یادداشت | مجلس قوی نیازمند رأی قوی است
کارشناس مسائل سیاسی، مشارکت پرشور و آگاهانه در انتخابات را تضمین کننده تشکیل یک مجلس قوی عنوان کرد.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، حمید هوشنگی کارشناس مسائل سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در یادداشتی شفاهی، به تبیین راهبردهای چهارگانه ترسیم‌شده از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی درخصوص انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری پرداخت.
رهبر انقلاب: کلمه «جمهوری» و «اسلامی» هر دو وابسته به انتخابات است / انتخابات پایه تحول است متن این یادداشت به شرح زیر است:فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری شاید اصلی‌ترین سخنان ایشان درباره انتخابات پیش رو بود و زوایای مختلفی از انتخابات را مورد توجه قرار دادند؛ برخی از این مباحث بنیادی و برخی نیز اجرایی بود.
یکی از موارد مد نظر ایشان چهارگانه‌ی امنیت، رقابت، مشارکت و سلامت است که البته در سال‌های قبل نیز به آن اشاره داشته‌اند و راهبرد کلان حکمرانان، سیاستگذاران، ناظران و مجریان انتخابات بوده است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر این مفاهیم چهارگانه را توصیف کردند؛ از جمله‌ی این توصیف‌ها مشارکت پرشور و قوی، امنیت کامل، سلامت حقیقی و رقابت همه گروه‌ها و جریان‌ها و سلایق بود.
علت این توصیف معنادار، قصد ایشان برای توضیح دادن بود. مقام معظم رهبری در زمینه رقابت سخن گفتند؛ رقابت یعنی از همه جریان‌های فکری، سلایق و کسانی که ذیل حاکمیت جمهوری اسلامی و قانون اساسی فعالیت می‌کنند به صحنه بیایند. البته در جامعه هستند کسانی که بعضاً حتی خیرخواهانه رقابت را جدی نمی‌گیرند ولی همه جریان‌ها و سلایق باید امکان حضور در این مسابقه بزرگ را پیدا کنند.
این سخن یک امر جدی است که دست‌اندرکاران مختلف حوزه انتخابات باید برای مشارکت حداکثری جریانات و سلایق سیاسی نقش‌آفرینی کنند. در هیئت‌های اجرایی این ضعف را دیدیم که آن‌طور که باید مسئله‌ی «رقابت» رعایت نشد؛ هرچند تأیید صلاحیت‌ها از همه جریان‌ها اتفاق افتاده اما می‌توانست حجم افراد بیشتر باشد و امیدواریم شورای نگهبان با دقت بیشتری عمل کرده و این فرمایش رهبر انقلاب را در عمل اجرایی خواهد کرد.
یکی از دست‌فرمان‌ها و قواعدی که برخی جریانات سیاسی درباره این انتخابات در پیش گرفته بودند این بود که بگویند انتخابات رقابتی نیست. البته ضدانقلاب هم با این هدف که بگویند انتخابات دست‌ساز حکومت است و خالص سازی است... به این مسئله می‌پردازند. طرح این سخنان می‌تواند به دلسرد کردن مردم منتهی شود.
دستگاه‌های اجرایی و نظارتی موظفند این روند را به‌نحوی پیش ببرند که رقابت شکل بگیرد و عملکردها نشان می‌دهد که مباحثی از جمله خالص‌سازی و امثال آن یک موهوم است؛ هرچند شاید برخی در بعضی سطوح دنبال آن باشند ولی شاهدیم امروزه همه جریانات به‌صورت آزادانه فعال هستند.
رقابت آن‌جایی معنا می‌یابد که با مشارکت پیوند داده شود؛ وقتی رقابت در انتخابات جدی بوده و همه سلایق حضور داشته باشند و مردم بتوانند سلیقه خود را بین لیست‌ها ببینند، احتمال مشارکت در انتخابات بیشتر خواهد بود.
نمی‌توان گفت سهم رقابت در مشارکت موثر است، بلکه سایر مولفه‌ها هم وجود دارد و وضعیت اقتصادی، فرهنگی، روان‌شناختی و امید به آینده نیز اثرگذار است. مقام معظم رهبری گفتند نباید مردم دلسرد شوند. در این‌صورت فرد انگیزه‌ای برای کنش و رأی‌دادن پیدا نمی‌کند.
تحقق مشارکت پرشور و قوی به نقش مردم وابسته است. رهبر انقلاب قبلاً فرموده بودند که انتخابات هم حق و هم تکلیف است. ما هم حق داریم که رأی بدهیم و هم تکلیف داریم برای سرنوشت خود و جامعه‌مان نقش‌آفرینی کنیم.
مردم نقش‌آفرینی خواهند کرد اما رهبر انقلاب مخاطب خود در این مسئله را دستگاه‌ها، متولیان امر انتخابات و متولیان کلان مسائل کشور در حوزه‌های مختلف می‌دانند. این دستگاه‌ها زمینه‌ی امیدبخشی و افزایش انگیزه به مردم را فراهم می‌کنند.
قابل توجه اینکه دو مدل مواجهه می‌توان با انتخابات داشت؛ یکی برگزاری انتخابات و صرفاً طی کردن فرآیندها و یکی برپا کردن انتخابات. طی شدن فرآیندهای اجرایی و تقویمی، موضوعات مربوط به برگزاری انتخابات است اما برپا کردن انتخابات یعنی که این مسئله تبدیل به دغدغه اصلی مسئولان مربوطه شده، سعی در انگیزه‌بخشی و فعال‌سازی ظرفیت‌ها صورت گرفته و جریانات سیاسی پای‌کار بیایند تا انتخابات مشارکتی داشته باشیم.
اینکه رهبر معظم انقلاب بیان کردند مشارکت باید پرشور و قوی باشد یعنی در این‌صورت است که می‌تواند مجلس قوی شکل بگیرد. باید توجه کنیم باید این مشارکت آگاهانه هم باشد و صرف رأی‌دادن مطرح نیست؛ در انتخابات قبلی درصد قابل توجهی رأی سفید وجود داشت، این رأیِ قوی نیست و باید آگاهانه باشد. رأی سفید شاید رفع تکلیف باشد که نیست، اما منتج به تشکیل مجلس قوی نخواهد شد.
امنیت و سلامت انتخابات نباید مورد غفلت قرار بگیرد؛ ایشان فرمودند «امنیت کامل» که شامل قبل، حین و بعد از انتخابات می‌شود. یک معنای این عبارت‌ست از اینکه به صندوق‌های رأی تعرض نشود، حوادث ضدامنیتی رخ ندهد و نامزدها و هواداران آن‌ها درگیری نداشته باشند. اما می‌توان اضافه کرد که باید امنیت روانی جامعه هم مد نظر باشد.
نیاز است از امنیت روانی جامعه مراقبت صورت بگیرد تا این امنیت به بهانه‌ی انتخابات دچار چالش نشود. برای این مهم باید دید در فرآیندهای انتخاباتی چه چیزی رخ می‌دهد؛ بعضاً در تبلیغات‌ها برخی خطوط قرمز رعایت نمی‌شود و ممکن است یک فرد رأی هم بیاورد ولی آن موارد در جامعه باقی می‌ماند.
نکته پایانی سلامت انتخابات است؛ قوانین و مدل برگزاری انتخابات در کشور ما به‌نحوی است که امکان تلقب گسترده که قابل کشف نباشد، وجود ندارد و اگر خدای ناکرده تقلبی هم صورت بگیرد سریعاً قابل کشف است. اما وقتی سخن از سلامت مطرح می‌شود، هدف اطمینان‌بخشی به مردم است و خود این مسئله به سایر راهبردها کمک می‌کند.
دشمنان تلاش می‌کنند سلامت انتخابات را زیرسوال برده و روندها را مبهم نشان دهند؛ البته سلامت کامل انتخابات فقط مربوطه به صدوق رأی نیست و باید مردم احساس کنند دستگاه اجرایی و نظارتی امین آن‌ها هستند و این باید برای مردم ملموس باشد. این مسئله نیازمند تدبیر و برنامه‌ریزی است.
این چهارگانه که رهبر معظم انقلاب با توصیف و وصف جدید مجدداً مطرح کردند، نیازمند تأمل جدی است تا مشخص شود ایشان از مردم، مجریان انتخابات، گروه‌ها و نامزدها چه انتظاری دارند تا این چهارگانه به‌طور جدی و کامل پیاده شود.
اگر این چهار عنصر به‌طور کامل پیاده‌سازی شود می‌توان امید داشت انتخابات برپا شده و مشارکت پرشور و مجلس قوی داشته باشیم. مجلس قوی نیز مقدمه‌ی ریل‌گذاری قوی و دولت قوی خواهد بود تا کشور را در مسیر پیشرفت قرار دهد.