گفتگو | پیشنهادهای جذاب برای تامین مالی 360 هزار میلیارد تومانی پروژه نهضت ملی مسکن؛ کارت مصالح ساختمانی عملیاتی شد

محمود شایان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در خصوص تامین مالی نهضت ملی مسکن، اظهار کرد: اگر از دید کلی‌تری به این موضوع نگاه کنیم برای این‌که مشکل مسکن را در کشور حل کنیم 3 پارامتر اصلی و تاثیرگذار در این بخش داریم؛ زمین، مصالح ساختمانی (سیمان و فولاد) و منابع مالی.

وی ادامه داد: در دولت سیزدهم راه‌اندازی بانک زمین مطرح شد. در جلسه اخیر شورای عالی مسکن با حضور آیت‌الله رئیسی رئیس‌جمهوری و اعضا اخبار خوبی در رابطه با نهضت ملی مسکن اعلام شد. الان وزارت راه و شهرسازی برای حدود 2.5 میلیون واحد مسکونی زمین را تامین کرده است.

وی افزود: موضوع دیگر در رابطه با تامین زمین، واگذاری بخشی از زمین‌های بنیاد مستضعفان برای ساخت واحدها نهضت ملی مسکن است.

مدیرعامل بانک مسکن با اعلام این‌که حداقل 60 درصد هزینه‌های مسکن مربوط به زمین است، گفت: اگر این مولفه را از پروسه ساخت و ساز خارج کنیم،‌شرایط ساخت مسکن در کشور فراهم‌تر می‌شود. در بحث فولاد و سیمان نیز ظرفیت واحدهای تولیدی در کشور به گونه‌ای است که هم می‌توانند نیاز داخلی را تامین کنند و هم این‌که صادرات داشته باشیم.

شایان یادآور شد: مسئله بعدی بحث تامین مالی است؛‌در این بخش دولت با یک حساسیت ویژه به این موضوع نگاه می‌کند تا هم بحث تورم را کنترل کند و هم این‌که به‌عنوان یک ضرورت برای جامعه تامین شود.

وی با یادآوی توقف تکمیل واحدهای مسکن مهر در دو وزارت قبلی راه و شهرسازی، اضافه کرد: در آن دوره از مسکن مهر به تعبیری دیگر نام برده می شد و سرعت ساخت و ساز و تکمیل آن گرفته شد. بیش از 200 هزار واحد مسکن مهر هنوز تکمیل نشده است،‌اگر اراده‌ای برای تکمیل این واحدها بود علاوه بر این‌که هزینه‌های کمتری صرف می‌شد، امروز شاهد ورود 200 هزار واحد به چرخه مصرف بودیم و 200 هزار خانوار صاحب خانه می شدند.

*یک پیشنهاد خوب برای تامین مالی ساخت مسکن

وی با اشاره به این‌که تولید مسکن در کشور در دوره یاد شده به شدت کاهش یافت، اظهار کرد: برای ساخت یک میلیون مسکن اعلام شده از سوی دولت سیزدهم بخش عمده‌ای یعنی حدود 350 هزار واحد را بخش خصوصی می‌سازد. در مسکن روستایی سالانه 200 هزار واحد ساخته می شود. برای تامین مالی ساخت باقیمانده واحدهای هدفگذاری شده بانک‌ها چاره‌ای جر این ندارند که در مصارف خود بخش‌ها را کنترل کنند.

مدیرعامل بانک مسکن افزود:‌وقتی بانکی برای ساخت مسکن تسهیلات می‌دهد،‌وام گیرنده می‌رود کاشی،‌سیمان، فولاد و... خریداری می‌کند. هر کدام از نهاده‌های ساختمانی یک صنعت است. در واقع وقتی تسهیلات بانکی به سازنده پرداخت می‌شود چنانچه بانک‌ها مقداری از تسهیلات دهی خود را در صنعت و خدمات کاهش دهند و آنرا به حوزه مسکن بیاورند به طور اتوماتیک بخش صنایع مرتبط با مسکن کشور فعال می‌شود.

شایان تاکید کرد: عملا اگر بانک‌ها تسهیلات دهی بخش صنعت را 5 درصد کاهش دهند و آنرا به بخش مسکن اختصاص دهند، شاهد توزیع این تسهیلات در بخش‌های مختلف صنایع مرتبط با مسکن خواهیم بود. بنابراین باید حواسمان باشد که این منابع مالی به‌طور 100 درصد وارد بخش‌های مختلف مسکن خواهد شد.

*سهم 60 درصدی خدمات از تسهیلات بانکی

وی با بیان این‌که بخش خدمات در سیستم بانکی رشد زیادی دارد، اضافه کرد: سهم خدمات در پرداخت تسهیلات بانک‌ها در زمان حاضر حدود 60 درصد است، در حالیکه اگر بخش مسکن سهم 20 درصدی خودش را حفظ می‌کرد و تولید بخش مسکن فعال بود، امروز نیازی به این نداشتیم که سالانه یک میلیون مسکن بسازیم و وضعیت سوداگرانه در بخش مسکن نیز به وجود نمی آمد.

وی با اشاره به این‌که در این صورت عرضه و تقاضا متناسب می‌شد و شاهد این وضعیت در بازار مسکن نبودیم، تاکید کرد: به سود سیستم بانکی است که این تکالیف را انجام دهد. اگر تسهیلاتی را که موظف هستند به بخش مسکن پرداخت نکنند سپرده قانونی آنها نزد بانک مرکزی افزایش می‌یابد.

وی بیان کرد: 10 تا 13 منابع مالی که به سیستم بانکی می آید نزد بانک مرکزی سپرده‌گذاری می‌کنند. اگر 100 میلیون تومان در بانک سپرده‌گذاری می‌شود 13 میلیون تومان از چرخه خارج می شود. حالا اگر بانکی سهم خود در تسهیلات بخش مسکن را پرداخت نکند طبق قانون سپرده قانونی این قبیل بانک‌ها افزایش می‌یابد. واقعیت آن است که اصلا عقل علمی، مالی و بانکی پاسخ مثتبی نخواهد داد که بانکی تسهیلات تعیین شده را پرداخت نکند.

مدیرعامل بانک مسکن با بیان اینکه این کار هم به نفع تولید است هم صورت‌های مالی بانک، اظهار کرد: با پرداخت سهم 20 درصدی سیستم بانکی به بخش ساخت و ساز مسکن سالانه یک میلیون مسکن در کشور ساخته می شود که خودمالکان هم جزو آن هستند.

شایان با اشاره به این‌که سیستم بانکی در بخش مسکن روستایی عملکرد خوبی داشته و سقف تعین شده سالانه را پرداخت کرده‌اند، گفت: از محل برگشتی اقساط وصولی این تسهیلات می‌توانند برای این بخش وام پرداخت کنند. در زمان حاضر حجم نقدینگی سرگردان کشور از مرز 4000 هزار میلیارد تومان عبوری کرده است. 360 هزار تومان سالانه که قرار است برای نهضت ملی مسکن تسهیلات تامین شود معادل حدود 7.5 درصد حجم نقدینگی است.

وی ادامه داد: مدیر بانک بر اساس نیاز موجود دنبال بازاریابی می‌رود نقدینگی سرگردان را جمع‌آوری کرده و به سمت تولید مسکن سوق می‌دهد. این فرصتی برای بانک مسکن است که ابزارهای مالی خوبی برای تامین مالی در اختیاری دارد، سایر بانک‌ها هم می‌توانند از این ابزارها از جمله صندوق پروژه استفاده کرده و در پروژه‌های بزرگ تامین مالی را از بازار سرمایه انجام دهند.

وی تاکید کرد: صندوق پروژه بهترین مسیری است که می‌توانیم نقدینگی سرگردان را جمع‌آوری کنیم و منابع مالی را در ساخت و ساز مسکن بیاوریم و یک مشارکت واقعی را عملیاتی کنیم.

وی با یادآوری ایجاد صندوق ملی مسکن در قانون جهش تولید مسکن، اظهار کرد: منابع برگشتی تسهیلات مسکن مهر به این صندوق واریز می‌شود، همچنین مالیات‌های مختلف بخش مسکن، سرمایه‌گذاری خیرین و... به این صندوق می آید.

وی در پاسخ به این پرسش که مدیریت صندوق مذکور بر عهده کیست، تصریح کرد: این صندوق هیئت عامل و هیئت امنا دارد که مدیریت آن با وزیر راه و شهرسازی است.

وی در پاسخ به این پرسش که مشخصا وضعیت بانک مسکن در تامین مالی نهضت ملی مسکن چگونه است، اضافه کرد: در این راستا از چند کانال استفاده می‌کنیم؛ یکی سپرده‌گذاری مردم است، مثلا حساب سپرده جوانان یک صندوق خودگردان است که از محل واریزی‌ها تسهیلات را پرداخت می‌کنیم. از ابتدای امسال تاکنون تسهیلات ساخت برای 55 هزار واحد پرداخت شده است. ضمن این‌که 35 هزار واحد مسکن مهر را تکمیل کرده‌ایم.

مدیرعامل بانک مسکن با بیان این‌که در طرح ملی مسکن مردم 83 هزار واحد واریزی داشته‌اند، گفت: الان 36 هزار واحد از طرح مذکور را در مشارکت داریم و به مراحلی رسیده که بانک باید برای آنها تسهیلات پرداخت کند. یک تفاوتی که بانک مسکن با سایر بانک‌ها دارد برگشت اقساط تسهیلات پرداختی قبلی است. یعنی مبلغ قابل توجهی به صورت ماهانه از محل بازپرداخت تسهیلات به بانک برگشت می‌شود.

شایان با اعلام این‌که ماهانه حدود 5000 میلیارد ریال برگشتی اقساط تسهیلات داریم، اظهار کرد: تسهیلات طرح ملی مسکن 150 میلیون تومان است. در جلسه اخیر شورای عالی مسکن یکی از پشنهادات این بود که واحدهای طرح ملی مسکن به نهضت ملی مسکن الحاق شود و در قالب برنامه دولت سیزدهم تکمیل و تحویل شوند.

وی با بیان این‌که برخی پروژه‌های مسکن مهر پیشرفت 20 تا 90 درصدی دارند، افزود: برای تسریع در روند ساخت و تکمیل این واحدها یک راهکار این است سقف تسهیلات آنها را افزایش دهیم، در واقع چاره‌ای جز این برای خروج از رکود این بخش نداریم.

وی همچنین از عملیاتی شدن کارت مصالح ساختمانی خبر داد و افزود: با این کار هدف کاهش هزینه‌های ساخت مسکن در نهضت ملی مسکن کاهش می‌یابد. برای این کار 30 درصد از تسهیلاتی را که قرار است در اختیار سازندگان قرار گیرد به صورت کارت اعتباری ارائه می شود. سازندگان با این کارت فقط می‌توانند مصالح ساختمانی خریداری کنند که تاثیر خوبی در تسریع ساخت و سازها خواهد داشت.