انباشت نقدینگی در پایان سال باعث هیجان در بازار ارز شد / اوراق می‌تواند سدی برای نقدینگی باشد

حجت‌اله فرزانی کارشناس پولی و بانکی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو در خصوص افزایش نرخ ارز در چند هفته اخیر، گفت: معمولا در پایان سال انباشت فشار نقدینگی باعث می‌شود که هیجاناتی به بازار نرخ ارز وارد شود. دلیل اقتصادی که می‌توانیم برای افزایش نرخ ارز داشته باشیم، فشار نقدینگی است که از ابتدای سال وجود دارد، ولی انباشت آن در پایان سال اتفاق میفتد. البته حجم تقاضا و رفع تعهدات ارزی بابت واردات، دلیل دیگری است که در پایان سال نرخ ارز را افزایش می‌دهد.

وی افزود: در کنار این موضوع موارد دیگری نیز وجود دارد؛ منطقه خاورمیانه درگیر مسائلی مانند جنگ و موارد امنیتی است که ریسک سرمایه‌گذاری اقتصادی را افزایش می‌دهد. این ریسک نیز معمولا باعث افزایش قیمت طلا و ارز می‌شود و سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی نسبت به آن‌ها سریع واکنش نشان می‌دهند.

فرزانی درخصوص وضعیت نرخ ارز در سال آینده، عنوان کرد: براساس لایحه بودجه دولت کسری بودجه‌ای وجود دارد که اگر برطرف نشود، می‌تواند باعث تشدید افزایش نرخ ارز شود. چنانچه کسری بودجه در قانون بودجه برطرف نشود و راه تامین مالی آن نیز مشخص نشود، احتمالا بحث‌هایی مثل استخراج از بانک مرکزی مطرح خواهد شد.

فرزانی در ادامه عنوان کرد: اگر راه‌حل‌های غیر تورم‌زا مانند انتشار اوراق دولتی، محقق شود، می‌تواند اثر کنترلی بر نقدینگی داشته باشد و شاهد تثبیت نرخ ارز خواهیم بود. بانک مرکزی در سال جاری تلاش‌هایی در این خصوص انجام داد و توانست طی مدت تقریبا 9 ماه، شرایط تثبیت اقتصادی را محقق کند.

وی گفت: اخیرا شرایط انتخابات نوساناتی را در نرخ ارز ایجاد کرد. این موضوع اگر در سال آینده ادامه‌دار باشد، می‌تواند انتظار تورمی را افزایش دهد و نرخ ارز از این جهت مجددا رشد داشته باشد.

این کارشناس اقتصادی در پایان، بیان کرد: لذا برای مدیریت نرخ ارز، از جنبه کنترل نقدینگی باید تلاش زیادی داشته باشیم. بخش کنترل نقدینگی دو جنبه دارد؛ یک کنترل نقدینگی از سمت بانک‌ها و دولت از سمت است. بانک مرکزی با اجرای سیاست‌هایی مانند کنترل رشد مقداری ترازنامه‌ها، تا حدودی نقدینگی را کنترل کرد. این روند باید در سال آینده ادامه‌دار باشد و دولت هم بحث کنترل نقدینگی را اجرایی کند. جنبه دیگر کاهش ریسک‌های کشوری است که نیاز به دیپلماسی قوی دارد. تیم اقتصادی و مذاکراتی باید در بحث دیپلماسی اقتصادی قوی عمل کنند و درخصوص پول‌های بلوکه شده عملکرد درستی داشته باشند.