اولین همایش ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها در دانشگاه علم و صنعت برگزار می‌شود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ودیعه‌گذاری بر بطری‌های یکبار مصرف در صنایع غذایی طرح موفقی است که در نقاط زیادی از دنیا، خصوصا در کشور‌های توسعه یافته در حال اجرا است. ایده اصلی ایجاد انگیزه مالی برای مصرف کننده‌ها و نتیجتا افزایش بازیافت سیستماتیک بطری‌های فلزی، پلیمری و نهایتا شیشه‌ای است. موضوع ودیعهگذاری بر بطری و ظروف مواد غذایی چندان جدید نیست و سال‌ها پیش در ایران بر روی شیشه‌های شیر و نوشیدنی نیز "گرویی" وجود داشت و مصرفکنندگان پس از استفاده محصول، ظرف خالی آنرا برای دریافت مبلغ ودیعه به فروشگاه خواربار تحویل می‌دادند. اما در آن زمان، خاستگاه ودیعه‌گذاری، تمایل تولیدکنندگان برای افزایش سود اقتصادی بود، زیرا ظروف نوشیدنی هزینه تولید زیادی داشتند.

با ابداع و تولید انبوه ظروف یکبار مصرف خصوصا از نوع پلیمری، تولیدکنندگان نوشیدنی در ایران و جهان از قرار دادن ودیعه و جمع‌آوری سیستماتیک ظروف خالی منصرف شدند. تحولی که ظروف یکبار مصرف در صنعت بسته‌بندی خصوصا در بخش نوشیدنی‌ها ایجاد کردند، هزینه‌های بسته‌بندی و حمل و نقل برای تولیدکنندگان و واردکنندگان محصولات مایع را به طور چشمگیری کاهش و حاشیه سود آن‌ها را افزایش شدیدی داد. در نقطه مقابل اما، آلودگی شدید محیط زیست خصوصا محیط‌های ساحلی و دریایی با ظروف یکبار مصرف و هدر رفتن منابع اولیه نتیجه استفاده بی رویه و بدون اعمال محدودیت از ظروف یکبار مصرف شد. در سالهای بعد، در بسیاری از کشور‌ها دنیا دوباره به قانون ودیعه‌گذاری برای جمع آوری ظروف یکبار مصرف گرایش ایجاد شد، اما این بار با خاستگاه زیست محیطی. در حال حاضر در بیش از 40 کشور و اقلیم مستقل در دنیا طرح‌های نوین ودیعه‌گذاری بر روی ظروف یکبار مصرف برای اطمینان از بازگشت ظروف خالیِ استفاده شده و نتیجتا حفظ محیط زیست و همچنین تقویت اقتصادی اجرا می‌شود. انگیزه‌های اجرای چنین طرحی از جمله رونق اقتصاد چرخشی، حفاظت از محیط زیست و بازیابی انرژی و مواد در کشور ما نیز به شدت مورد علاقه است، اما متاسفانه در کشورمان هنوز بعد از سه دهه استفاده از بطری‌های یک‌بار مصرف، به این مهم پرداخته نشده است.

بازگشت طبیعی این ظروف و بطری‌ها به چرخه طبیعت با گذشت صد‌ها سال رخ می‌دهد و این واقعیت بازیافت سیستماتیک آن‌ها را در عمل غیر قابل اجتناب می‌کند. علاوه بر آن تحمیل هزینه‌ی گزاف برای مدیریت پسماند شهری، هزینه‌های حمل، مدیریت، دفن یا بازیافت ثانویه، ایجاد مشاغل کاذب و غیر رسمی برای بازیافت، نازیبا کردن چهره شهرها، مشکلات بغرنج بهداشتی، رهاسازی ظروف تجزیه‌ناشدنی در طبیعت و نتیجتا آلودگی دره‌ها و دامنه‌های کوهستانی، گردشگاه‌ها، سواحل، کناره جاده‌ها، انسداد در پایین‌دست رودخانه‌ها، گرفتگی زیر پل‌ها و کانال‌های آبیاری، افزایش شیرآبه و تشدید مسائل مدیریت پسماند به دلیل حجم زیاد ظروف، احتمال تغییر اقلیم در بافت‌های آبی - خشکی و دریاچه‌های پشت سدها، افزایش چشمگیر تولید گاز‌های گلخانه‌ای و رد پای کربن و نهایتا اسراف و هرزروی منابع مادی در تولید ظروف از جمله اتلاف منابع نفتی و مشتقات هیدروکربنی کمتر تردیدی باقی می‌گذارد که قانون‌گذار بایست روش مدونی برای بازیافت سازماندهی شده این ظروف تدوین کند.

با توجه به مزایای قطعی استفاده از طرح‌های ودیعه‌گذاری بر بطری ها، انجمن علمی مهندسی مواد دانشگاه علم و صنعت ایران، "همایش ملی ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها" را در روز 12 تیر 1401 به عنوان اولین رویداد در این حوزه در کشور برگزار می‌کند. این همایش به نقطه آغازی برای ایجاد ادبیات این موضوع در کشور تبدیل خواهد شد به این امید که در آینده‌ای نزدیک شاهد قانون گذاری جدی در این حوزه و جلوگیری از تخریب محیط زیست با ظروف یکبار مصرف نوشیدنی باشیم. با توجه به اهمیت و جذابیت موضوع برای سیاست‌گذاران، تصمیم‌سازان و مدیران ارگان‌ها و نهاد‌های قانون‌گذاری و اجرایی کشور و همچنین فعالان صنایع بازیافت و خرده‌فروشی از بخش خصوصی، مهمانان ویژه‌ای از همه این بخش‌ها در همایش حضور خواهند داشت. علاوه بر آن پژوهشگران و اعضای هیات علمی دانشگاه برتر کشور نیز به ایفای نقش در این رویداد خواهند پرداخت. برای ثبت نام در رویداد به آدرس drs.iust.ac.ir مراجعه نمایید. برای شرکت کنندگان در همایش، گواهی رسمی حضور از سوی دانشگاه علم و صنعت ایران صادر خواهد شد.