ابعاد سیاسی شخصیت امام رضا (ع) چگونه بوده است؟
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی، کارشناس مذهبی و مدیر موسسه منبر آسمانی درمورد ابعاد سیاسی شخصیت امام رضا علیه السلام و نظریات مدیریتی حضرت علیه السلام در عالم سیاست و حکومت بیان کرد: متأسفانه این بُعد بسیار مهم اهل بیت علیه السلام نزد شیعیان بسیار مغفول مانده است و سالهاست که شیعیان فکر و ذهنشان را معطوف به عبادیات و معاملات کرده اند.
در کتاب شریف «کافی» است که مردی خدمت امام رضا علیه‌السلام رسید و درباه شخصی که دارای پُست و مقام حکومتی شده بود به محضر امام رضا علیه السلام عرضه داشت: آن فرد این مقام را وسیلهای برای ارضای خودخواهیهای خویش میداند و او در چنین مسندی ریاستطلبی را بر خدمت به خلق ترجیح میدهد.
بعد از کلام او، تمام رضا (ع) در مثالی قابل درک عموم فرمودند: چنین ریاستی برای دیانت و اعتقادات مسلمانان زیان بارتر از آن است که دو گرگ گرسنه در میان گله گوسفندی بیفتند که چوپان نداشته باشد.
در واقع در این بیان پُرمعنا و در عین حال ساده نشان میدهد امام رضا علیه‌السلام مدیر را همچون چوپانی امانتدار برای حفظ منافع مردم به حساب میآورد و هرگاه به جای چوپان، گرگهایی بر امور مردم مسلط شوند، فاجعهای بزرگ در عرصه مدیریت پدید میآید و زمینه زیان بار فرهنگی، اخلاقی و اقتصادی جامعه فراهم میشود.
حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی تصریح کرد: در کلام گهربار دیگری امام هشتم علیه‌السلام چنین در افشانی کردهاند: «لَم یَخُنکَ الأَمینُ ولکِنِ ائتَمَنتَ الخائِنَ» «انسان امین به تو خیانت نکرده است بلکه تو به خائن اعتماد کرده‌ای.»
بسیاری از عقب ماندگیها و نارساییها از مدیریتهای ظاهرساز، اما خائن و نقشههای خائنانه آنان ریشه میگیرد، تکیه بر چنین کارگزارانی، فسادهای مالی، کم فروشی، غصب اموال، احتکار، رباخواری، بهره کشی و تضاد طبقاتی را بوجود میآورند.
خیانت بعضی از نمایندگان مجلس
این کارشناس مذهبی گفت: واقعاً این روایت حضرت امام رضا علیه السلام را باید با آب طلا نوشت و قاب گرفت، این افراد خائن بودند که در لباس تقوا و مهربانی و دلسوزی جلو آمده و از مردم رأی گرفتند و الان به ریش مردم می‌خندند و انصافاً بعضی از نمایندگان، آبروی مجلس شورای اسلامی را برده و این مکان مقدس را تبدیل به محلی برای رانت خواری و پارتی بازی نموده اند. چه بسیار نمایندگان ادوار گذشته مجلس که امروزه دستشان رو شده و در زندان به سر می‌برند.
مدیر در نگاه اهل‌بیت علیه السلام
این کارشناس مذهبی گفت: مدیر جامعه اسلامی در نگاه اهل‌بیت علیه السلام آن‌چنان جایگاه ویژه‌ای دارد که اهل‌بیت علیه السلام دعاگوی ایشان هستند. مانند علی بن یقطسن‌ها و مالک اشتر‌ها و سلمان ها.
اما متأسفانه، امروزه از بد حادثه وقتی نام مدیری حتی پاکدست و راستگو نیز، در جامعه برده می‌شو، مورد هجمه، تهمت‌ها و فحاشی‌ها قرار میگیرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی ادامه داد: در نگاه اهل‌بیت علیه السلام، مدیر جامعه اسلامی باید سیره، روش و ویژگی‌هایی باید داشته باشد که این روش را می‌توان در سیره امام رضا علیه السلام یافت.
مراقبت و دلجویی از کارکنان و زیر دستان
حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی تصریح کرد: امام رضا علیه‌السلام در سیره عملی خویش مراقب کارکنان و خدمتگزاران بودند.
ابراهیم بن عباس میگوید: هیچگاه ندیدم که امام ابوالحسن الرضا علیه‌السلام کلمهای به زیان کسی بر زبان آورند و نه سخن کسی را پیش از پایان آن قطع کنند و نه حاجت کسی را که به ادای آن توان داشت رد کنند.
هیچ موقع، پایشان را نزد کسی دراز نکردند که در حضورشان نشسته بودند و در برابر افراد بر متکا تکیه ندادند و به دوستان و کارگزارانشان هرگز سخنی ناشایست نگفتند و چنان بودند که هرگاه به خلوت میرفتند و سفره غذای خویش را میگسترانیدند همه کارکنانشان را بر سر آن مینشاندند و حتی دربانان و مهتران را بسیار احسان میکردند و صدقات فراوان میدادند و این کار را غالباً در شبهای تاریک انجام میدادند.
آری این گونه نبود که امام رضا علیه السلام صرفاً از اطرافیان و کارگزاران وظایفی را بخواهند و آنان را ملزم کنند که در این راستا از عمق وجود بکوشند ولی از تکریم، تشویق، احترام و رفاه آنان غافل شوند و حرمت همه را در رفتارهای خویش حفظ میکردند و عمق توجه امام رضا علیه‌السلام به اطرافیان و ملازمان در این روایت آشکار میشود.
این کارشناس مذهبی افزود: یاسر میگوید: (در روزی که امام رضا علیه‌السلام مسموم شدند و در اثر آن به شهادت رسیدند) پس از این که نماز ظهر را گذارد به من فرمودند: ای یاسر مردم (اهل خانه، کارکنان و خادمان) چیزی خوردند؟ عرض کردم ای آقای من! چه کسی میتواند غذا بخورد با این که شما در چنین وضعی به سر میبرید. در این هنگام بر جای خویش راست نشستند و فرمودند: سفره را حاضر کنید و همگان را بر سر آن فراخواندند و کسی را فروگذار نکردند و یکایک را مورد مهر و محبت خویش قرار دادند هنگامی که همه سیر شدند امام رضا علیه‌السلام (بر اثر تأثیر زهری که مأمون به حضرت داده بود) بیهوش بر زمین قرار گرفتند.
خبرنگار: فاطیما میرزایی
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت