یادداشت | چرخش بورس تحت تاثیر احتیاط معامله‌گران

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، پس از سه هفته صعود پیوسته و ثبت بازدهی قابل توجه، بازار سهام از روز دوشنبه وارد فاز متفاوتی شد. در این بازه 48 ساعته گذشته، علاوه بر افت هم‌زمان شاخص‌های اصلی، شاهد خروج معنادار پول حقیقی نیز بودیم؛ اتفاقی که این پرسش را در میان فعالان بازار مطرح کرده است: آیا بورس در آستانه تغییر روند قرار دارد یا صرفاً در حال نفس‌گیری است؟

به باور کارشناسان بررسی رفتار بازار نشان می‌دهد اصلاح اخیر بیش از هر چیز نتیجه رشد سریع قیمت‌ها در مدت‌زمان کوتاه است. رالی پرشتاب سه‌هفته‌ای، به‌ویژه در نمادهای پیشرو و پربازده، زمینه شناسایی سود و افزایش عرضه را فراهم کرد. از این منظر، آنچه رخ داده بیشتر یک اصلاح موقت تلقی می‌شود تا یک عقب‌گرد جدی.

نگاهی به معاملات روز سه‌شنبه نشان می‌دهد شاخص کل بورس با افت 2.48 درصدی تا محدوده 4 میلیون و 21 هزار واحد عقب نشست. هم‌زمان، شاخص هم‌وزن نیز 2.27 درصد کاهش یافت؛ موضوعی که نشان می‌دهد فشار فروش محدود به نمادهای بزرگ نبوده و کلیت بازار را دربر گرفته است. در فرابورس نیز شاخص کل با افت 2.5 درصدی به کانال 33 هزار واحد بازگشت.

از منظر جریان نقدینگی، ارزش معاملات خرد به حدود 19 هزار میلیارد تومان رسید، اما تراز پول حقیقی منفی شد و بیش از 7.7 هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد؛ رقمی که از بیشترین خروج‌ها از ابتدای تابستان تاکنون به شمار می‌رود. در مقابل، بیش از 4 هزار میلیارد تومان به صندوق‌های درآمد ثابت منتقل شد که نشان‌دهنده افزایش موقت ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران است.

ریسک‌های بیرونی و احتیاط معامله‌گران

بخشی از این چرخش رفتاری را می‌توان به افزایش ریسک‌های سیاسی و اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره مسائل هسته‌ای ایران نسبت داد؛ عواملی که فضای احتیاط را در بازار سهام تقویت کردند. هم‌زمان، ابهامات بودجه‌ای، نگرانی از نرخ بهره و تحولات سیاستی نیز باعث شده سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری موقعیت‌های خود را بازچینی کنند.

با این حال، کارشناسان تاکید دارند رشد اخیر بازار سهام عمدتا بر پایه بهبود متغیرهای کلان، افزایش نرخ ارز موثر بر سودآوری شرکت‌ها، اصلاح برخی سیاست‌های ارزی و سیگنال‌های حمایتی دولت شکل گرفته بود؛ اما شتاب بالای رشد باعث شد بخشی از سودهای آتی پیش‌خور شود و اصلاح، اجتناب‌ناپذیر جلوه کند.

سناریوهای پیش‌روی بورس

به باور کارشناسان بازار سرمایه از منظر تحلیلی، چند سناریو برای ادامه مسیر بازار سهام قابل تصور است. در سناریوی نخست، شاخص کل با حفظ سطح روانی 4 میلیون واحد وارد فاز نوسانی و تعادلی می‌شود و پس از تخلیه هیجان، مسیر خود را با شیبی ملایم‌تر ادامه می‌دهد. در سناریوی بدبینانه‌تر، از دست رفتن این سطح می‌تواند اصلاح را تا محدوده‌های پایین‌تر تعمیق کند. با این حال، در صورت ثبات متغیرهای کلان و کاهش تنش‌های سیاسی، همچنان هدف‌های بالاتری مانند محدوده 4.5 میلیون واحد در میان‌مدت برای شاخص دور از دسترس نیست.

در مجموع باید گفت چرخش 48 ساعته گذشته بورس را می‌توان بخشی طبیعی از چرخه بازار سهام پس از یک صعود پرقدرت دانست؛ وقفه‌ای که اگر با شوک‌های جدید سیاسی یا سیاستی همراه نشود، می‌تواند به بازتوزیع نقدینگی، تعدیل انتظارات و شکل‌گیری روندی پایدارتر منجر شود. در این میان، مسیر بعدی بازار سرمایه بیش از هر چیز به آرامش فضای سیاسی، شفافیت سیاست‌های اقتصادی و بازگشت تمرکز سرمایه‌گذاران به گزارش‌های بنیادی شرکت‌ها وابسته خواهد بود.