گیلان؛ افسونگر و هزار نقش نهفته از طبیعت
رشت - ایرنا - شهرستان های فومن و شفت واقع در گیلان جلوه هایی از جاذبه های طبیعی و گوشه ای از هزاران نقش، نقاش چیره دست طبیعت را برای میهمانان نوروزی به نمایش می گذارد.
گیلان سرزمینی‌است که در چهار سوی آن جاذبه های گوناگونی در زمینه های مختلف طبیعی و تاریخی نهفته است و آن را به یکی از مراکز گردشگری نام آشنا برای گردشگران بدل کرده است. امروز کمتر گردشگری در دنیا نام برخی از جاذبه های طبیعی و گردشگری گیلان همچون شهرک تاریخی و باستانی ماسوله، تپه ها و جام مارلیک و یا تالاب بندرانزلی را نشنیده باشد.
مناظر بدیع و سحرانگیز درگیلان، چشم و دل هر بیننده‌ای را افسون می کند؛ جاذبه های گردشگری این استان آنقدر بسیار است و سرزدن به هر نقطه ای از آن خالی از لطف نیست.
خانه های روستایی، بازارهای هفتگی، لباس های محلی، دریا و سواحل آن، باغات چای و زیتون، ابنیه های تاریخی و آرامگاه شخصیت های علمی و فرهنگی و موزه و آثار باستانی، همه خبر از تنوع جاذبه های گردشگری استان گیلان دارد. این جاذبه ها در دل تمامی شهرهاو روستاهای استان باقدمت چند هزار ساله نهفته است و پذیرای مهمانانی است که از نقاط دور و نزدیک در سرزمین کوه و دریا و جنگل قصد تفرج دارند.
فومن و شفت جلوه هایی از هزار نقش طبیعت
شهرستان های فومن و شفت واقع در گیلان جلوه هایی از جاذبه های گردشگری طبیعی و زیارتی و گوشه ای از هزاران نقش، نقاش چیره دست طبیعت را برای میهمانان نوروزی به نمایش گذاشته است.
فومن شهری با موقعیت جلگه ای همچون نگینی در میان مزارع و باغ ها چای اطراف خود محصور است. این شهر تا حدود سال 980 هجری قمری قبل از انتقال مرکزیت ایالت 'بیه پس' توسط جمشید سلطان به رشت، حاکم نشین غرب گیلان بوده است. شهر فومن دارای گذشته ای پر فروغ و تاریخی است به طوری که این شهر مرکز گیلان بیه پس و به دارالعماره معروف بوده است. این شهر زیبا در روزگاران قدیم مرکز گیلان غربی بوده است. فومن در دامنه رشته کوه البرز در همسایگی شهرهای رشت، صومعه‌سرا و ماسال واقع شده است. بعد از انتقال مرکز از این شهر به رشت امروزه نه تنها از جمعیت گردشگر به سمت این شهر کم نشده، بلکه طبیعت دوستان و مسافران زیادی سالانه از آن بازدید می‌کنند و این باعث رونق صنعت گردشگری در این شهر شده است.
فومن به شهر مجسمه‌ها هم معروف است. در این شهر مجسمه‌های زیادی در نقاط مختلف آن وجود دارد که نمادی از آداب و سنن و فرهنگ منطقه را به نمایش گذاشته‌اند. مثلاً مجسمه میرزا کوچک‌خان جنگلی یا مجسمه چهار دختران که نمادی از تلاش، کار و کوشش زنان روستایی در این شهر است. این مجسمه ها برنج، چای، توتون و کلوچه که از محصولات عمده کشاورزی منطقه است را معرفی می‌کنند. اگر به جاهای گوناگون شهر سفر کنید، مجسمه‌های زیادی از میوه‌های مختلف، کودکانی که در حال بازی‌های محلی هستند، مجسمه شکاربانان، گوزن، طاووس را مشاهده می کنید. درآمد اکثر مردم این شهرستان کشاورزی است از این رو فومن یکی از مناطق عمده کشت برنج استان گیلان به شمار می آید. در این سرزمین توأم با کشت برنج، پرورش طیور، دام و پرورش کرم ابریشم، تولیدات دستباف پشمی رواج دارد. آب و هوای مناسب، جنگل ها، کوه ها با جامه ای سبز از درختان، چشمه های متعدد و بقاع متبرکه و اماکن تاریخی فرهنگی، فومن را به یکی از قطب های گردشگری گیلان و کشور تبدیل کرده است. ماسوله روستایی که در منطقه ای کوهستانی و جنگلی و در 26 کیلومتری جنوب غربی فومن واقع شده، یکی از زیباترین جاذبه های تاریخی و گردشگری این شهرستان است. با توجه به غنا و زیبایی طبیعت ماسوله و همخوانی و هماهنگی معماری آن با محیط طبیعی اطراف، آن را باید از نقاط دیدنی و توریستی ایران به شمار آورد. ماسوله در شمار معدود مناطق ایران است که سنن و اصالت های فرهنگی و تاریخی خود را حفظ کرده و کمتر دستخوش تحول و تغییر شده است. این شهرک با معماری پلکانی و مصالح خشتی پشت به کوهستان طالش داده و رودخانه موسوم به 'ماسوله - رودخان' که از کوه های مرتفع اطراف روستا و از هم پیوستن چشمه ها و جویبارها تشکیل می شود، از دره پایین ماسوله می گذرد. به دلیل ارزش و اهمیت بافت سنتی ماسوله، این شهرک به صورت یک مجموعه و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دژی در دل تاریخ و طبیعت
قلعه رودخان یکی دیگر از مهمترین جاذبه های تاریخی گیلان است و شاید بتوان گفت جزء اولین مکان هایی است که دیدن آن به گردشگران توصیه می شود. این دژ تاریخی که مدت ها تختگاه و مرکز حکمرانی حکام گیلان (بیه پس) بوده در ستیغ کوهی مرتفع بنا شده است؛ در دوره سلجوقیان این قلعه تجدید بنا گشت و از پایگاه های مبارزاتی اسماعیلیان شد. بر روی سر در ورودی آن درج شده که این قلعه در سال 918 تا 921 هجری قمری برای سلطان حسام الدین امیردباج بن امیر علاءالدین اسحق تجدید بنا شده که اکنون این کتیبه در موزه گنجینه رشت نگهداری می شود. قلعه رودخان نام قلعه ای تاریخی متعلق به دوران سلجوقی در 20 کیلومتری جنوب دهستان گوراب پس در بخش مرکزی شهرستان فومن در استان گیلان است. از آنجا که این قلعه تاریخی در کنار رودخانه ای بنا شده، به قلعه رودخان معروف است. کلمه رودخان مخفف رودخانه و قلعه رودخان یعنی قلعه ای که در نزدیکی رودخانه است؛ این قلعه در ادوار تاریخی به نام های قلعه 'هزار پله'، 'حسامی' و 'سکسار' نیز نامیده شده است. علاقه مندان به دیدن قلعه و یافتن اسرار تاریخ در دل جنگل های گیلان بعد از عبور از شهر فومن پس از گذشتن از روستاهای گشت، کردمحله، گشت رودخان، سیاه کش، گوراب پس، ملسکام و سیدآباد به روستای قلعه رودخان رسیده و پس از گذشتن از حیدرآلات و طی سه کیلومتر جاده که سه سالی است آسفالت شده، وارد اراضی پارک جنگلی قلعه رودخان شده و باید مسیر یک و نیم کیلومتری صعود تا محل قلعه را از راه پله احداث شده، عبور کنند و از این رو قلعه معروف به 'قلعه هزار پله' است. قلعه رودخان از دو بخش ارگ (محل زندگی حاکم و حرمسرای وی) و قورخانه (محل فعالیت های نظامی و زندگی سربازان) تشکیل شده است. ارگ در قسمت غربی این بنا در دو طبقه واقع شده و جنس آن از آجر است، قراول خانه ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه های متعدد بر اطراف مسلط است، چشمه ای نیز میان قلعه و گودترین محل آن وجود دارد. بخش شرقی قلعه شامل دوازده ورودی، زندان، در اضطراری، حمام و آبریزگاه است؛ بخش غربی نیز دوازده ورودی دارد چشمه، حوض آب انبار، سردخانه حمام، آبریزگاه شاه نشین و چند واحد مسکونی که با برج و بارو محصور شده اند، دیگر بناهای این بخش را تشکیل می دهند. 40 برج دیده بانی دور تا دور قلعه را احاطه کرده که اتاق های هشت ضلعی آن با طاق های گنبدی پوشانده شده؛ دور تا دور دیوارها و برج ها روزنه هایی شیب دار دیده می شود که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده اند. تالاب خطیب سرا گوراب و کهنه گوراب، پارک تفریحی، جنگل ها و مراتع سبز و پارک ها از دیگر جاذبه های گردشگری شهرک ماسوله و غار فوشه نیز از جاذبه های تاریخی این شهرستان هستند که میهمانان نوروزی می توانند از زیبایی آنها بهره مند شوند. بقعه سبز قبا از نوادگان امام موسی کاظم (ع)، بقعه امامزاده میرزا از نوادگان امام موسی کاظم (ع) زیارتگاه ها و اماکن مذهبی هستند که گردشگران می توانند علاوه بر سیاحت از جاذبه های معنوی این شهرستان بهره مند شوند. مناطق کوهپایه جنگلی ماسوله و قلعه رودخان مناطق نمونه گردشگری و روستای حیدرآلات و ساهورود آلیان روستای هدف گردشگری معرفی شده هستند. چموش، گلیم بافی، چلنگری، چاقوسازی، گره چینی و دست بافت های سنتی صنایع دستی هستند که گردشگران می توانند یادگاری از هنرهای اصیل این مرز و بوم را به همراه ببرند. شفت نگینی هزار رنگ
این شهرستان از شمال شرق به رشت و از جنوب و جنوب شرق به استان زنجان و شهرستان فومن و صومعه سرا محدود می شود. شهرستان شفت از لحاظ ناهمواری ها شامل مناطق جلگه ای، جنگلی و کوهستانی است که مهمترین ارتفاعات آن امامزاده ابراهیم می باشد.
اقلیم این منطقه به تبعیت از آب و هوای استان، معتدل و مرطوب است که در مناطق کوهستانی جای خود را به آب و هوای کوهستانی می دهد. منطقه سیاحتی زیارتی سیاه مزگی، چنار رودخان، مناطق ییلاقی امامزاده ابراهیم و امام زاده اسحاق از جاذبه های گردشگری و معنوی دیگر این شهرستان هستند. منطقه کوهستانی جنگلی امامزاده ابراهیم و سیاه مزگی، منطقه جنگلی چوبر، منطقه جلگه ای، کوهپایه (مژدهه چماچا) میز مناطق نمونه گردشگری هستند. روستاهای امامزاده ابراهیم، امامزاده اسحاق و چماچا روستاهای هدف گردشگری هستند و شالبافی، ابریشم بافی، سفالگری، دست بافت های پشمی، نمدمالی و صنایع چوبی صنایع دستی این منطقه هستند که آشنایی و به همراه بردن تنها گوشه ای از هنر مردم این دیار برای همیشه گردشگران را از یادآوری این انتخابشان خرسند می کند.