آخرین خبرها از بورسی شدن خودرو / طرح عرضه خودرو در بورس به کجا رسید؟

تحولات در بازار خودرو از مهرماه سال 98 آغاز شد و قیمت‌ها در بازار خودرو روز به روز افزایش یافت و این روند تا بهمن ماه همان سال ادامه داشت تا سرانجام با ورود رئیس قوه قضائیه، اندکی ترمز افزایش قیمت خودرو‌ها کشیده شد.

به گزارش تابناک اقتصادی، با شیوع ویروس کرونا از اواخر بهمن ماه سال گذشته و متعاقب آن کساد و بسته شدن بنگاه های معاملات خودرو، قیمت ها در فضای مجازی و سایت ها تعیین شد و کار به جایی رسید که قیمت های نجومی خودرو از سایت ها بیرون آمد.

به هر صورت با بازگشایی بنگاه های معاملات خودرو از ابتدای اردیبهشت ماه سال جاری، امید آن می رفت که قیمت های کاذب فضای مجازی، به قیمت های واقعی تبدیل شوند اما این اتفاق رخ نداد.

بعد از این ماجرا، تصمیمات و راهکارها برای کنترل وضعیت در بازار خودرو آغاز و در ابتدا تصمیم گرفته شد تا شورای رقابت به گردونه قیمت گذاری خودروها بازگردد. سپس فرآیند قرعه کشی برای انتخاب متقاضیان خودرو در پیش گرفته شد.

همچنین برای ثبت‌نام در طرح پیش‌فروش یک ساله خودرو، شروط و محدودیت‌های گذاشته شد که به شرح زیر بود؛

- هر کد ملی مجاز به ثبت نام یک دستگاه خودروست

- حداقل سن خریدار 18 سال در نظر گرفته شده است.

- داشتن گواهینامه الزامی است.

- در 36 ماه اخیر متقاضی نباید از ایران خودرو یا سایپا خودرو خریداری کرده باشد.

- متقاضی نباید پلاک انتظامی فعال داشته باشد.

- شماره کارت و حساب بانکی باید متعلق به مشتری باشد.

- سند خودرو به مدت یک سال در رهن شرکت خودروساز خواهد ماند.

- مشتری ملزم است حداکثر تا سه ماه نسبت به سرویس اولیه خودرو اقدام کند.

در مجموع همه این راهکارها، راه به جایی نبرد تا اینکه از سوی مجلسی‌ها طرح ورود خودرو به بورس کالا مطرح شد.

روح‌الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در نشست بررسی طرح تحول بازار و صنعت خودروی سبک در مورخه 24 شهریور 1399 درباره این طرح گفت: طرح تحول بازار و صنعت خودروی سبک، با همکاری اندیشکده‌ها و منتقدین، در مجلس آماده شده و بعد از اعلام وصول در زمان حاضر در کمیسیون صنایع و معادن در حال بررسی است.

• عرضه خودروی صفر فقط در بورس کالا

وی گفت: مبنای این طرح، اصلاح روش توزیع و فروش خودروست و این امر با عرضه این محصول در بورس کالا محقق می‌گردد. با فروش خودرو در بورس کالا، عرضه و تقاضاست که قیمت را تعیین می‌کند و عملا قیمت‌گذاری دستوری به‌دلیل ناکارآمد بودن حذف می‌شود.

• مالیات ستانی از خودرو

ایزدخواه در ادامه نشست با اشاره به کشف قیمت تعادلی خودرو در بازار بورس، گفت: اگر قیمت تعادلی خودرو در بورس بالاتر از قیمت تمام‌شده باشد، از اختلاف قیمت بین قیمت بازار و قیمت تمام‌شده، مالیات گرفته می‌شود تا رانت موجود به‌جای این که به جیب دلالان یا خودروساز رود، در اختیار دولت قرار گیرد و صرف افزایش تولید خودرو شود تا قیمت‌ها پایین بیاید.

• ایمنی بالاتر سود بیشتر

ایزدخواه با اشاره به اینکه در این طرح کیفیت خودرو دغدغه نمایندگان است، گفت: در شاخص‌هایی که برای فرمول جدید قیمت‌گذاری قیمت تمام‌شده خودرو پیشنهاد شده است، مؤلفه‌هایی مانند ایمنی، مصرف سوخت و صادرات خودرو هم در نظر گرفته شده است؛ با این روش در صورتی که خودرویی ایمنی بالایی داشته باشد، خودروساز با اجازه قانون می‌تواند سود بیشتری از فروش خودرو به دست آورد و عملا مجبور به افزایش کیفیت خودرو می‌شود.

• صدور کد رهگیری یکتا برای فروش خودرو تنها در بورس

در طرح پیش‌رو، به ازای فروش هر خودرو در بورس، کد رهگیری یکتا برای خریداران ایجاد می‌شود و مواردی همچون شماره‌گذاری، کارت خودرو و کارت سوخت صرفا توسط این کد یکتا صادر می‌شود، از همین روی، امکان فروش در خارج از چارچوب بورس برای خودروسازان از بین می‌رود.

• گزارش تخلف و فساد بدهند پاداش بگیرند

همچنین در این طرح از ظرفیت گزارش‌دهی برای کشف فساد و تخلفات در این صنعت استفاده شده است و قوه قضاییه مکلف شده دستورالعملی برای حمایت از کاشفان و گزارشگران فساد تهیه نماید.

• هر کد ملی فقط یک خودرو در سال

نماینده مردم تهران در مجلس همچنین گفت: بر اساس این طرح، به هر کد ملی فقط یک خودرو در سال تعلق می‌گیرد و پیشنهادی هم مطرح شده است که اگر فردی تا دو سال بعد از خرید خودروی صفر، اقدام به فروش کرد، مالیاتی گرفته شود تا تقاضای سرمایه‌ای به حداقل برسد. با این روش، قیمت‌گذاری دستوری وجود ندارد بلکه قیمت تمام‌شده کارخانه که با فرمول شورای رقابت تعیین می‌گردد، ملاک قرار می‌گیرد و این فرمول قیمت‌گذاری نیز شفاف، اعلام می‌شود.

روز گذشته 29 فروردین 1400 روح الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس طی گفت‌وگویی اظهار داشت: در جلسه امروز کمیسیون مصوب شد در شرایطی که بازار خودرو با عدم تعادل مواجه شده و تقاضا برای انواع خودرو بیشتر از عرضه است، خودروسازان انواع خودرو‌های تعیین و قیمت گذاری شده از سوی شورای رقابت را از طریق بورس کالا عرضه کند.

وی افزود: در این طرح فروش خودروهای خریداری شده از بورس کالا تا مدت 3 سال پس از زمان خرید، مشمول مالیات به میزان 30 درصد قیمت خریداری شده، می‌شوند.

حجت اله فیروزی، عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز درباره تعیین قیمت پایه گفت: قیمت پایه عرضه خودرو در بورس در این پیشنهاد توسط شورای رقابت تعیین می‌شود؛ شورای رقابت مکلف است قیمت مبنا مورد استفاده در قیمت گذاری نهایی خودروهای مشمول این ماده را مستقیم بر مبنای محاسبه قیمت تمام شده در همان سال، با لحاظ هزینه های تحقیق و توسعه، هزینه های مالی موضوع تبصره 2 ماده (9 مکرر) و هزینه های مالی تولید با تایید حسابرس رسمی در قیمت تمام شده اعمال و تصویب کند.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: مابه التفاوت حاصله از قیمت مصوب شورای رقابت و فروش خودروها در بورس کالا، به حساب خاصی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز و در اختیار ستاد نهضت قطعه‌سازی متشکل از یک عضو نماینده وزارت صمت، یک عضو نماینده معاونت علمی ریاست جمهوری، یک عضو نماینده شورای رقابت، یک عضو نماینده شورای عالی عتف و یک عضو انجمن قطعه سازان قرار می‌گیرد.

ایزدخواه نیز با بیان اینکه 30 درصد از منابع حاصل از مابه التفاوت قیمت پایه و فروش خودروها در بورس کالا، صرف توسعه حمل و نقل عمومی با اولویت خرید داخل و جایگزینی خودروهای فرسوده خواهد شد، گفت: 70 درصد از منابع باقی مانده نیز به صورت تسهیلات قرض‌الحسنه و با یارانه تسهیلات با موعد باز پرداخت حداکثر پنج ساله با ترتیب اولویت در اختیار طرح‌ها و نهادهای دانش بنیان قرار می‌گیرد.

وی در توضیح این طرح‌ها و نهادها گفت: طرح‌های افزایش شمارگان تولید خودروهای مشمول این ماده، اعطای مشوق های صادراتی، طرح‌های اعلامی خودروسازان به منظور کاهش وابستگی به واردات قطعات خودرو، طراحی و تجاری سازی پلتفرم‌های خودرویی با حداقل مشارکت مالی 30 درصدی خودروسازان، توسعه فناوری های جدید خودرویی به‌ویژه خودروهای تمام برقی و ترکیبی (هیبریدی) و طرح‌های بومی سازی قطعات در تمامی رشته‌های صنعتی که با تضمین خرید محصول همراه هستند در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان با حداقل 51 درصد سهام بخش خصوصی ایرانی جهت تحقیق، توسعه و تجاری سازی قرار می‌گیرد.