اقتصاد کشورهای عربی منطقه در سال 2023 حدود 4.5 درصد رشد خواهد داشت

در گزارش کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای غرب آسیا (ESCWA) در روز جمعه آمده است که یک سوم جمعیت کشورهای عربی زیر خط فقر قرار دارند؛ با وجود اینکه پیش بینی می‌شود که اقتصاد کشورهای عربی منطقه در سال 2023 شاهد رشد 4.5 درصدی و 3.4 درصدی در سال 2024 باشند.

بر اساس این گزارش، نرخ تورم در منطقه عربی در سال 2022 به طور متوسط به 14 درصد افزایش یافت و با این حال پیش بینی می‌شود این نرخ در دو سال آینده کاهش یابد و به ترتیب به هشت و 4.5 درصد برسد.

در این گزارش آمده است که به موازات نرخ بالای تورم در منطقه عربی، سطح فقر نیز در سال 2022 نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافت و تعداد افراد فقیر را به نزدیک به 130 میلیون نفر رساند که یک سوم جمعیت این منطقه را به استثنای کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و لیبی تشکیل می‌دهد.

در این گزارش آورده شده است: انتظار می‌رود این سطوح طی دو سال آینده به افزایش خود ادامه داده و در سال 2024 به 36 درصد برسد.

احمد مومی، ناظر تیم آماده‌سازی نظرسنجی مربوط به این گزارش گفت: با وجود چشم‌اندازهای رشد مثبت در منطقه عربی، تفاوت‌های زیادی بین کشورهای آن وجود دارد که با جنگ در اوکراین تشدید شده است و بنابراین پیامدهای آن از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.

وی می‌گوید که کشورهای همکاری خلیج فارس و سایر کشورهای صادرکننده نفت از قیمت‌های بالاتر انرژی بهره مند می‌شوند؛ اما کشورهای واردکننده نفت از پیامدهای اجتماعی و اقتصادی متعددی از جمله هزینه‌های انرژی بالاتر، کمبود مواد غذایی و کاهش گردشگری و کمک‌های بین المللی رنج می‌برند.

مومی تاکید کرد: شرایط کنونی فرصتی برای کشورهای عربی صادرکننده نفت است تا با انباشت ذخایر و سرمایه‌گذاری در پروژه هایی که باعث رشد همه جانبه و توسعه پایدار می شود، اقتصاد خود را به دور از بخش انرژی متنوع کنند.

عرب‌ها بالاترین نرخ بیکاری در جهان را دارند

علاوه بر این، گزارش UN-ESCWA نشان داد که نرخ بیکاری در منطقه عربی بالاترین نرخ در جهان بوده و در سال 2022 به 12 درصد رسیده است. پیش بینی می‌شود که این نرخ ها در سال 2023 اندکی کاهش یابد و با توجه به تلاش‌ها برای احیای اقتصادها پس از همه همه گیری کرونا به 11.7 درصد برسد.

وی اظهار داشت که کاهش کلی مورد انتظار در نرخ بیکاری برای سال آینده ناشی از بهبود وضعیت آن در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس است. اما لبنان احتمالاً به دلیل بحران مالی و اقتصادی ادامه دار خود، به ثبت بالاترین نرخ بیکاری در منطقه عربی با حدود 29.2 درصد در سال 2022 ادامه خواهد داد و بیکاری در اکثر کشورهای با درآمد متوسط، به استثنای مصر، یک نگرانی است.

این گزارش حاکی از آن است که کشورهای عربی به سختی توانسته بودند وارد نوعی بهبودی از پیامدهای همه‌گیری کرونا شوند که جنگ اوکراین اتفاق افتاد و اثرات اقتصادی بزرگی برخی مثبت و برخی منفی برجای گذاشت.

برخی از کشورهای منطقه از افزایش قیمت انرژی منتفع شدند، در حالی که سایر کشورها بار اضافی این هزینه‌ها را متحمل شدند، علاوه بر اینکه این کشورها شاهد کاهش عرضه مواد غذایی، کاهش بخش گردشگری و جریان کمک‌های بین المللی بودند.

با توجه به تخمین‌هایی که قبل از جنگ روسیه علیه اوکراین انجام شد، انتظار می رفت که رشد در منطقه در سال 2022 به حدود 5.2 درصد برسد، اما انتظار نمی‌رود که در حال حاضر از 4.5 درصد در سال 2023 و 3.4 درصد در سال 2024 تجاوز کند».

در این گزارش تاکید شده است که این پیش‌بینی‌ها قابل اطمینان نیست، به ویژه که موج جدید ویروس کرونا به راه افتاده، جنگ در اوکراین به درازا کشیده، تحریم‌ها علیه روسیه گسترش یافته و یک فروپاشی اقتصادی در برخی کشورهای عربی که از شرایط سخت اجتماعی و اقتصادی رنج می‌برند و شاهد درگیری و بی ثباتی سیاسی هستند، به وقوع پیوسته است.

از سوی دیگر، این گزارش حاکی از آن است که کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از احیای بازارهای نفت که از سال 2021 آغاز شد، سود بردند و از افزایش قیمت انرژی ناشی از جنگ در اوکراین نیز سود خواهند برد.

بر اساس این گزارش تولید نفت کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در آوریل 2022 نسبت به سال قبل 20 درصد بیشتر شده و از سطح قبل از همه گیری فراتر رفته است، بنابراین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بالاترین نرخ رشد ثبت شده از سال 2014 را شاهد بوده اند که به 6.3 درصد در سال 2022رسیده و سپس به 4.6 درصد در سال 2023 و 3.3 درصد در سال 2024 خواهد رسید.

در این گزارش انتظار می‌رود که قطر، در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، در نتیجه افزایش قیمت‌ها و تقاضا برای گاز طبیعی، علاوه بر فعالیت‌های فوق‌العاده‌ای که گردشگری در این کشور با میزبانی دوحه برای جام جهانی فوتبال 2022 داشته است، بالاترین نرخ‌های رشد 7.6 درصدی در سال 2022 داشته باشد و در سال 2023 نرخ رشد در این کشور به 6.4 درصد برسد.

پس از قطر، عربستان سعودی قرار دارد که انتظار می‌رود اقتصاد این کشور در سال 2022 به میزان 6.4 درصد رشد داشته باشد و در سال 2023 رشد 4.3 درصدی داشته باشد که دلیل آن افزایش قیمت جهانی انرژی، از سرگیری مراسم حج از سال 2022 و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها از طریق صندوق سرمایه گذاری عمومی در این کشور است.

بر اساس این گزارش، تعداد شرکت های منطقه عربی که زنان در رده های بالای مدیریتی دارند از پنج درصد فراتر نمی‌رود. نرخ مشارکت زنان در نیروی کار در منطقه عربی پایین ترین نرخ در جهان است و تخمین زده می‌شود که در سال 2022 از 19.9% تجاوز نکرده باشد، که بسیار کمتر از میانگین جهانی 46.6% است.

در مورد نرخ بیکاری در میان زنان عرب، آنها بالاترین نرخ بیکاری در جهان را دارند، زیرا در مقایسه با میانگین جهانی شش درصد، 22 درصد برآورد شده است.

در پایان این گزارش آمده است که نرخ بیکاری در میان زنان جوان در منطقه عربی (15 تا 24 ساله) بالاتر است و به حدود 44 درصد می‌رسد و نرخ بیکاری در بین مردان جوان 22.8 درصد است، در حالی که نرخ جهانی در سال 2022 برای زنان جوان به 15.2 و برای مردان جوان به 14.5 درصد رسیده است.

بیشتر بخوانید:

• کدام کشور کمترین نرخ بیکاری را دارد؟

46217