اصلی‌ترین علائم زخم معده و راه‌های تشخیص و پیشگیری
زخم معده یکی از بیماری‌های دردناک دستگاه گوارشی است که اغلب تصور می‌شود که افراد سیگاری و لاغر اندام و پُر استرس به آن دچار می‌شوند.
زخم معده یک بیماری دستگاه گوارشی دارد که به دلایل متفاوت به وجود می‌آید، در ادامه از تمام آنچه باید درباره زخم معده بدانید مطلع خواهید شد.
به گزارش نمناک، زخم معده یکی از بیماری‌های دردناک دستگاه گوارشی است که اغلب تصور می‌شود که افراد سیگاری و لاغر اندام و پُر استرس به آن دچار می‌شوند. اما وجود ویروسی به نام هلیکوباکتر زمینه ساز اصلی این بیماری می‌باشد.
شما زخم معده دارید اگر زخم‌های باز در شکم یا قسمت فوقانی روده کوچک داشته باشید، این اتفاق زمانی می‌افتد که اسید‌های معده از لایه محافظ دستگاه گوارش خارج شود.
شما می‌توانید دو نوع بیماری زخم معده داشته باشید:
زخم معده:
شما این را در پوشش معده خود دریافت میکنید.
زخم اثنی عشر:
این در انتهای روده کوچک ظاهر می‌شود، جایی که مواد غذایی جذب و هضم می‌شوند.
شما می‌توانید زخم‌ها را در هر سنی داشته باشید، اما هر چقدر سن بالاتر رود احتمال بروز آن قوی‌تر می‌شود.
علل زخم معده
زخم‌ها وقتی شکل می‌گیرد که اسید گوارشی به دیواره‌های معده یا روده کوچک آسیب برساند اگر لایه مخاطی بیش از حد نازک باشد یا شکم شما باعث ایجاد بیش از حد اسید شود، روده آن را حس می‌کند.
باکتری ها:
که هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) نام دارد و تقریبا نیمی از ما آن‌ها را داریم. اکثر افراد مبتلا به H. pylori دچار زخم نمیشوند. اما گاهی اوقات میزان اسید را افزایش میدهند، لایه محافظ را از بین می‌برند و دستگاه گوارش را تحریک می‌کنند. کارشناسان مطمئن نیستند که عفونت H. pylori چگونه گسترش می‌یابد.
آن‌ها فکر می‌کنند که از طریق تماس نزدیک، مانند بوسیدن، ممکن است از فرد به فرد منتقل شود، شما همچنین می‌توانید آن را از مواد غذایی و آب غیر بهداشتی دریافت کنید.
برخی از دارو‌های ضد درد:
اگر آسپرین را اغلب و یا مدت زمان طولانی مصرف کرده اید، به احتمال زیاد دچار زخم معده خواهید شد همین امر برای سایر دارو‌های ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID ها) نیز صادق است که آن‌ها عبارتند از؛ ایبوپروفن و ناپروکسن. NSAIDs مانع تولید ماده شیمیایی محافظ دیواره داخلی معده و روده کوچک می‌شود. انواع دیگر دارو‌های ضد درد، مانند استامینوفن، منجر به زخم معده نمیشوند.
سیگار کشیدن و نوشیدن الکل:
همچنین باعث افزایش احتمال زخم می‌شود. به گفته کارشناسان، استرس و خوردن غذا‌های تند بسیار زیاد، باعث ایجاد زخم نمی‌شود، اما آن‌ها می‌توانند درمان زخم را سخت‌تر کنند.
علائم زخم معده
به احتمال زیاد احساس درد و ناراحتی در بین شکم و سینه وجود دارد؛ شما ممکن است به طور خاص آن را با معده خالی - بین وعده‌های غذایی و یا در طول شب حس کنید. درد با مصرف غذا یا آنتی اسید‌ها متوقف می‌شود، اما دوباره بازمی گردد؛ درد می‌تواند چند دقیقه یا چند ساعت طول بکشد و ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد.
سایر علائم ممکن عبارتند از:
- احساس پف کردن
- لرزیدن
- کمبود اشتها و یا کاهش وزن
- حالت تهوع
- مدفوع خونی یا سیاه
- استفراغ و بالا آوردن خون، که با رنگ قرمز یا سیاه مشخص می‌شود.
- زخم‌های کوچک ممکن است نشانه‌ای ایجاد نکنند، اما اگر هر یک از این علائم را متوجه شوید، با پزشک خود صحبت کنید.
تشخیص زخم معده
برای شناخت دقیق عامل ایجادکننده زخم معده می‌بایست بیوپسی (نمونه برداری) کاملی از زخم مخاط معده صورت پذیرد. بیوپسی در هنگام خونریزی معده به سبب حضور خون، انجام ناپذیر یا سخت می‌باشد.
علایم بیماری درد ناحیه فوقانی شکم (اپی گاستر) و سوزش سردل، سوء هاضمه و وجود خون در مدفوع می‌باشد. اکثر زخم‌ها کوچک هستند (با قطر کمتر از 2 سانتیمتر). پراکندگی زخم‌های پپتیک معده معمولاً در آنتر (ابتدای معده) است.
پزشک شما در مورد علائم و اینکه آیا شما NSAIDها و دارو‌های دیگر را مصرف میکنید و سابقه پزشکی سوال خواهد پرسید؛ او همچنین شکم شما را برای هرگونه درد بررسی می‌کند، بهترین روش تشخیص زخم معده نگاه کردن به آن است.
پزشک می‌تواند از یک سری اشعه ایکس یا یک آزمایش به نام آندوسکوپی استفاده کند این تست به او اجازه می‌دهد تا یک لوله نازک و خمیده را به سمت گلو و به معده و روده کوچک منتقل کند در انتهای لوله دوربین قرار دارد تا بتواند زخم‌ها را بررسی کند.
او همچنین ممکن است نمونه برداری کند تا آزمایش H. pylori را انجام دهد، آزمایشات نمونه خون، تنفس و مدفوع نیز می‌تواند برای باکتری‌ها انجام شود.
درمان زخم معده
برخی از زخم‌های گوارشی خود به خود درمان می‌شوند، اما اگر آن‌ها را درمان نکنید، زخم‌ها تمایل به بازگشت دارند. آن‌ها می‌توانند دیواره رگ خونی را در معده یا روده کوچک تخریب کنند. زخم‌ها همچنین می‌توانند یک سوراخ ایجاد کنند و آلوده شوند یا آن‌ها می‌توانند باعث تورم شوند، که ممکن است غذا را از حرکت در معده به روده کوچک متوقف کند.
اگر H. pylori عامل باشد، ممکن است پزشک شما ترکیبی از آنتی بیوتیک‌ها را برای کشتن آن تجویز کند. اگر آسپیرین و سایر دارو‌های ضد التهاب باعث ایجاد زخم شده باشند، ممکن است نیاز به کاهش مصرف آن‌ها داشته باشید. پزشک همچنین ممکن است به شما دارو‌های ضد باکتری برای مبارزه با اسید معده بدهد، دارو‌های تجویزی به نام سیتوپروتئین‌ها می‌توانند به حفاظت از پوشش معده یا روده کوچک کمک کنند تا زخم بهبود یابد؛ درمان‌های خانگی و گیاهی دیگری هم وجود دارد که پیش از این در بخش سلامت نمناک به طور کامل معرفی کرده ایم.
عادت‌های غذائی و رفتاری برای پیشگیری از بروز زخم معده
- غذا به میزان کم بخورید و بسیار بجوید تا میزانی که غذا در دهان تبدیل به مایعی رقیق شود.
- خوردن و نوشیدن بسیار داغ و سرد.
- غصه و عصبانیت و هر نوع مشغله ناسالم باطنی پرهیز کنید.
- از کشیدن سیگار اکیدن پرهیز کنید.
- اگر برنج مصرف شود، به مقدار اندک و کاملاً پخته و بدون چربی باشد.
- هیچ گاه معده را خالی نگذارید همیشه غذا را در پنج وعده، ولی به مقدار کم مصرف کنید.
- همراه غذا حتما ًروزانه یک عدد پیاز خام متوسط (یا پیاز‌تر را بمقدار لازم) مصرف کنید.
- گوشت‌ها را بیشترآب پز و کباب شده مصرف کنید (گوشت قرمز یا سفید).
- چای پررنگ و داغ و جوشیده را مصرف نکنید، از مصرف قهوه، کاکائو، شکلات و نوشابه گازدار به شدت بپرهیزید.
- ترشیجات و مواد شور (خیارشور و...) مصرف نکنید.
- روزانه حتماً از شیر کم چربی استفاده کنید.
- از مصرف فلفل و ادویه جات تند مثل زنجبیل، میخک و خردل پرهیز جدی داشته باشید.
- از نوشابه‌های گازدار و کنسرو‌ها (مخصوصاً کنسرو ماهی) خودداری کنید.
- هر یک ساعت یک لیوان آب معمولی بنوشید.
- سوسیس و کالباس و فست فود مصرف نکنید.
- خوردن نان سنگک یا هر نانی که حجیم بوده و یا غیر برشته است اجتناب کنید.
از دست ندهید