انجمن مامایی: سزارین انتخابی احتمال مرگ مادر را سه برابر افزایش می‌دهد
گروه سلامت - خبرگزاری فارس: اخیراً نامه‌ای توسط بیش از 100 نفر از اعضای هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستان‌ها، مدیرگروه‌های مامایی و سلامت باروری دانشگاهها و شعب انجمن مامایی در شهرستان‌ها خطاب به بهرام عین‌الهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمینه فواید زایمان طبیعی، عوارض زایمان سزارین، تأثیر آگاهی و توانمندسازی مادر در کیفیت نظام سلامت کشور نوشته شده است. موارد ذکر شده در این نامه بر اساس مستندات ملی و بین المللی و وضعیت حال حاضر کشور در حوزه بارداری و زایمان است. جزئیات این نامه به شرح زیر است:
«بارداری و زایمان یک قابلیت فیزیولوژیک بدن زنان و مهمترین عملکرد تشکیل خانواده و بقای نسل و پویایی جمعیت است که پدیده خلقت آن را به زیباترین نحو طراحی و علم نیز روند فیزیولوژیک و طبیعی بودن آن را تأیید نموده است. امروزه رویکرد علمی جهانی بر مبنای حفظ این پروسه طبیعی و اجتناب از مداخلات غیر ضروری و مدیکالیزیشن و حتی ترویج زایمان در منزل استوار است، به همین دلیل سرمایه گذاری در حرفه مامایی و حمایت های سیاسی، قانونی و فرهنگی از این حرفه که فلسفه آموزش آکادمیک آن بر مبنای عملکرد طبیعی بدن زنان بنیان نهاده شده است در سرلوحه کار سازمان جهانی بهداشت و مراکز علمی جهان قرار دارد.
متاسفانه آمار 56 درصدی سزارین در کشور نشان می دهد فاصله ما از استانداردهای بین المللی و آن چه در کشور های توسعه یافته و حتی کشورهای خاورمیانه می‌گذرد، به طرز اسفباری زیاد است. شواهد علمی ملی نشان می‌دهد که این آمار نتیجه تشویق و ترغیب مادران به سزارین، مداخلات غیر ضروری پزشکی (اینداکشن بدون اندیکاسیون، اپی زیاتومی و....) در اداره بارداری و زایمان، تعارض منافع و به حاشیه رانده شدن ماماهای خدوم کشور است.
مستندات علمی بین المللی نشان می‌دهد که مرگ و میر زایمان به روش سزارین دو برابر بیشتر از زایمان طبیعی بوده و سزارین انتخابی مرگ مادر را تا سه برابر افزایش می‌دهد. همچنین در بارداری‌های بعدی متعاقب سزارین علاوه بر افزایش عوارضی مانند جفت سر راهی و چسبندگی‌های جفت که تهدید کننده‌های جدی حیات مادر و جنین به شمار می روند، نیازبه مراقبت های ویژه و ارائه خدمات پیچیده تر و پر هزینه‌تر است.
چسبندگی احشاء داخل شکمی در تکرار سزارین بیش از دو بار خطر پارگی مثانه و روده را ضمن عمل افزایش داده و موجب موربیدیتی می‌شود. از سوی دیگر بروز این عوارض علاوه بر تاثیرگذاری بر میزان باروری زنان، میل و رغبت برای فرزند آوری را کاهش داده و به عنوان یک چالش درجهت نیل به اهداف سیاست‌های جمعیتی کشور نیز مطرح است. همچنین عوارض ثابت شده‌ای نظیر اختلالات تنفسی، دیابت، بیش فعالی، چاقی، اوتیسم، آسم و آلرژی در کودکان متولد شده به روش سزارین بیشتر گزارش شده است به همین دلیل ادامه روند فعلی علاوه بر تولید نسلی بیمار برای آینده کشور و افزایش بار بیماری‌های غیرواگیر، موجب تحمیل بار مالی گزاف بر نظام سلامت خواهد شد.
طبق مستندات سازمان جهانی بهداشت، مراکزی که در آن میزان مداخلاتی نظیر اپی زیاتومی و اینداکشن بیش از 30% و میزان سزارین از 25-15% بیشتر باشد غیر استاندارد تلقی می‌شود و لذا وجود آمار بالای اینداکشن، اپی زیاتومی و سزارین در کشور، نشان از آن دارد که عملکردها مغایر با دستورالعمل‌های کشوری و انجام مداخلات غیر ضروری طبی در روند طبیعی زایمان است، توسط برخی از متخصصین زنان و زایمان در مراکز درمانی اتفاق می‌افتد.
علیرغم شواهد علمی فوق الذکر، در نامه یاد شده انتخاب مامای همراه توسط مادر باردار مورد انتقاد قرار گرفته است درحالی که یکی از بهترین اقدامات دو دهه اخیر وزارت بهداشت در امر ترویج و خوشایند سازی فرایند زایمان طبیعی، استفاده از مامای همراه در کنار مادر و بنا به درخواست وی در طول زایمان بوده است که آمارها نشان دهنده استقبال مادران از این طرح است و بسیاری از کشور هایی که سال هاست حضور همراه و دولا را تجربه کرده‌اند در حال الگو گرفتن از جمهوری اسلامی و توسعه طرح مامای همراه هستند.
همچنین استفاده از مامای همراه توانسته است در راستای ارائه خدمت یک ماما به دو مادر (موضوع ماده 49 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت) تا حدی کمبود نیروی انسانی مامایی را در طی پروسه طولانی 8 تا 20 ساعته زایمان را نیز جبران کند و عجیب است که این تنها انتخاب مادران که با عشق و انگیزه بالا در کلاس‌های آمادگی برای زایمان شرکت می‌کنند و با طیب خاطر با کمک مامای همراه روند زایمان را طی می‌کنند، مورد اعتراض این عده قرار گرفته است. قطعاً مادرانی که مامای همراه انتخاب می‌کنند یا متقاضی انجام زایمان توسط ماما هستند، آگاهانه تن به مداخلات غیر ضروری و سزارین انتخابی نمی‌دهند و زایمان بسیار خوشایندی را نیز تجربه می‌کنند.
در قسمتی دیگر از نامه عنوان شده، ماما مجاز به انجام زایمان نیست! و این جای تعجب است چرا که علاوه بر اینکه اکثر امضا کنندگان این نامه در دست‌های ماما بدنیا آمده‌اند، در حال حاضر70 درصد زایمان های طبیعی (حدود 400 هزار زایمان) کشور در مراکز درمانی توسط ماما انجام می‌شود و در 200 مرکز تسهیلات زایمانی واقع در 133 شهرستان کم برخوردار و صعب العبور نیز عموم زایمان ها توسط ماماهای جوان طرحی به تنهایی، با کمترین عارضه و بدون دسترسی به متخصص زنان و اتاق عمل انجام می‌شود، که حسب مورد نزدیک به 12 هزار تا 30 هزار تولد طبیعی در سال را شامل می‌شود.
جامعه بزرگ مامایی کشور شامل 530 نفر عضو هیأت علمی، 7000 نفر مامای فعال در دفاتر کار و بخش خصوصی، 2700 مامای شاغل در مطب های متخصصین زنان و زایمان، 12000 نیروی شاغل در مراکز بهداشتی و تسهیلات زایمانی و 28000 مامای شاغل در مراکز درمانی و اتاق های زایمان علیرغم آنکه از شبکه بهداشت تا اتاق های زایمان از بی‌مهری و بی‌توجهی به پتانسیل‌های حرفه مامایی حتی در نظام ارجاع و پزشک خانواده رنج می‌برند، اما همواره از قانون جوانی جمعیت و ترویج زایمان طبیعی حمایت نموده و خود را متعهد به اجرای برنامه ها و دستور العمل های متقن و مستند وزارت بهداشت می‌دانند.
از آن جایی که ترویج زایمان فیزیولوژیک، فرزندآوری و خوشایند سازی زایمان نیازمند حمایت قانونی، فرهنگی، اخلاقی و سیاسی از ماماها است و با عنایت به توجه ویژه مجلس محترم شورای اسلامی به اهمیت نقش ماماها در جوان سازی جمعیت کشور از حضرتعالی و سایر دولتمردان کشوردرخواست حمایت بیش از پیش و رسیدگی عاجل به موارد زیر را داریم:
- اجرای کامل دستورالعمل‌های وزارت بهداشت در حوزه سلامت مادران و ترویج زایمان طبیعی
- اجرای کامل قوانین حمایتی مندرج در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت از ماماها
- استفاده از نظرات کارشناسی گروه‌های آموزش مامایی و سلامت باروری دانشگاه‌های کشور، انجمن علمی و سایر تشکل‌های مامایی جهت آسیب شناسی وضعیت موجود و بهبود روند فعلی حاکم بر بلوک‌های زایمان و اجرای مطلوب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
- احترام به حق انتخاب مادر برای برخورداری از خدمات مامای همراه در بخش خصوصی و دولتی و انجام زایمان توسط مامای مورد وثوق خود و دسترسی به خدمات جراحی و تخصصی زنان در شرایط ویژه و اورژانس
- گسترش آموزش بالینی تیمی (TBL) دانشجوی مامایی - دانشجوی پزشکی - رزیدنت زنان - رزیدنت بیهوشی و رزیدنت اطفال در کلیه بخش های آموزش بالینی دانشگاهها
- اقدام عاجل نسبت به اصلاح تعرفه زایمان و تعرفه مامای همراه و همچنین شیوه بازتوزیع تعرفه زایمان طبیعی بین ماما و متخصص زنان برای حفظ و صیانت از این رشته و بسط عدالت بین حرفه ای، تقویت کار تیمی و پایان اختلافات ناشی از تعارض منافع که بیشتر ریشه مالی دارد.»
با توجه به موارد ذکر شده، به منظور بهبود شرایط بارداری، تسهیل اجرای قانون جوانی جمعیت، ایجاد انگیزه در جوانان برای فرزندآوری و... وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، سازمان نظام پزشکی کشور، ستاد ملی جمعیت، انجمن علمی مامایی ایران و... اقدامی عاجل در زمینه حل مشکلات و بررسی مطالبات ماماها، مادران باردار، متخصصان زنان و زایمان در سراسر کشور انجام دهند.
پایان پیام /