ارزیابی دیپلمات سابق ایران از توافق اخیر با آژانس / اجرای عملی توافق می‌تواند سرنوشت ساز باشد
دیپلمات پیشین کشورمان درباره توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: این توافق همزمان با روزهای پایانی مهلت اجرایی شدن مکانیسم اسنپ‌بک امضا شده است.
محمدهادی مرادی، خبرنگار اکوایران گفتگویی با ابراهیم رحیم‌پور، دیپلمات پیشین کشورمان درباره ابعاد مختلف توافق اخیر ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته است که مشروح آن را در ادامه می خوانید؛
پس از ماه‌ها وقفه در همکاری‌های هسته‌ای، ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با میانجی‌گری مصر در 18 شهریور به توافقی تازه دست یافتند؛ توافقی که تهران آن را «نتیجه درک مشترک از شرایط جدید» توصیف کرد.
از طرفی مجلس شورای اسلامی در 11 تیر قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تصویب کرد. حال در شرایطی که این توافق همزمان با نزدیک شدن به مهلت اجرای مکانیسم اسنپ‌بک به امضا رسید، صدای برخی از نمایندگان نیز درآمده است.
عباس عراقچی در کنفرانس پس از امضای توافق متذکر شد که گام‌های عملی توافق‌شده برای اجرای پادمان‌ها به طور کامل با قانون مجلس شورای اسلامی ایران منطبق است؛ به نگرانی‌های ایران می پردازد و چارچوبی برای استمرار همکاری فراهم می‌سازد. آنچه ما انجام داده‌ایم، در عین حال که حقوق مسلم ما را تضمین می‌کند، همکاری با آژانس را ذیل یک چارچوب توافق‌شده حفظ می‌نماید. در صورت هرگونه اقدام خصمانه علیه ایران از جمله بازگرداندن قطعنامه‌های لغو‌شده شورای امنیت سازمان ملل متحد، ایران این گام‌های عملی را پایان یافته تلقی خواهد کرد.
روح‌الله متفکر آزاد، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی امروز -22 شهریور - طی پیامی در حساب شخصی خود در ایکس، از درخواست تعدادی از نمایندگان برای برگزاری جلسه فوق‌العاده با حضور دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزیر امور خارجه خبر داد.
همچنین عباس گودرزی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس نیز از برگزاری جلسه اضطراری کمیسیون امنیت ملی با حضور وزیر امورخارجه برای بررسی توافق ایران و آژانس خبر داد.
قاهره، انتخابی درست
در همین خصوص ابراهیم رحیم‌پور، دیپلمات پیشین کشورمان، در گفت‌وگو با اکوایران بررسی ابعاد مختلف این توافق و نقش مجلس شورای اسلامی در آن پرداخت.
رحیم‌پور تاکید کرد: بر اساس مصوبه مجلس، همکاری ایران با آژانس باید متوقف می‌شد و همین موضوع باعث اعتراض نمایندگان به امضای توافق اخیر شده است. اما آنچه اهمیت دارد محتوای توافق است، نه صرف امضا. طبق اظهارات عراقچی، ایران باید درباره دیدارها و بازرسی‌ها به‌صورت موردی مجوز بدهد؛ اما تاکنون چنین مجوزی صادر نشده و تا زمانی که توافق وارد فاز اجرا نشود، نمی‌توان درباره نتایج آن قضاوت کرد.
دیپلمات پیشین کشورمان افزود: این توافق همزمان با روزهای پایانی مهلت اجرایی شدن مکانیسم اسنپ‌بک امضا شده است. اگر قرار بر تعویق یا لغو اسنپ‌بک باشد، پیش از پایان این مهلت باید بازدیدی توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت گیرد. بنابراین اجرای عملی توافق می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد.
این کارشناس مسائل بین‌المللی، انجام مذاکرات در مصر را «اقدامی هوشمندانه» دانست و گفت: اسرائیل با اقدامات اخیر خود سطح تنش و ناامنی در منطقه را افزایش داده و کشورهای عربی نیز از این وضعیت بسیار ناراضی‌اند. امضای توافق در قاهره می‌تواند زمینه‌ساز انسجام و همکاری‌های بیشتر میان ایران و کشورهای منطقه و خاورمیانه باشد.
رحیم‌پور در واکنش به درخواست نمایندگان برای حضور عراقچی و لاریجانی در صحن علنی مجلس نیز گفت: بعید است چنین موضوع حساسی به‌طور علنی درصحن بهارستان، آن هم با حضور وزیر امور خارجه و دبیر شعام مطرح شود. فضای مجلس مستعد بروز اظهارنظرهای تند است و این امر در شرایطی که کشور توافقی جدید با آژانس امضا کرده و در آستانه مهلت اسنپ‌بک قرار دارد، به منافع ملی کمک نخواهد کرد.
او در پایان، اینطور جمع‌بندی کرد: توافق اخیر ایران و آژانس را می‌توان بیش از هر چیز یک «چارچوب مقدماتی» دانست که اجرای آن نیازمند تصمیم‌های بعدی تهران است. به نظر می‌رسد این توافق در شرایط حساس کنونی بیشتر کارکرد سیاسی و دیپلماتیک دارد تا فنی؛ توافقی که چشم‌ها را به سمت واکنش اروپا و آینده اسنپ‌بک دوخته است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.