انتظار نداشته باشیم یک‌شبه اقتصادمان سامان بگیرد / حرکت اقتصاد ایران به کدام سمت است؟

مریم فکری: «رییسی و تیم ایشان وارد سوییس نمی‌شوند؛ وارد اقتصاد خرابی می‌شوند که واقعا گرفتاری بزرگی سر راه خود دارند.» این جمله را رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران می‌گوید؛ اقتصادی که به اعتقاد او، با کرونا و فشار تحریم‌ها دچار مشکل شد و حالا فقط با برنامه‌ریزی می‌توان فکری برای آن کرد. اگرچه روغنی‌گلپایگانی تاکید دارد؛ نباید انتظار داشته باشیم که روز چهاردهم مرداد که آقای رییسی بر مسند ریاست‌جمهوری می‌نشیند، روز پانزدهم مرداد تمام مشکلات کشور حل شود؛ ما باید مطالبه در مردم ایجاد نکنیم.

ابوالفضل روغنی‌گلپایگانی، رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در این خصوص در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید: دولت سیزدهم در مناظرات انتخاباتی خود یک‌سری اطلاعات و برنامه برای برون‌رفت اقتصادی کشور برای شرایط کنونی داشته که ناشی از مشاوران اقتصادی ایشان است.

وی می‌افزاید: موضوع این‌جاست که همه دولت‌ها و احزاب وقتی می‌خواهند سمتی بگیرند، باید برنامه خود را ارائه و در معرض افکارعمومی قرار دهند و به مرحله اجرا بگذارند. پس از آن، یک مرحله‌ای از کنترل، نظارت و ارزیابی را باید پیاده‌سازی کنیم.

رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران با بیان این‌که در کشور ما تقریبا همه دولت‌ها برنامه ارائه داده‌اند، ولی اکثرا نتوانسته‌اند اجرایی کنند، تصریح می‌کند: برنامه‌هایی را من به شخصه از آقای رییسی و مشاوران اقتصادی ایشان شنیدم. اولا این‌که این افراد، همان خبرگان و کارکشتگانی هستند که چندین سال در کشور کار کرده‌اند، بنابراین با متغیرهای اقتصادی کشور کاملا آشنایی دارند.

روغنی‌گلپایگانی توضیح می‌دهد: تورم افسارگسیخته، نابه‌سامانی در نرخ ارز، بی‌ثباتی در تصمیمات اقتصادی، تحریم‌ها، قوانین مزاحم و روابط بین‌المللی، عواملی هستند که بر مسایل اقتصادی کشور سایه سنگینی انداخته است. نقدینگی بسیار سنگینی که در حدود 2 هزار هزار میلیارد تومان ارزیابی می‌شود، اثر بسیار منفی روی اقتصاد ما گذاشته است. یعنی بخش سیاهی که در کشور ما وجود دارد، پول‌های سرگردان و رشد نقدینگی در داخل کشور است.

مسکن، اقتصاد را تکان می دهد

او با طرح این پرسش که برای کنترل نقدینگی چه باید کرد؟ می‌گوید: اقتصاددانان دنیا در این خصوص راهکارهایی را ارائه داده‌اند که شاید مهم‌ترین راهکاری که در دنیا به آن توجه می‌کنند و من اخیرا در مصاحبه‌ای از آقای رییسی هم شنیدم، این است که به بخش مسکن توجه کنیم. این یکی از تصمیمات درست اقتصادی است.

رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران تاکید می‌کند: اگر چنانچه ما به سمت تولید مسکن ارزان‌قیمت یا مناسب حرکت کنیم، جزو محرک‌های اقتصادی خواهد بود که همراه با خود بیش از 200 صنعت را فعال می‌کند. مسکن یک لوکومتیو بسیار قوی است که اگر حرکت کند، اقتصاد کشور را تکان خواهد داد.

روغنی‌گلپایگانی درباره شدن یا نشدن ساخت یک میلیون مسکن در سال بنا به وعده رییس دولت سیزدهم، تصریح می‌کند: براساس آمار کشور سالانه حدود یک میلیون ازدواج اتفاق می‌افتد، بنابراین این گروه نیاز به مسکن دارند. ما با سازوکار و ابزاری که در کشور وجود دارد، این قدرت را داریم که به تولید مسکن بپردازیم. البته نیاز به زمان داریم. شاید در دو، سه سال آینده امکان تولید سالانه یک میلیون مسکن را داشته باشیم، اما الان واقعیت این است که این کار را نمی‌توانیم انجام دهیم.

فکری برای قیمت‌ها شود

وی با اشاره به هزینه اجاره و مسکن در سبد خانوار، متذکر می‌شود: در حال حاضر قیمت‌ها متغیری از جریانات اقتصادی هستند. البته آقای رییسی و تیم ایشان باید بدانند که وارد سوییس نمی‌شوند. آقای رییسی و تیم ایشان وارد یک اقتصاد خرابی در داخل کشور می‌شوند که واقعا گرفتاری بزرگی سر راه خود دارند.

رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران توضیح می‌دهد: با جریانات کویید19، تحریم‌های اقتصادی، نوسانات شدید نرخ ارز، حجم پول سرگردانی که در جامعه وجود دارد، آمار بیکاری و خیلی از متغیرهای دیگر، به طور قطع آقای رییسی پا در جایی می‌گذارد که بسیار شرایط سختی دارد. تمام مسوولان، وزرا، مردم و همه باید دست به دست برای برون‌رفت از این شرایط دهند.

روغنی‌گلپایگانی ادامه می‌دهد: این‌ها در یک برنامه زمان‌بندی یک ساله و دو ساله قابل حل نیست. وضعیت اقتصادی کشور باید در برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت حل شود. ما یک برنامه بلندمدت 5 و 10 ساله باید داشته باشیم و برای برون‌رفت از مسایل جاری حداقل یک برنامه میان‌مدت دو، سه ساله نیاز داریم. فردا کسی نباید انتظار داشته باشد که روز چهاردهم مرداد آقای رییسی بر مسند ریاست‌جمهوری بنشیند و روز پانزدهم مرداد تمام مشکلات کشور حل شود. این‌طوری نیست. ما باید مطالبه در مردم ایجاد نکنیم.

وی تصریح می‌کند: منطقی این است که در سال اول نباید خیلی انتظار زیادی از دولت داشته باشیم، اما حداقل نظم و نظام و کنترل قیمتی در بازار باید به‌وجود آید. ما امروز کالا می‌خریم، هفته بعد همان کالا را شاهدیم که گران‌تر شده است. مردم با توجه به سبد معیشت و درآمد خود، واقعا قدرت اداره زندگی خود را ندارند.

رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران با بیان این‌که اولین اقدامی که دولت بعد باید انجام دهد، کنترل قیمت‌هاست، عنوان می‌کند: کنترل قیمت‌ها در سایه سیاست‌های دیگری نهفته است؛ تولید، شبکه‌های توزیع، خدمات پس از فروش، ارتباطات بین‌المللی، وجود کالا، مدیریت سبد زندگی مردم و....

به راحتی نمی‌توانیم از کنار تحریم‌ها بگذریم

روغنی‌گلپایگانی در ادامه با بیان این‌که در تیم احتمالی آقای رییسی می‌بینیم که اقتصادخوانده کم نیست، می‌گوید: کسانی بودند که قبلا وزیر بودند، معاون وزیر بودند و شرایط کلی کشور را می‌شناسند. البته اول برای ما مهم نیست که چه کسی رییس‌جمهور می‌شود، مسایل کشور از هر چیزی بالاتر است. بنابراین رییس‌جمهور باید برنامه مدونی داشته باشد.

او می‌افزاید: آقای رییسی در زمان تبلیغات برنامه‌هایی که ارائه می‌داد، به نظر من قابل شنیدن و دفاع بود. حالا باید در میدان عمل ببینیم چه اتفاقی می‌افتد. خیلی از برنامه‌ها فارغ از قدرت تصمیم‌گیری و اراده ما است، چون ما به هیچ‌وجه به راحتی نمی‌توانیم از کنار تحریم‌های بین‌المللی بگذریم. وقتی تحریم‌ها نگذارد کالا وارد کشور شود، کمبود کالا به وجود می‌آید.

دولت رییسی بدون برجام با چه اقتصادی روبه‌رو می‌شود؟

رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به این پرسش که دولت سیزدهم بدون برجام با چه اقتصادی روبه‌رو می‌شود؟ می‌گوید: ما نمی‌توانیم با هم تعارف کنیم. بالاخره ارتباط با دنیا یک موضوع بسیار مهم است. محل درآمد اصلی کشور ما، فروش نفت بوده است و خیلی از مشکلات کنونی اقتصادی ما، ناشی از عدم فروش نفت، تراکنش‌های مالی و نداشتن ارتباطات مالی با دنیا است.

روغنی‌گلپایگانی می‌افزاید: آقای رییسی هم اگر نتواند به برجام برگردد و نتوانیم کشورهای اروپایی را متقاعد کنیم - البته آنها خواسته‌های نامشروع زیادی دارند، اما سیاستمداران باید در میدان عمل به درستی عمل کنند - شرایط آسانی نخواهیم داشت.

تفکر اقتصادی دولت منتخب به کدام سمت است؟

او در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید تفکر اقتصادی دولت آقای رییسی به کدام سمت است؟ اقتصاد دولتی یا آزاد؟ می‌گوید: آنچه که من می‌شنوم، بیشتر تفکر اقتصاد غیرآزاد مطرح می‌شود، یعنی شبه‌دولتی. من اعتقاد دارم که ما تقریبا به سمت اقتصاد شبه‌دولتی داریم حرکت می‌کنیم.

رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران توضیح می‌دهد: اولا این‌که ما اقتصاد را خیلی دیگر نمی‌توانیم دولتی کنیم، چون قوانین اجازه این‌که ما بخواهیم دولت را بزرگ کنیم، به ما نمی‌دهد. اما این‌که اقتصاد بازار آزاد را داشته باشیم، من خیلی این تفکر را در تیم آقای رییسی نمی‌بینم.

روغنی‌گلپایگانی با اشاره به خطر وجود شبه‌دولتی‌ها در اقتصاد، عنوان می‌کند: ما باید بپذیریم که اقتصاد دولتی در دنیا جواب نداده است. یک‌سری از صنایع و تصمیمات باید در اختیار دولت باشد، مثلا همه دولت‌ها یک ایرلاین دولتی دارند، اما نه به مفهومی که ما در اقتصاد کشور شاهد هستیم. در حال حاضر 70 درصد اقتصاد کشور شبه‌دولتی و تقریبا دولتی است و 30 درصد آزاد است. اما این در دنیا برعکس است. یعنی 85 درصد اقتصاد در اختیار بخش خصوصی و 15 درصد جزو مراکز حساس و امنیتی است که نمی‌شود واگذار کرد.

وی می‌افزاید: در حال حاضر نظارت بخش نفت باید در اختیار دولت باشد، اما تولید و توزیع نفت باید در اختیار بخش خصوصی باشد؛ کاری که دنیا تجربه کرده است. اقتصاد متورم و دیوان‌سالار کشور ما همین الان یک اقتصاد دولتی است و راه برون‌رفت هم این است که فرصت‌ها را در اختیار بخش خصوصی قرار دهیم و دولت نظارت داشته باشد.

رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به این پرسش که کدام تفکر اقتصادی مطلوب شرایط کنونی اقتصاد کشور است؟ عنوان می‌کند: اقتصاد آزاد و شفاف بهترین گزینه است. قوانین جاری کشور نیز این موضوع را تاکید می‌کند.

223225