آیا کرونا قیمت بلیت هواپیما را به نرخ واقعی خود رساند؟

با سرچ ساده در اینترنت و شرکت های پخش بلیط های هواپیما به قیمت های جالب و غیر قابل باور می رسیم که علت اصلی آن نیز ویروس کرونا و تاثیر بر صنعت توریسم است.

در شهریور 97 بود که موج گرانی پروازها آغاز شد، از شهریور سال 97 بلیت های پرواز تا یک میلیون و یک و نیم میلیون نیز رسید، به عنوان نمونه پرواز تهران مشهد در شهریور آن سال به 650 هزار تومان در اواسط هفته رسیده بود و این نرخ برای پرواز اکونومی بود نه پرواز فول.

شرکت های داخلی بالا رفتن دلار در سال های اخیر را علت گرانی بلیت های پرواز دانسته بودند و به نرخ ارز آزاد حساب می کردند که بعد از مدتی به قیمت دلار نیمایی این نرخ را محاسبه می کردند.

بررسی قیمت بلیت های پرواز در برهه های مختف نشان می دهد، شرکت های هواپیمایی همواره از وضعیت های مختلف به ویژه حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله نرخ های خود را بالا برده اند، البته یکی از دلایل همیشگی گرانی این بازار را به واسطه گری ربط داده و گرانی آن را به علت واسطه ها در خرید و فروش بلیت ارزیابی کرده اند.

آزاد سازی قیمت بلیت هواپیما و وابسته کردن آن با نرخ ارز یکی از معضلات صنعت هوایی ایران بوده، مردم ایران به ریال حقوق می گیرند و اینکه نرخ هواپیما با دلار تعیین شود این نکته را نشان می دهد که مردم به ریال درآمد کسب می کنند به دلار خرج. یعنی بیشتر مردم ایران که کارمندان معمولی هستند از سفر با هواپیما محروم شده اند، قیمت بلیت های هواپیمایی خارجی بر مبنای دلار 12 هزار تومانی در سال گذشته قیمت گذاری شده است، طبق گفته عابدزاده هزینه یک سفر یک ساعته در سال گذشته برای ناوگان هوایی حدود 40 دلار است، اگر پرواز تهران مشهد را بررسی کنیم در سال گذشته بسیاری از اوقات بلیت تهران مشهد به قیمت یک میلیون تومان برای یک پرواز تعیین شده بود، یعنی بیشتر از سقف 600 هزار تومانی سازمان هواپیمایی.

اما واقعیت ماجرا چیز دیگری است مسئولان ایرلاین ها دلار را بهانه افزایش قیمت کرده اند قیمت های بلیت اگر بر مبنای دلار هم باشد باید بسیار کمتر از امروز باشد، در طول سال های گذشته شرکت های خصولتی با مدیریت های غلط زیان انباشته فراوانی دارند و با گران کردن بلیت در سال های 97 و 98 از جیب مردم این زیان انباشته را پرداخت کردند، دقیقا کاری که نظام بانکداری انجام داد و دولت 30 هزار میلیارد تومان برای عدم ورشکستگی بانک ها به آنان هبه کرد.

افزایش تقاضای سفر در سال گذشته مسئولان ایرلاین ها را به این فکر انداخت تا جایی که می توانند حاشیه سود خود را بالا ببرند، طبق گفته دیگری از مسئولان ایرلاین ها هزینه هر صندلی در یک پرواز یک ساعته 10 دلار است، اما اگر دلار را به قیمت نیمایی حساب کنیم بیش از 150 هزار تومان نخواهد شد، با چه مبنایی قیمت بلیت هواپیما 600 تا 700 هزار تومان و در بسیاری از اوقات به یک میلیون تومان می رسد؟

دوم اینکه نرخ بلیت توسط ارز باید در پروازهای خارجی مبنا قرار بگیرد نه پروازهای داخلی، شناور بودن نرخ بلیت ها دست شرکت های هواپیمایی را برای بالا بردن قیمت باز گذاشته و تا جایی که توانستند قیمت را بالا بردند.

بررسی های بلیت های پرواز در ایام عید 99 نشان می دهد، با کاهش تقاضا قیمت بلیت های پرواز به زیر 100 هزار تومان رسیده است، اگر واقعا پرواز با این نرخ به ضرر شرکت های هواپیمایی بود به هیچ وجه حاضر به پرواز نبودند، دوم اینکه این شرکت ها از بالابردن قیمت ها حاشیه سود بسیاری کسب می کنند و هدف گذاری شرکت های هواپیمایی سود بالا و تقاضای قشر مرفه جامعه است در صورتی که می توانند مانند ایرلاین های جهان و بسیاری از شرکت های اقتصادی دیگر حاشیه سود را کاهش داده تا از طریق افزایش تقاضا سود خوبی کسب کنند کاری که فروشگاه های زنجیره ای به خوبی آن را انجام می دهند، به عنوان نمونه اجناس فروشگاه آمازون در اروپا بسیار کمتر از فروشگاه های اینرنتی دیگر در دنیا است، ای کاش مسئولان صنعت هوانوردی به این نکات توجه کنند تا با از بین رفتن کرونا در ایران باز هم بازار صنعت توریسم در ایران فعال شود و قشر بیشتری از مردم بتوانند از خدمات صنعت هوایی استفاده کنند.