اروپا هم ضدبرجامی شده / ظریف، وارد گود می‌شود؟!

حدود 18 ماه از روی‌کار آمدن دولت سیزدهم گذشته است. دولتی‌که وعده‌های صریحی در حوزه معیشت مردم داد. رئیس‌جمهور جملاتی را در ارتباط با برجام و سفره مردم اعلام کرد. دولت نه تنها موفقیتی در عرصه اقتصادی به دست نیاورد بلکه از شیر مرغ تا جان آدمیزاد با حذف دلار 4200 تومانی عملا تورم به گونه‌ای شد که ته مانده جیب مردم، برباد رفت! تنش اقتصادی این روزها با بالارفتن قیمت دلار هویدا شده است و در برابر، رئیس کل بانک مرکزی تنها وعده می‌دهد که قطعا دلار با 27 هزار تومان باز خواهدگشت و وزیر اقتصاد هم از تلاش برای ایجاد ثبات در اقتصاد کشور خبر می‌دهد اما خروجی آن چه زمانی مشخص خواهد شد؟

مشکل تنها افزایش سطح عمومی قیمت‌ها نیست. مشکل آنجاست که از چندی پیش به این سو عملا به دورانی بازگشته‌ایم که برق و آب به علت فقدان سرمایه‌گذاری قطع می‌شد. قطع برق و گاز برای کشوری که سال‌هاست در این زمینه تلاش می‌کند موضوعی نیست که به سادگی بتوان از کنار آن گذشت. این وضعیت صدای دغدغه‌مندان را درآورده است. روز گذشته اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی با اشاره به شرایط کشور در فصل سرما و آلودگی هوا گفت: «برخی به جای پرداختن به علت اصلی مشکل و حل ریشه‌ای آن، طبق معمول دنبال محکوم کردن یکدیگر هستند. دیگر کار از این سخن‌ها گذشته و زمان اتخاذ تصمیم‌های سخت فرا رسیده است. قطعی گاز امسال در ایام سرما به منازل مردم رسید. در سندهای تهیه شده، مشخص شده است که این بحران سال‌به‌سال بدتر می‌شود. راهکار، تنها در گرو توسعه ظرفیت‌های تولیدی و مدیریت مصرف به‌طور همزمان است، و اجرای آن نیازمند دسترسی به فناوری‌های روز و چند صد میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز و برق است. همچنین علی ربیعی سخنگوی دولت روحانی با بیان اینکه سالانه 750 هزار نفر وارد بازار کار می‌شوند، گفت: من نمی‌دانم ایجاد یک میلیون شغل (ادعایی دولت) از کجا آمده است. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد یک سال منتهی به تابستان 1401 حدود 373 هزار شغل داشتیم که بخش قابل توجهی از آن غیررسمی بوده و 100 هزار شغل ریزش کرده است. وی به بررسی ریشه‌ای اعتراضات اخیر پرداخت و در ارتباط با زنان گفت: نرخ مشارکت اقتصادی زنان در سال 91 دوازده درصدبود. مشارکت اقتصادی زنان در سال 98 به 17 درصد رسید و امروز این آمار به 13درصد سقوط کرده است؛ زنان در حوزه آموزش و سلامت توانمند شدند. در حوزه سیاست خارجی باید از رفتارها تنش‌آمیز پرهیز و در جای درست تحولات جهانی بایستیم.

بازی شروع شده است

حوادث اخیر در کشور موجب شد منتقدین دولت به اظهار نظر در مورد شرایط سیاسی و اقتصادی کشور نپردازند و بیشتر در مورد ریشه حوادث کشور اظهار نظر کرده و هشدارهایی را در این ارتباط اعلام کنند اما کاهش التهابات جامعه به نظر می‌رسد شرایط تغییر خواهد کرد زیرا هر از گاهی منتقدی قلم به دست گرفته و یا اینکه به سخنرانی در موردشرایط کشور می‌پردازند و نقدهایی جدی که پاسخی منطقی نیز از طرف دولت نمی‌تواند دریافت کند، به ساختار تصمیم گیری اجرایی کشور وارد می‌کنند. از این رو به نظر کار بر روی نقد دولت آغاز شده است و از این به بعد شاهد نقدهای جدی از سوی دولتمردان سابق، اصلاح‌طلبان و اصولگرایان میانه رو به دولت خواهیم بود. شاید وضعیت توام با تنش ماه‌های قبل توانست دولت را از نوک پیمان نقد منتقدان دور کند اما این دوری موجب شده عملا نقدهای منطقی و دقیقی به رفتار اقتصادی دولت و تصمیمات سیاسی اعضای کابینه رئیسی وارد شود. دیروز جهانگیری این مسیر را آغاز کرد و علی ربیعی نیز در این ارتباط فعال شده است. عباس آخوندی نیز ماه‌هاست در زمینه نقد به تصمیمات اقتصادی دولت فعالیت خود را آغاز کرده است. احتمال اینکه در هفته‌های آینده شیخ الوزرا کابینه روحانی، زنگنه در نقد سیاست‌های حوزه انرژی ورود کند، بعید نیست. البته نوبخت نیز چندی پیش در مورد ادعای خالی بودن خزانه سخن گفت و اعلام کرد که خزانه خالی نبوده و روحانی نیز با گوشه و کنایه اعلام کرد که صندوق توسعه ارزی با میلیون‌ها دلار ارز به دولت سیزدهم تحویل شده است.

آنگاه که ظریف وارد گود شود!

واقعیت آن است که ریشه مشکلاتی که دولت با آن دست و پنجه نرم می‌کند را باید در گره کور روابط خارجی یعنی عدم بازگشت به برجام خلاصه کرد. اینکه دولت تلاش دارد بدون نفت کشور را اداره کند و احتیاجات مردم را حتی به صورت گران تامین کند، بسیار مطلوب است اما دولت از آن جهت زیر فشار و سوال افکار عمومی است که آحاد جامعه می‌دانند که مشکل اصلی چیست و تا زمانی که کوه از مسیر توسعه کشور برداشته نشود؛ مشکل حل نخواهد شد. اروپایی‌هایی که در دولت روحانی اجازه ندادند ترامپ مکانیزم ماشه علیه ایران را فعال کند، امروز در برابر ایران و در جبهه صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها ایستاده‌اند. فرصت استفاده از ظرفیت اروپایی‌ها در این دولت از دست رفته است. به نظر می‌رسد این مورد باید به صورت قوی به گوش دولت برسد. تنها یک فرد می‌تواند با ادبیات صلح‌طلبانه، دلسوزانه و با در نظر گرفتن منافع این دولت و منافع ملی به کمک دولت برسد. این فرد کسی جز محمد جواد ظریف نیست. او با تسلطی که در روابط بین‌المللی دارد می‌تواند کمک بزرگی به دولت باشد، حال باید دید ظریف از خلوت به جلوت می‌آید و یا فعلا قصد دارد به نامه نگاری‌های روحانی به مقامات عالی کشور بسنده کند.

بیشتر بخوانید:

• موضع برجامی اکبری چه بود؟ / او درباره ظریف چه گفت؟

• پاسخ ظریف به توئیت داوری: تندرستی و سلامتی شما را خواستارم

21220