آیا انتقال پایتخت کشور امکانپذیر است؟
چندی پیش رئیس جمهور کشورمان مسعود پزشکیان از ضرورت جابهجایی پایتخت سیاسی و اقتصادی کشور گفته بود، به باور او توسعه تهران با وجود بی آبی غیر ممکن است. او در بخشی از سخنان خود گفته بود که چارهای جز انتقال مرکزیت کشور به جنوب و نزدیکی دریا نداریم و البته در نخستین نشست خبری خود در ردای رئیس جمهور مجددا به این مسأله تاکید کرد.
این طرح در حالی توسط رئیس دولت چهارم مورد توجه قرار گرفته که در سالیان گذشته و برهههای مختلف خصوصا دوران جنگ تحمیلی روی میز روسای جمهور و مدیران وقت قرار گرفته، اما پس از نظرات کارشناسان مبنی بر غیرممکن بودن موضوع فوق به دست فراموشی سپرده شده است.
در دولت روحانی نیز کمیسیونی برای تغییر پایتخت شکل گرفت و پس از برگزاری جلسات مختلف در نهایت این مسأله اجرایی نشد.
آبان سال 1388 مجمع تشخیص مصلحت نظام در مصوبهای بر لزوم انتقال مرکز سیاسی برای بهبود استقرار جمعیت تا پایان سند چشمانداز 1404 تاکید کرد. اما پس از بررسیهای کارشناسان مختلف شهرسازی اعلام شد که انتقال پایتخت گزینه مناسبی برای تهران نیست.
بهارسال 94 نیز شورای نگهبان طرح امکان سنجی انتقال مرکزیت سیاسی و اداری کشور و تمرکز زدایی از تهران را تایید کرده بود، اما برخی مسئولان وقت حوزه شهری هزینه انتقال پایتخت را حدود 78 میلیارد دلار تخمین زده بود.
همچنین ابتدای سال جاری احمد وحیدی وزیر کشور سابق نیز در این باره گفته بود که مسأله انتقال پایتخت نیازمند بررسیهای کارشناسی بوده و هزینه گزافی نیز برای کشور دارد لذا نباید در تصمیم گیری پیرامون این موضوع عجله کرد.
انتقال پایتخت هزینه ای برای کشور ندارد / دولت ها اهتمام ویژه ای نسبت به این مسأله ندارند
ابوالفضل ابوترابی عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به صحبتهای اخیر رئیسجمهور مبنی بر انتقال پایتخت اظهار کرد: در سال 94 قانونی به نام ساماندهی تهران و انتقال پایتخت سیاسی و اداری تصویب شد که تاکنون باید عملیاتی می شد اما متأسفانه دولت ها اهتمام ویژه ای نسبت به این امر بسیار مهم ندارند در حالی که این پروسه هیچ هزینهای نداشته بلکه سود هم برای دولت دارد.
ابوترابی تاکید کرد: کشورهای اطراف ما مانند پاکستان و ترکیه انتقال پایتخت را انجام داده اند و ما نیز باید این مسأله را جدی بگیریم چرا که تمرکز بیش از اندازه در تهران، کشور را آسیب پذیر کرده است و ما باید پایتختهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، علمی و نظامی خود را از یکدیگر جدا کنیم که به این مدل پایتختهای منظومهای گفته میشود که این سیستم کشور را در برابر بلاهای طبیعی و مسائلی مانند جنگ ایمن میکند.
عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی افزود: در زمان ریاست جمهوری آقای روحانی چهار جلسه شورای عالی به منظور ساماندهی تهران و انتقال پایتخت با محوریت آقای جهانگیری برای تحقق این امر برگزار شد، در ساماندهی پایتخت ما باید دانشگاههای بزرگ و کارخانه ها را به مناطق محروم انتقال دهیم.
وی تصریح کرد: برای انتقال پایتخت سیاسی نیز چند جلسه با خاتم الانبیا، معاون عمرانی وزارت کشور و سازمان پدافند غیرعامل برگزار و نهایتا خاتم الانبیا نامه ای به آقای روحانی ارسال کرد که حاضر است پایتخت جدید را بر اساس معماری ایرانی و اسلامی بسازد و 50 درصد فضاهای خالی تهران نیز برای دولت باقی میماند.
مردم اولویتهای مهمتری دارند / انتقال پایتخت به جنوب کشور نشدنی است
همچنین قدرتعلی حشمتیان فعال سیاسی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان در این باره اظهار کرد: این بحث سالها مطرح است اما کار دشواری بوده و احزاب و تشکلهای سیاسی بارها نظرات کارشناسی خود را به دولتها اعلام کرده اند.
وی افزود: در حال حاضر انتقال پایتخت به هیچ وجه امکان پذیر نیست چرا که تمامی وزارتخانه ها و ارگانهای مهم کشور در تهران متمرکز هستند، در زمان ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد بحث انتقال پایتخت به پرند مطرح شد و البته با توجه به مجاورت به تهران و وجود فرودگاه امام خمینی (ره) در این منطقه این بحث توجیه داشت.
حشمتیان متذکر شد: بنده نیز به نمایندگی از احزاب سیاسی به آقای پزشکیان اعلام کردهام که انجام چنین کاری نیاز به تحقیق و مطالعه گسترده ای دارد و به این سادگی نمیتوان پایتخت را به جنوب کشور انتقال داد و این امر ناشدنی است و فرضا میتوان چند وزارتخانه را به کرج، پرند و یا پاکدشت منتقل کرد.
رئیس خانه احزاب افزود: در ثانی انتقال پایتخت هزینه بسیار بالایی برای کشور دارد و در حال حاضر مردم اولویتهای بسیار مهمتری دارند که باید توسط دولت به آن پرداخته شود و کنترل تورم و گرانی باید در راس امور دولت قرار بگیرد.
وی ادامه داد: لازم است که یک تیم کارشناسی اعم از اقتصاددانان، فعالان اجتماعی، فرهنگی، اساتید دانشگاه و.... به عنوان یک کارگروه بحث انتقال پایتخت را مورد مطالعه کارشناسی قرار دهند و این مسأله ای نیست که بتوانیم در کوتاه مدت آن را عملیاتی کنیم.
رئیس خانه احزاب گفت: معتقدم که ضرر انتقال پایتخت به شهر دیگر از سود آن بیشتر بوده و به مصلحت کشور نیست که در کوتاه مدت بخواهیم به این مسئله به صورت جدی فکر کنیم چرا که اکنون تهران مرکزیت دارد و تمام ارگانهای مهم در این منطقه به فعالیت میپردازند.
گزارش از فاطمه سیدی