انکار یا اعتراف به مخالفت روحانی با مطالبه خسارتهای برجام؟!
سایت حسن روحانی میگوید: تصمیم نظام بود که مسئله غرامت خروج آمریکا از برجام پیگیری نشود، نه اینکه روحانی مخالف آن باشد.
به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: وبسایت رسمی حسن روحانی رئیسجمهور سابق نوشت: «آیا دکتر حسن روحانی، رئیسجمهور سابق ایران با پیشنهاد محمدجواد ظریف درباره دریافت غرامت از آمریکا برای خروج از برجام مخالف بود؟ این ادعای مشاور رسانهای تیم فعلی مذاکرهکننده با 1+5 است که یک عضو تیم سابق آن را رد کرد و گفت دروغ محض است.
اما ادعای محمد مرندی چه بود؟ «من شخصا و دیگران به دکتر ظریف گفتیم باید از آمریکا بخواهیم غرامت بدهد. معنیاش این نیست که آمریکا غرامت خواهد داد. شما میگویید باید غرامت بدهید که از جای دیگری امتیاز بگیرید. آقای ظریف هم این را گفتند که آمریکا باید غرامت دهد. اما آقای روحانی در جلسه هیئت دولت گفته نیازی نیست. بعدا که آقای ظریف را جایی دیدم گفت وقتی رئیسجمهور چنین چیزی میگوید من چه بگویم؟»
مرندی پس از تکذیب سخنانش توسط عضو سابق تیم مذاکرهکننده در توئیتی در دوم فروردین 1402، با بازنشر تصویر اخباری از دکتر روحانی «رفع تحریمها از اهداف مهم دولت است، فعلا خسارت نمیخواهیم»(4 فروردین 1400) و دکتر ظریف «آمریکا یک تریلیون دلار خسارت زده است، غرامت میگیریم»(3 اسفند 1399)، نوشت: در ویدئو نگفتم دکتر ظریف به جناب روحانی چیزی گفته. گفتم دکتر ظریف گفت «آمریکا باید غرامت بدهد» و بعد از آن روحانی در جلسه هیئت دولت گفت «مطرح کردن غرامت نیازی نیست.»
سایت خاتمی میافزاید: در تابستان سال 1399 جو بایدن، در جریان رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری شروط دونالد ترامپ برای بازگشت آمریکا به برجام را تکرار کرد از قبیل مسائل منطقهای و موشکی و تاریخ انقضای برخی محدودیتها در برجام. در واکنش به این شروط، 31 شهریور 1399 دکتر محمدجواد ظریف وزیر خارجه در سخنرانی خود در شورای روابط خارجی آمریکا از طریق ویدئوکنفرانس گفت این آمریکا نیست که باید برای برگشت به برجام شرط بگذارد بلکه این ایران است که باید شرط بگذارد. ظریف تاکید کرد که ایران با خروج آمریکا از برجام، خسارات زیادی دیده که باید جبران شود. موضع ظریف پیششرط مذاکره نبود، بلکه برای مقابله با موضع مذاکراتی آمریکاییها بود.
مرور مواضع دولتمردان دوازدهم نشان میدهد که طرح مسئله خسارت یا غرامت خروج آمریکا از برجام مربوط به دوره زمانی طرح پیششرطهای بایدن تا آغاز مذاکرات احیای برجام است. البته موضوع شرط غرامت در نشست سران عالیرتبه نظام مطرح شد و مورد موافقت قرار نگرفت و پس از آنکه آمریکا شروط خود را کنار گذاشت، مسئله غرامت هم دیگر مطرح نشد. این تصمیم نظام بود که فعلا مسئله غرامت خروج آمریکا از برجام پیگیری نشود، نه اینکه دکتر روحانی مخالف آن باشد.
اتفاقا اولینبار دکتر روحانی در جلسه هیئت دولت در 17 اردیبهشت 1399 (سالروز خروج آمریکا از برجام) گفت: «راه عاقلانه آمریکا این است که به برجام بازگردد. غرامت بدهد و از ملت ایران عذرخواهی کند اما از این جماعت چنین عقلی دیده نمیشود.»
دکتر روحانی در جلسه هیئت دولت در 4 تیر 1399 با اشاره به اعلام کاخ سفید برای آمادگی مذاکره با ایران مجددا تکرار کرد: «هر لحظه که آمریکا اعلام کند به مقررات سازمان ملل بازمیگردد، تعهدات خود در برجام را اجرایی میکند و کنگره و کاخ سفید از مسیر اشتباه خود بازمیگردند ما همان لحظه آماده مذاکرهایم. آنها باید تسلیم قانون شوند، عذرخواهی کرده و ضرری که به ملت ایران وارد کردند جبران کرده و غرامت بپردازند، زیرا آنها میز مذاکره را شکاندند. البته ما میدانیم این تعارفات بیاساس، حرافی است برای انتخابات و گرفتاریهایی که دارند.»
ادعای سایت رسمی روحانی مبنی بر اینکه وی مخالف پیگیری دریافت خسارت از برجام نبود، خلاف مواضع رسمی آقای روحانی است که چندبار علنی اعلام شد؛ از جمله وی 24 آذر 1399 در پاسخ به این سؤال که: «خودتان مشکلات کشور را آمریکا میدانستید و میگفتید مردم باید لعن و نفرینشان را خطاب به کاخ سفید بفرستند، نباید الان برای میلیاردها دلار خسارتی که به کشور وارد شده از دولت آمریکا تقاضای خسارت کرد؟»، گفت: «اگر بخواهیم طلب را از آمریکا بگیریم، خیلی زیاد است. از اول انقلاب و حتی قبل از انقلاب و کودتای سال 1953 تاکنون و قبل از آن هم داشتیم. حداقل در این دوران طولانی خسارتهای زیادی از آمریکا داریم و محاسبه آن باید خیلی سخت باشد اما اینکه برای بازگشت به برجام پیششرط بگذاریم، یک وقتی است که ما برمیگردیم به برجام و به تعهداتمان و در ضمن مطالبات را مطرح میکنیم آن خوب است و باید این کار را بکنیم ولی پیششرط مثلاً چه بگوییم چقدر خسارت دیدیم چه کسی باید بدهد و چه جوری باید بدهد و در کدام کنگره این خسارت تصویب شود به معنای ادامه تحریم است و معنی دیگری ندارد. اگر این حرف را زدیم، معنیاش این است که 5 سال دیگر تحریم ادامه پیدا کند و بعضیها هم گفتند که 5 سال دیگر هم خوب است که تحریم ادامه پیدا کند... باید جنگ جهانی با دنیا راه بیندازیم و هر کسی میخواهد با ما حرف بزند، بگوییم شما به ما خسارت زدید اول خسارتها را محاسبه کنید و ببینیم چگونه به ما پرداخت میکنید و بعد با هم صحبت کنیم».
بدین ترتیب روشن است که آقای روحانی مصمم بوده، به خیال احیای مذاکرات، موضوع خسارتهای نقض توافق را پیگیری نکند و به طرف عهدشکن هم اطمینان خاطر میداده که نگران طلبکاری ایران نباشد. به همین دلیل هم دولت آمریکا به مرور از موضع طرف پیمانشکن، به طرف طلبکار در برجام تبدیل شد!
همچنین سایت روحانی با مذاکراتی اعلام کردن موضع ظریف درباره غرامت، اذعان میکند که دولت روحانی جدیتی درباره گرفتن غرامت نداشت.