ابهامات عجیب در موجودی باک خودروها / بنزین پتروشیمی در راه است؟

زهرا علی‌اکبری- بنزین، این سیاسی‌ترین کالا در سبد هزینه‌ای ایران بار دیگر خبرساز شده است. هر چند در فروردین ماه وزیر نفت اعلام کرده بود که مصرف و تولید بنزین سر به سر شده است اما در ششمین روز از شهریور ماه، جواد اوجی صراحتا با اشاره به فعال بودن 4400 جایگاه سوخت‌رسانی در کشور اعلام کرد: مصرف بنزین با کنترل کرونا و افزایش مسافرت‌ها از تولید پیشی گرفت.

تابستان امسال در حالی که هنوز موج تورمی ناشی از حذف ارز 4200 تومانی در اقتصاد ایران تخلیه نشده و تورم‌های بالای چهل درصد اقتصاد را نشانه گرفته بود، گزینه افزایش قیمت بنزین نیز مطرح گردید. برخی به استناد سخنان رییس‌جمهوری مبنی بر اینکه بخشی از افزایش قیمت‌ها را برای سال آینده گذاشتیم، بالا رفتن قیمت بنزین را در سال آینده محتمل می‌دانستند. این در حالی است که رییس سازمان برنامه، پس از بالا گرفتن حرف و حدیث‌ها اعلام کرد نه امسال و نه سال آینده، قیمت بنزین افزایش نخواهد یافت.

سه‌گانه‌ای برای بنزین

افزایش مصرف بنزین در شرایط کنونی، می‌تواند ایران را به واردکننده بنزین تبدیل کند. این در حالی است که بسیاری معتقدند واردات بنزین در شرایط کنونی فشاری مضاعف بر منابع ارزی ایران ایجاد خواهد کرد. از سوی دیگر برخی نیز بر این عقیده‌اند که دولت قصد دارد قیمت بنزین را افزایش دهد. در چنین شرایطی بسیاری از کارشناسان هشدار داده‌اند رشد قیمت بنزین می‌تواند فشار مضاعفی در اقتصاد تورم زده بر ایران وارد کند.

اظهارات مقامات دولتی نیز نشان می‌دهد این گزینه از دستور کار خارج است. این چنین است که گزینه سوم یعنی تولید بنزین در پتروشیمی‌ها قوت گرفته است و حالا اظهارات ضد و نقیض در این خصوص به گوش می‌رسد. شهریور ماه بود که وزیر نفت اعلام کرد برنامه‌ای برای تولید بنزین پتروشیمی وجود ندارد اما با این حال در مهرماه، رییس سازمان استاندارد که معاون رییس‌جمهوری است، تاکید کرده: تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی را تایید می‌کنم اما بر کیفیت و استاندارد این سوخت نظارت می‌کنیم. حالا معصومه ابتکار، رییس اسبق سازمان محیط زیست نیز در توییتی اعلام کرده است: «باز هوا سرد شد و آلودگی هوای کلانشهرها افزایش یافت، گرچه تابستان خوبی هم نبود. گزارش‌ها حاکی از کاهش تعداد روزهای سالم، توقف نوسازی خودروهای فرسوده، کم‌توجهی به معاینه فنی و محورهای دیگر برنامه کاهش آلودگی هواست و خبر بازگشت «بنزین پتروشیمی» آلوده به چرخه توزیع. با مردم صادق باشید».

همچنان خبرگزاری‌های همسو با دولت پرونده حمایت از بنزین پتروشیمی را در دستور کار قرار داده‌اند در حالی که پیش از این تجربه استفاده از این بنزین در ایران وجود داشت و بسیاری این نوع بنزین را عامل بروز سرطان و بیماری‌های متعددی می‌دانستند. ادعایی که هیچ گاه رد نشده و حتی مجری طرح بنزین پتروشیمیایی نیز این را تایید می‌کند.

بیشتر بخوانید:

مبتکر بنزین پتروشیمی: از اول هم می دانستیم این بنزین سرطان زاست

روایت یک کارشناس درباره قیمت بنزین/ گزینه غیرقیمتی برای کاهش مصرف بنزین وجود دارد؟

چرا بنزین پتروشیمی متولد شد؟

پیش‌تر نیز بنزین در اواخر دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و در زمان وزارت مسعود میرکاظمی، مشمول تحریم شد و در نتیجه ایران برای غلبه بر کمبود موجود نسبت به تولید بنزین در واحدها پتروشیمی روی آورد. تولید بنزین در پتروشیمی‌ها در قالب طرحی تحت عنوان طرح ضربتی افزایش تولید بنزین در سال 1389 آغاز شد و تولید بنزین در 6 مجتمع پتروشیمی شازند اراک، جم، برزویه (نوری)، امیر کبیر، واحد آروماتیک بندر امام و بوعلی سینا با ظرفیت روزانه 15 تا 17 میلیون لیتر بنزین و 9 میلیون لیتر گازوئیل آغاز شد. استاندارد بودن یا نبودن بنزین پتروشیمیایی همواره و هنوز محل بحث موافقان و مخالفان بوده است. فریبرز پناهی، مجری طرح بنزین پتروشیمیایی درباره کیفت بنزین تولیدی در واحدهای پتروشیمی در سال 1393 درباره این طرح گفته بود: در زمان تحریم و فشارهای بین‌المللی و کمبود بنزین در کشور طرح تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی را ارائه دادم این در حالی بود که قرار بود این طرح فقط در زمان تحریم مورد استفاده قرار بگیرد به همین منظور هم به طرح ضربتی تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی معروف شد. پناهی در پاسخ به این سئوال که آیا شما از سمی و سرطان‌زا بودن مواد پتروشیمی در محصول خروجی آگاه بودید؟ تاکید کرد: بنده به عنوان مبدع روش تولید بنزین از خطوط فرآیندی پتروشیمی‌ها، از سمی و سرطان‌زا بودن مواد پتروشیمی همچون بنزن و LBTX آگاه بودم و به همین دلیل در طرح اولیه بنده به این نکات کاملا توجه شده بود. وی یک سال پس از اجرای بنزین پتروشیمی صراحتا گفته بود: روند اجرایی تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی بدون استفاده از روند اصلاح و بهسازی بود. طرح بنده این نبود که استفاده کردند. در واقع همان چیزی که در پتروشیمی‌ها تولید می‌شد را بدون هیچگونه روند اصلاحی و رساندن آن به استانداردهای روز تحویل پالایشگاه‌ها می‌دادند. بیم آن می‌رود در سایه ابهامات مطرح در این حوزه، بار دیگر بنزین‌های غیراستاندارد سر از باک خودروها درآورند. نکته اینجاست که سخنان ضد و نقیض وزیر نفت و معاون رییس‌جمهوری بی‌اعتمادی در این حوزه را افزایش می دهد و شفافیت موضوع راهگشاست.

223223