از قطر 1993 تا تهران 2025 / جام جهانی آمریکا و صعودی که 32 سال طول کشید!
دومین تلاش ایران برای صعود به جام جهانی آمریکا خیلی زود به ثمر نشست تا ایران به عنوان دومین تیم راهی رقابت‌های جام جهانی 2026 شود.
به گزارش "ورزش سه"، مرتبه اول تیم ملی فوتبال ایران در سال 1993 و در حالی که تنها دو تیم از قاره آسیا به جام جهانی 1994 آمریکا صعود می‌کردند، در رقابتی دشوار در قطر و در تورنمنتی مجتمع با سه شکست مقابل کره جنوبی، عراق و عربستان با رتبه‌ای نازل از دور مسابقات کنار رفت.
زمانی که تیم ملی ایران پس از قهرمانی در بازی آسیایی پکن و پس از ناکامی در جام ملت‌های آسیا ژاپن (1992) دور تازه‌ای از تلاش برای جهانی شدن را زیر نظر علی پروین به عنوان سرمربی آغاز کرده بود، اما نتایج ضعیف، کوچینگ بد و البته ضعف عجیب در خط دفاع و دروازه ایران مانع از صعود تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی شد، در حالی که ایران با شکست دادن ژاپن که شاید بهترین تیم حاضر در آن دوره از رقابت‌های مقدماتی جام جهانی بود، عملاً مانع از اولین صعود سامورایی‌ها به جام جهانی شد.
ایران این مسابقات را با شکست سه بر صفر مقابل کره آغاز کرد که سیلی محکمی بر فوتبال ما بود و در شرایطی که به نظر می‌رسید شاگردان علی پروین با آمادگی فوق العاده در مسابقات حاضر شده‌اند، این باخت سنگین برق از چشمان ما پراند؛ مسابقه‌ای که مرور ویدیوهای بی‌کیفیت باقیمانده از آن مسابقه چیزی از شگفت انگیز بودن آن شکست کم نکرده است، مسابقه‌ای با گل‌های مضحک و نمایشی ضعیف از چند بازیکن تیم ملی و البته کره‌ای که تنها سه توپ روی دروازه ایران آورد و هر سه آن‌ها وارد دروازه بهزاد غلامپور شد که در ضعیف‌ترین فرم تاریخ خود به سر می برد.
ایران در بازی دوم ژاپن با گل‌های رضا حسن‌زاده و علی دایی دو بر یک برد تا به تورنمنت برگردد اما شکست مقابل عراق در بازی سوم (دو بر یک) دوباره شرایط ما را بحرانی کرد. تیم ملی ایران قطعاً از عراق تیم بهتری بود اما دو گل احمد راضی و دفاع مطلق عراقی‌ها بعد از دو گل زده باعث شد تیغ ما نبُرد و دومین شکست ایران در این تورنمنت به ثبت برسد. سرخپوشان ایران در بازی چهارم با دو گل علی دایی کره شمالی را شکست دادند و در شرایطی که در بازی عربستان می‌توانستند با پیروزی مقابل حریف شانس صعود به جام جهانی را داشته باشند، بازی را با شکست 4-3 به پایان بردند تا عربستان به همراه کره جنوبی مسافر جام جهانی آمریکا بشوند؛ رقابتی که برای اولین بار شاهد حضور یک تیم آسیایی در مرحله یک‌هشتم نهایی بود، جایی که عربستان با نسل طلایی و درخشش سعید العویران موفق شد به مرحله حذفی جام جهانی راه پیدا کند.
در آن زمان با توجه به شرایط سیاسی - اجتماعی صعود ایران به جام جهانی آمریکا موضوع بسیار مهمی بود و می‌توانست بزرگترین جشن ملی را خیلی زودتر از 8 آذر 1376 رقم بزند، اما در روزهای پاییزی آبان و آذر 1372، فوتبال‌دوستان ایرانی غم بزرگی را هضم کردند؛ غم حذف تیمی پر امید اما مسن که شش هفت ماهی در اردو بود اما در زمین مسابقه نمایی از تمرینات سخت و آمادگی را از خود به نمایش نمی گذاشت. علی پروین سال‌ها بعد در گفتگو با ورزش سه گفت که شاید حضورش در دو پست (سرمربی پرسپولیس و سرمربی تیم ملی) باعث کاهش تمرکزش شده و آن نتایج را در قطر رقم زده است. البته او بعدها بازگشتی خیره کننده فوتبال ایران داشت و پس از حدف چند ساله از فوتبال ایران این‌بار در هیبت یک مربی برنده به فوتبال ایران برگشت و با پرسپولیس نتایج خارق‌العاده‌ای گرفت.
نکته جالب در تیم سال 94 حضور امیر قلعه‌نویی به عنوان یکی از بازیکنان تیم علی پروین بود. قلعه‌نویی که البته دیگران بازیکن جوان دهه 1360 نبود، به عنوان یک هافبک بازیساز و گلزن تیم ملی را همراهی می‌کرد و در بازی عراق هم فرصت بسیار خوبی را مقابل دروازه حریف از دست داد. دوره ملی او البته پس از این مسابقات نیز ادامه داشت، تا جایی که محمد مایلی سرمربی تیم ملی شد و اقدام به حذف او از نفرات ملی پوش فوتبال ایران کرد.
در واقع امیر قلعه‌نویی کاری را انجام داد که علی پروین پیش از او موفق به انجام آن نشده بود؛ صعود به جام جهانی آمریکا و بازی در استادیوم‌های بزرگ و پر تماشاگری که یک جام جهانی خارق‌العاده و متفاوت را در سال 1994 رقم زد. فیفا این بار امیدوار است میزبانی مشترک آمریکا، مکزیک و کانادا یک تورنمنت بسیار ویژه را رقم بزند و با جام باشگاه‌های جهان در خرداد امسال به استقبال آن رفته است و آمادگی میزبان را هم بسنجد.
حضور در جام جهانی حالا برای ایران شبیه یک افتخار تکراری است که شادی چندانی هم پس از آن اتفاق نیفتاده است، چرا که مردم انتظار داشتند تیم ملی با قدرت به این رقابت‌ها صعود کند و ملی‌پوشان و کادر فنی نیز این ماموریت را انجام دادند و حالا از این به بعد نوبت انجام ماموریت‌های سخت‌تر، برنامه‌ریزی و تدارک برای حضور قدرتمند در رقابت‌های آمریکاست تا فاجعه شبیه به آنچه که در قطر 1993 گریبان تیم ملی را گرفت، برای ما دوباره اتفاق نیفتد.
این تصویری از محمد ملا سعیدی از نفرات حاضر در اردوی تیم ملی پیش از شروع مسابقات قطر است که مرور نفرات عکس جلب توجه خواهد بود:
ردیف اول نشسته از راست: حمید درخشان، فرشاد فلاحتزاده، حسین خطیبی، جواد زرینچه، رضا عقابی، یحیی گل محمدی، محسن گروسی، احمدر رضا عابدزاده، رضا رضایی منش، مجید صالح، هادی طباطبایی، ردیف دوم: امیر موسوی نیا، مهران محمدی، فرزاد حافظی، علی حاج اکبری، نادر باقری، حمیدرضا افتخاری، آرش نوآموز، افشین پیروانی، صمد مرفاوی ردیف سوم نشسته از راست: حمید روزبهانی، سامسون پطروسیان، اصغر اکبری، جواد منافی، غدیر غفاری، اصغر مدیر روستا، محمد خاکپور، سیروس دین محمدی، کریم باقری
ردیف چهارم نشسته: بهزاد داداش زاده، شهرام عطارزاده، بهزاد غلامپور، علی دایی، حمید استیلی یدالله سلیمانی، نادر محمدخانی، صادق ورمزیار
* در عکس امیر قلعه نویی و مهدی ابطحی غایب بودند.
