمینه آب و در نهایت معرفی گونه‌های سازگار و مقاوم (گیاهی و جانوری) با تأکید بر گونه‌های بومی و بهره‌برداری از منابع آب نامتعارف، بهینه‌سازی مصرف انرژی و تاب آوری، افزایش راندمان انرژی، کاهش مصرف سوخت و آلاینده‌ها از مواردی است که باید در برنامه‌های سازگاری مورد توجه ویژه قرار گیرند.
سلاجقه با بیان اینکه جدیت موضوع خسارات و ضرر و زیان های ناشی از تغییرات اقلیم بر کسی پوشیده نیست، اظهار کرد: این در حالی است که کشورهای در حال توسعه بیش از سایر کشورها آسیب خواهند دید و لذا به همین دلیل است که نیاز است اقدامات کشورها، استراتژی‌ها و برنامه‌های اجرایی ملی آنها چه در زمینه کاهش انتشار و چه در زمینه سازگاری بر اساس اصول تساوی حقوق، شرایط ملی کشورها و باز هم مسؤولیت مشترک اما متفاوت ترسیم گردد.
وی افزود: اما آنچه در اجلاس اخیر ارکان فرعی کنوانسیون تغییر اقلیم در آلمان پیش آمد شکافی را باعث شد که بیش‌ازپیش اعتماد بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه را خدشه‌دار کرد که در صورت پافشاری بیشتر کشورهای توسعه یافته به تحمیل تعهدات بیشتر به کشورهای در حال توسعه فارغ از تمکین و ادای تعهد خویش در حوزه تأمین مالی و کمک‌های فنی و تجهیزاتی به کشورهای در حال توسعه، دلسردی و کندی اقدام جامعه جهانی را باعث خواهد شد که با توجه به تأکید گزارش اخیر IPCC بر ضرورت اقدام سریع، این تعلل به نفع هیچ‌کس نخواهد بود که امیدواریم گروه 77 و چین با درایت این موضوع را طی کاپ آتی در امارات مدیریت نمایند. جمهوری اسلامی ایران در صدد است با حضور مؤثر و ضمن همگرایی با کشورهای منطقه در کاپ 28 تغییر اقلیم مشارکت نماید.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در ادامه تصریح کرد: یکی از تأثیرات عمده تغییرات اقلیم افزایش کانون‌های گرد و غبار در ایران، آفریقا، آسیای میانه، غرب آسیا و خاورمیانه است که اکنون دامنه اثرات نامطلوب این پدیده در سایر مناطق جهان نیز در حال گسترش است به نحوی که معضل بسیار بزرگ محیط‌زیستی، معیشتی و امنیتی را بر کشورها تحمیل نموده است. کاهش اثرات نامطلوب این پدیده‌ها و امکان زیست و معیشت سازگار و پایدار برای جوامع بومی و محلی از جمله اقداماتی است که نیاز به همکاری مشترک و مسؤولانه همه افراد، خصوصاً دولت‌ها دارد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: در این راستا با پیگیری های صورت گرفته موضوع گرد و غبار در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد طرح گردید و به سبب آن کنفرانس بین‌المللی مقابله با پدیده گرد و غبار در سطح بلندپایه تاریخ 9 و 10 سپتامبر سال جاری در تهران برگزار خواهد شد.
سلاجقه تأکید کرد: قطعاً برگزاری این کنفرانس گام بزرگی برای انجام مذاکرات و انتقال دانش و تجربیات کشورهای درگیر و علاقمند به موضوع گرد و غبار و سازمان های بین‌المللی فراهم خواهد آورد تا با بررسی عوامل ایجاد آن و هم‌اندیشی، دستیابی به سازوکارهای علمی و عملی برای مدیریت، سازگاری و مقابله با پدیده گردوغبار چه در بعد منطقه‌ای و چه در بعد بین‌المللی برای رفع این معضل محقق گردد. موضوع خوشحال کننده آنکه روز 12 جولای (مصادف با روز برگزاری نشست منطقه ای وزرا در تهران با موضوع «همکاری برای آینده‌ای بهتر») نیز به عنوان روز بین‌المللی مقابله با طوفان‌های گرد و غبار نامگذاری گردید و امید داریم به زودی این روز را با رفع این معضل در کل جهان گرامی داریم.
پایان پیام /