گرانی بی‌وقفه کالاهای اساسی | مرغ، گوشت، برنج، لبنیات در مسیر حذف از سفره‌ها هستند
در حالی که دولت با سیاست‌های صرفه‌جویی ارزی و کاهش بودجه واردات، تلاش دارد تراز تجاری را مثبت کند، سفره‌ی مردم روز به روز خالی‌تر می‌شود. افزایش بی‌وقفه قیمت کالاهای اساسی از جمله مرغ، گوشت، برنج و لبنیات، نشان می‌دهد که این اقلام حیاتی در مسیر حذف از زندگی روزمره خانوارها قرار گرفته‌اند. آیا رفاه اجتماعی قربانی سیاست‌های اقتصادی شده است؟
- فهرست محتوا
- تلاش دولت در کاهش رفاه اجتماعی
- بازار گوشت مرغ
- قیمت تخم‌مرغ
- قیمت لبنیات
- تغییر قیمتی کالاهای اساسی در 40 روز اخیر
- قیمت کالاهای اساسی
قیمت گوشت مرغ در چند روز اخیر به هر کیلو گرم 148 هزار تومان رسیده بود اما روز گذشته دوباره به نرخ مصوب برگشت. همچنین تب برفکی و کاهش تولید شیر، لبنیات را در مدار صعود قرار داده است.
رصد هفتگی بازار کالاهای اساسی در هفته منتهی به 8 آبان 1404 انجام شد.
تلاش دولت در کاهش رفاه اجتماعی
امروز نتایج 7 ماه عملکرد صرفه‌جویی ارزی دولت در کالاهای اساسی از 11 میلیارد دلار سال گذشته به 8 میلیارد دلار قانون بودجه 1404 در بازار بیشتر نمود پیدا کرده است. انفجار قیمت کالاهای اساسی از لبنیات، گوشت، برنج تا شیر خشک نوزاد که به زودی نتایج کاهش تولید آن خودش را در بازار نشان می‌دهد، ناشی از یک تصمیم‌گیری نادرست در تعیین بودجه این اقلام بود. مثبت کردن تراز تجاری بخش کشاورزی از منفی 11 به منفی 8 به قیمت برچیده شدن حداقل‌های معیشت روزانه مردم بوده است.
هوشنگ هادیان‌پور، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز عنوان کرده در 3 سال متوالی از 1402 تا 1404، بودجه مصوب برای واردات کالاهای اساسی کاهش یافته است.
در این شرایط وزیر رفاه اجتماعی هم از عملکرد خود در حذف قشر متوسطی که با شاخص‌های داخلی محاسبه شده‌اند و با استانداردهای معمول جهانی به طور قطع جز طبقه فقیر محسوب می‌شوند از حذف 9 میلیون یارانه‌بگیر در مقابل نمایندگان مردم طی 3 ماه اخیر دفاع کرد.
در حالی وزیر رفاه کشور از حذف یارانه‌بگیران طبقه متوسط با درآمد 30 میلیون تومانی دفاع می‌کند که بسیاری از کارگران عنوان می‌کنند یارانه آنها حذف شده در حالی که زیر 20 میلیون تومان درآمد دارند.
بازار گوشت مرغ
دولت برای کسری بودجه خود در حال کاهش حداقل‌های زندگی مردم است. در حالی که هنوز یک ماه از ابلاغ قیمت مصوب گوشت مرغ در 20 مهر 1404 نگذشته دوباره نرخ این پروتئین حیوانی افزایش یافته است.
عرضه هر کیلو گرم گوشت مرغ به مبلغ 137.500 تومان فقط دو هفته اجرا شد و در این هفته دوباره نرخ آن افزایشی و به 148 هزار تومان رسید. روز گذشته با پیگیری‌های انجام شده دوباره به نرخ مصوب برگشت.
همچنین با وجود افزوده شدن گوشت بوقلمون به اقلام کالابرگ الکترونیک نرخ آن طی 3 هفته اخیر روند صعودی داشته و از 169 هزار تومان به 179 و 182 هزار تومان افزایش یافت و در این هفته از هر کیلو گرم 200 هزار تومان هم عبور کرد به هر کیلو گرم 210 هزار تومان رسید. روز گذشته این مبلغ به 199 هزار تومان کاهش یافت.
بی توجهی دولت در تأمین ارز نهاده‌های دامی و خالی فروشی و فروش پشت فاکتوری این اقلام و کمبود و گرانی خوراک دام در بازار موجب شده تا فرآورده‌های دامی روز به روز از سبد غذایی خانوار کم شود.
قیمت تخم‌مرغ
در اواسط مهر ماه امسال رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرکزی مرغداران میهن اعلام کرد قیمت مصوب هر کیلو گرم تخم مرغ درب مرغداری‌ها 77 هزار تومان تعیین شد. این عدد در اردیبهشت ماه 63 هزار تومان بود.
در ادامه نیز قیمت مصرف‌کننده مشخص شد و هر کیلو گرم تخم‌مرغ به مبلغ 92 هزار تومان باید عرضه می‌شد این در حالی است که هر کیلو گرم تخم‌مرغ بدون بسته‌بندی برای صاحب سوپرمارکت‌ها حدود 97.500 تومان تمام می‌شود و آنها نیز هر شانه تخم‌مرغ به وزن 1.8 کیلو گرم را 210 هزار تومان به فروش می‌رسانند. بر اساس قیمت مصوب دولتی این عدد نباید بالاتر از 184 هزار تومان باشد.
این نشان می‌دهد نهادهای متولی حتی با وجود مشخص بودن قیمت مصوب نمی‌توانند آن را در بازار به مرحله اجرا درآورند.
قیمت لبنیات
صرفه‌جویی ارزی دولت و کمبود نهاده دامی که به گفته وزیر جهاد کشاورزی مطالبات انباشته شده آن به مبلغ 6 میلیارد دلار رسیده است، سبب شده تا حتی تجار خارجی هم از فروش نهاده اعتباری به طرف ایرانی خودداری کنند. در این شرایط که دامداران نیمی از دام‌های خود را برای تغذیه سایر دام‌ها به کشتارگاه فرستاده‌اند اما این افزایش عرضه، تغییری در قیمت بازار گوشت به وجود نیاورد، کمبود خوراک دامی منجر به تحلیل جسمی این دام‌ها شده است. این امر با شیوع سویه جدید تب برفکی تحت عنوان SAT1 که منشأ آفریقایی دارد، زمینه ابتلاء را در دامداری‌های کشور افزایش داده است.
حمله تهاجمی این ویروس به 90 واحد دامداری استان تهران منجر به کاهش شیر و افزایش قیمت آن شده است. یک بطری شیر کم چرب 946 میلی لیتر که ابتدای سال 28 هزار تومان بود با افزایش 25 درصدی به 35 هزار تومان رسید و با شیوع تب برفکی در این هفته با افزایش 7.1 درصدی به مبلغ 37.500 تومان به فروش می‌رسد. به این ترتیب یکی از شیرهای پاستوریزه ارزان‌قیمت بازار طی حدود 7 ماه 34 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. این افزایش برای شیرهای گران‌تر و برندها شناخته‌تر بالاتر است.
تغییر قیمتی کالاهای اساسی در 40 روز اخیر
گفتنی است، در مهر ماه قیمت ماکارونی و کنسرو ماهی پس از یک بار افزایش در نیمه نخست سال (خرداد ماه) دوباره تغییر کرد. هر بسته ماکارونی 700 گرمی اردیبهشت ماه امسال 33 هزار تومان بود و با افزایش 25 درصدی به 41.250 تومان افزایش یافت. در مهر ماه با گذشت حدود 4 ماه، دوباره با افزایش حدود 14 درصدی هر بسته ماکارونی 700 گرمی از 41.250 تومان به 47 هزار تومان رسید.
تن ماهی 180 گرمی ساده نیز در این ماه از هر قوطی 108 هزار تومان با حدود 11 درصد به 119.900 تومان افزایش قیمت را تجربه کرد.
در مهر ماه قیمت چای خارجی در بسته بندی ایرانی نیز افزایش یافت و از هر بسته 500 گرمی به مبلغ 574.900 تومان به حدود 640 هزار تومان رسید.
یکی از چالش‌هایی که تولیدکنندگان فعال کنسرو به آن اشاره دارند کمبود روغن خوراکی بوده که تولید تن ماهی و نیز سس را با مشکلاتی همراه کرده است. همچنین عدم واردات تن‌ماهیان در نیمه نخست سال و کمبود آن در بازار، قیمت تن‌ماهیان داخل را از 140 هزار تومان در فروردین ماه به هر کیلو گرم 215 هزار تومان در آبان ماه رسانده است.
در ادامه قیمت برخی از کالاهای اساسی آمده است؛ قیمت‌های زیر یک میلیون تومان به هزار تومان و برای وزن‌های نوشته نشده یک کیلوگرم است.
قیمت کالاهای اساسی
کالاهای اساسی
قیمت هفته جاری
قیمت هفته گذشته
شقه، سردست و راسته گوسفند
870-880
880-890
گوشت ران گوسفندی
1100000
1100000-1140000
گوشت گوسفند دولتی (بسته دو کیلو گرمی تنظیم بازار)
-
-
گوشت سردست گوساله
890-900
890-900
گوشت ران گوساله
940-950
950-990
گوشت منجمد گوساله
690-750
690-750
گوشت چرخ کرده مخلوط
699-800
699-890
گوشت چرخ کرده مخلوط بسته‌بندی فروشگاهی
-
-
کله و پاچه
1100000
1100000
گوشت مرغ
148
135.700
ران مرغ بدون کمر
120
115
ران مرغ با کمر
95
89
گوشت چرخ کرده مرغ
220
220
تخم مرغ (شانه 30 عددی)
175-210
149-210
تخم مرغ بسته‌بندی فروشگاهی (شانه 30 عددی)
191.800-198
191.800-198
قزل‌آلا
355
355
میگو تازه
690-790
690
پنیر سفید یو اف 400 گرمی
-
-
ماست پرچرب دبه‌ای 2.5 کیلو گرمی
125
125
کره حیوانی 50 گرمی
35-36
31-36
کره حیوانی 100 گرمی
-
60-74.900
خامه استریل 200 گرمی
55.500-68
55.500-68
شیر بطری کم چرب
37.500
35
شیر بطری پر چرب
48
44
ماکارونی 500 گرمی قطر 1.5
-
-
ماکارونی 700 گرمی قطر 1.2
47
47
قند
89
89
شکر
59-69
59-69
روغن آفتابگردان 1350 لیتری (سرخ کردنی)
132.200
132.200
روغن آفتابگردان 1350 لیتری (پخت و پز)
117.700
117.700
کنسرو ماهی 150 گرمی
-
-
کنسرو ماهی 180 گرمی
119.900
119.900
رب گوجه فرنگی (قوطی 800 گرمی)
99.900
99.900
برنج هاشمی برداشت جدید
330-370
330-360
برنج هندی
-
100
لوبیا چیتی فله‌ای و بسته بندی
690
690
لوبیا قرمز بسته بندی فروشگاهی (800 گرم)
339
339
لوبیا سفید بسته بندی فروشگاهی (800 گرم)
420
420
عدس بسته بندی فروشگاهی (900 گرم)
300
300
نخود بسته بندی فروشگاهی (900 گرم)
227.900
227.900
ماش بسته بندی فروشگاهی (900 گرم)
240
240
لپه بسته بندی فروشگاهی (900 گرم)
319.900
319.900
چای ایرانی 450 گرمی
189.900
189.900
چای خارجی 500 گرمی
640
640
گفتنی است؛ بر اساس گزارش بانک مرکزی، شهروندان می‌توانند با خرید برخی اقلام از میادین میوه و تره بار این کالاهای را با قیمت پایین‌تر تهیه کنند. به عنوان مثال، خرید گوشت گوسفندی 24 درصد، گوشت گوساله با 15 درصد، گوشت مرغ 9 درصد، تخم مرغ (شانه 2 کیلو گرمی) 12 درصد، حبوبات 29 درصد، برنج داخلی درجه یک 14 درصد، قند 10 درصد و شکر 7 درصد در هفته منتهی به 2 آبان 1404، ارزان‌تر از فروشگاه‌های سطح شهر در این میادین عرضه و به فروش رسیده است.