5 نکته درباره ساخت ورزشگاه جدید در تهران

در آیین تجلیل از قهرمانان و مدال‌آوران ورزش کشور، رئیس‌جمهور ماموریت ویژه‌ای را درباره مقدمات ساخت یک ورزشگاه جدید در تهران به وزارت ورزش و جوانان اعلام کرد و گفت: برای داشتن ورزشگاه آبرومند در شان و منزلت قهرمانان ملی و این که بتواند میزبان میهمانان خارجی و در شان تهران باشد، من با ساخت ورزشگاهی جامع کاملا موافق هستم و معتقد هستم باید این را دنبال کرد. هرچند هزینه دارد، اما این‌جا هزینه نیست، سرمایه‌گذاری است.

به دنبال این دستور و برای پیگیری آن، جلسه‌ای با حضور معاون اجرایی رئیس‌جمهور، وزیر ورزش و جوانان، و تولیت آستان امام خمینی (ره) در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد و در این نشست پیشنهاد ساخت ورزشگاهی در نزدیک حرم امام خمینی (ره) در مجموعه شهر آفتاب مطرح و بررسی شد. منصوری، معاون اجرایی رئیس‌جمهور درباره ساخت استادیوم جدید در تهران، با توجه به پیشنهاد‌های تولیت آستان امام خمینی (ره) گفته است قرار شد مجموعه در این منطقه ساخته شود. وی با بیان این که این مجموعه ورزشی فقط در حد یک ورزشگاه نخواهد بود، یادآور شد: این مجموعه شامل بیش‌تر رشته‌های ورزشی همراه با امکانات اسکان خواهد بود و اتمام آن شاید در عمر باقی مانده دولت سیزدهم امکان‌پذیر نباشد. ولی تلاش خواهد شد برخی از سالن‌های آن آماده شده و از قابلیت استفاده برخوردار شود.

درباره اصل پیشنهاد ساخت ورزشگاه جدید و ضرورت و مکان‌یابی و چگونگی طراحی و اجرا و ساخت آن توجه به نکات زیر از سوی معاونت اجرایی رئیس‌جمهور و وزارت ورزش و جوانان ضروری به نظر می‌رسد:

نکته اول؛ به‌نظر می‌رسد درباره ساخت یک ورزشگاه جدید منطبق با نیاز‌های ورزش قهرمانی کشور، ابتدا باید در رابطه با اولویت و ضرورت و اهمیت آن، با وجود تاکید رئیس‌جمهور، مطالعه و بررسی دقیق و کاملی با توجه به همه ابعاد و جوانب آن انجام شود. متاسفانه در سوابق ساخت ورزشگاه‌ها و مجموعه‌های ورزشی در برخی دوره‌های دولت و با نظر رؤسای جمهور وقت، با ساخت و ساز‌های تکلیفی و دستوری و بدون مطالعه و بی‌توجه به آمایش و نیاز‌های سرزمینی در استان‌های مختلف کشور مواجه بوده‌ایم که حتی پس از اتمام و افتتاح، امکان بهره‌برداری بهینه و مطلوب از آن فراهم نشده است. بدیهی است که این دستور رئیس‌جمهور با توجه به افق بلندمدت آن، نیاز به مطالعه‌ای جامع از سوی یک موسسه علمی و تخصصی معتبر و با مشارکت وزارت ورزش و جوانان، وزارت راه و مسکن و شهرسازی، سازمان برنامه و بودجه، با استفاده از ظرفیت کارشناسی شهرداری تهران و سایر بخش‌های دست اندرکار در دولت و حاکمیت و بخش خصوصی دارد.

نکته دوم؛ به نظر می‌رسد تعجیل در جانمایی ورزشگاه آن هم با تنها پیشنهاد مطرح شده از سوی تولیت آستان امام خمینی و در یک جلسه بدون حضور سایر دستگاه‌ها و نهاد‌های دست‌اندرکار به صلاح نباشد. پیشنهاد ساخت ورزشگاه در مجموعه شهرآفتاب و در جوار حرم امام می‌تواند یک گزینه از مجموعه گزینه‌های پیشنهادی باشد که باید درباره آن نیز مطالعه جامع و با رویکرد آینده‌نگر انجام و سپس تصمیم لازم جانمایی اتخاذ شود. آیا پیشنهاد یا گزینه‌های دیگری در رابطه با جانمایی وجود داشته و بررسی شده است؟

نکته سوم؛ به نظر می‌رسد اظهارنظر درباره بهره‌برداری از برخی سالن‌های مجموعه جدید تا پایان دوره دولت سیزدهم در صورت واقعی بودن و تحقق می‌تواند بسیار شتابزده و نگران‌کننده باشد. ورزشگاه جامعی که هنوز کار مطالعه و طراحی و جانمایی و کاربری‌های آن با توجه به نیاز‌های آینده ورزش کشور انجام نشده چگونه می‌تواند بخشی از سالن‌هایش در مدت کم‌تر از دوسال به مرحله بهره‌برداری برسد؟

نکته چهارم؛ به‌نظر می‌رسد ورزشگاه‌سازی آن هم با سرمایه گذاری تام و تمام دولت‌ها و با سبک و سیاق دهه‌های قبل و در شرایط امروز ورزش، امری منسوخ و تاریخ گذشته باشد و باید تعریف به روزتر و متناسب با شرایط و نیاز‌های روز ورزش که تنوع کاربری‌ها و درآمدزایی و توجیه اقتصادی در سرلوحه آن است، در موضوع ساخت ورزشگاه جدید مورد توجه باشد؛ لذا اگر منظور از ساخت ورزشگاه، نسخه‌برداری از مجموعه ورزشی آزادی و ساخت آن در یک موقعیت مکانی دیگر است پیشنهاد می‌شود به جای هرگونه هزینه اضافه برای ورزشگاه جدید، فقط با تخصیص اعتبار برای بازسازی و نوسازی مجموعه آزادی و تکمیل پروژه‌های نیمه تمام آن مثل ورزشگاه چهل هزار نفری بانوان، این مهم را در زمان کوتاه دو سال پایانی دولت سیزدهم به انجام برسانند که در جای خود گام بزرگی برای توسعه زیرساخت‌های ورزشی محسوب خواهد شد.

نکته پنجم؛ نکته مهم دیگر که باید در ساخت ورزشگاه و سایر پروژه‌های بزرگ ورزشی به‌طور جد مدنظر قرار گیرد، پرهیز از درگیر کردن وزارت ورزش و جوانان در مسئولیت ساخت و ساز و مسائل اجرائی و مالی و اداری ورزشگاه‌های جدید است که در این صورت تمام توان وزارت را به خود معطوف خواهد کرد و مسئولیت‌های اصلی وزارتخانه را تحت الشعاع قرار خواهد داد. از سوی دیگر ذکر این نکته مهم نیز ضروری است که در حال حاضر یکی از چالش‌های عمده وزارت متولی ورزش، علاوه بر نیاز به بودجه و اعتبار تکمیل پروژه‌های نیمه تمام ورزشی، تامین هزینه‌های نگهداری و تجهیز ورزشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی ساخته شده در سال‌های قبل است که متاسفانه شرایط حال حاضر این مکان‌های ورزشی به ویژه در استان‌های کمتر برخوردار نیز به‌دلیل تخصیص نیافتن بودجه و اعتبار، در وضعیت نامناسبی است و باید چاره‌ای اساسی در دولت برای آن اندیشیده شود.

در پایان امید است با عنایت به نکات فوق و البته بدون هرگونه عجله و شتاب که می‌تواند یک ایده خوب را به یک معضل لاینحل تبدیل کند، شاهد تصمیمی معقول و مبتنی بر مطالعه و اندیشه در پروژه ساخت ورزشگاه جدید باشیم.

سیدعبدالحمید احمدی

معاون پیشین وزیر ورزش