ایران با عبور از 3 کشور به گنج بزرگ رسید
بندر چابهار یکی از مهمترین فرصت‌های ژئوپلیتیکی ایران برای تبدیل شدن به هاب ترانزیتی منطقه است. موقعیت جغرافیایی این بندر در سواحل دریای عمان، به ایران امکان می‌دهد که به عنوان پلی میان کشورهای آسیای میانه، افغانستان و حتی بخش‌هایی از اروپا با آب‌های آزاد ایفای نقش کند. این بندر می‌تواند کوتاه‌ترین مسیر ترانزیتی را برای کالاهایی که از آسیای میانه و شبه‌قاره هند قصد رسیدن به بازارهای...
یکی از کلیدهای اصلی اهمیت چابهار، ارتباط دادن شرق به غرب است. این بندر در صورت توسعه‌ی کامل می‌تواند مسیر جایگزینی برای بنادر شلوغی مانند کراچی یا بندرعباس باشد و بخش قابل توجهی از بار ترانزیتی را به خود جذب کند. هندوستان، به دلیل نیاز به دسترسی مستقیم به افغانستان و آسیای میانه بدون عبور از خاک پاکستان، سرمایه‌گذاری‌های مهمی در چابهار انجام داده است. از طرف دیگر، چین نیز به دلیل اجرای پروژه‌های کلان زیرساختی مانند "یک کمربند - یک راه" علاقه‌مند به استفاده از مسیرهای کوتاه‌تر و امن‌تر است که چابهار می‌تواند چنین بستری را برای آن فراهم کند.
در همین حال، افغانستان به عنوان کشوری محصور در خشکی، چابهار را به عنوان پنجره‌ای حیاتی به جهان بیرون می‌بیند. استفاده افغانستان از این بندر، امکان کاهش وابستگی آن به پاکستان و دسترسی آسان‌تر به بازارهای جهانی را فراهم می‌کند. همچنین کشورهای آسیای میانه مانند ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان نیز می‌توانند از این مسیر برای دسترسی به بازارهای هند و خلیج فارس بهره‌مند شوند. این موضوع باعث می‌شود که ایران از جایگاه جغرافیایی خود سود کلانی به دست آورد و عملاً به شاهراه حیاتی تجارت منطقه بدل گردد.
در صورت تحقق نقش چابهار به عنوان یک هاب ترانزیتی، ایران از چند مسیر عمده سود خواهد برد. نخست، درآمدهای ترانزیتی و گمرکی ناشی از جابه‌جایی کالاهاست که می‌تواند به یکی از منابع پایدار ارزآوری بدل شود. دوم، اشتغال‌زایی گسترده‌ای است که با رونق این بندر در حوزه‌های حمل‌ونقل، خدمات بندری، صنایع جانبی و حتی گردشگری دریایی ایجاد می‌شود. سوم، افزایش ارزش ژئوپلیتیک ایران در معادلات منطقه‌ای است که می‌تواند قدرت چانه‌زنی سیاسی کشور را تقویت کند.
منافع اقتصادی و اشتغال‌زایی
در این مسیر، همکاری ایران با کشورهایی همچون هند و افغانستان نقشی کلیدی خواهد داشت. هند به عنوان یک قدرت اقتصادی نوظهور، از یک‌سو آماده سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های چابهار است و از سوی دیگر، نیازمند این بندر برای دسترسی به بازارهای آسیای مرکزی است. همچنین، همکاری با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، به ویژه چین و روسیه، می‌تواند ظرفیت‌های استفاده از این بندر را چند برابر کند. حتی کشورهای اروپایی نیز در صورت ثبات سیاسی و امنیتی، ممکن است به استفاده از این مسیر برای کاهش هزینه‌های تجاری علاقه‌مند شوند.
سود اصلی برای اقتصاد ایران نه تنها از محل ترانزیت کالاها، بلکه از ایجاد شبکه‌ای از صنایع وابسته به این بندر به دست خواهد آمد. منطقه آزاد چابهار می‌تواند به قطب صنعتی و لجستیکی بدل شود و شرکت‌های بین‌المللی را برای سرمایه‌گذاری جذب کند. این امر به تدریج ایران را از کشوری صرفاً مصرف‌کننده به یک مرکز فعال در زنجیره تأمین جهانی بدل خواهد کرد.
به طور کلی، بندر چابهار فرصتی بی‌نظیر برای ایران است تا با اتکا به موقعیت جغرافیایی خود، جایگاهی استراتژیک در تجارت جهانی به دست آورد. تحقق این امر نیازمند توسعه زیرساخت‌ها، تعامل سازنده با کشورهای منطقه و ایجاد امنیت پایدار است. اگر این شرایط فراهم شود، ایران می‌تواند نه تنها از درآمدهای مستقیم اقتصادی بهره‌مند گردد، بلکه از قدرت ژئوپلیتیک افزوده‌شده خود برای تأثیرگذاری بیشتر در معادلات بین‌المللی استفاده کند.
چابهار به هاب ترانزیتی شرق ایران تبدیل می‌شود
معاون اجرایی رئیس‌جمهور در جریان بازدید میدانی از پروژه بزرگراه زاهدان خاش از تکمیل این مسیر تا سال 1405 خبر داد و گفت: چابهار به هاب ترانزیتی شرق کشور تبدیل می‌شود.
محمدجعفر قائم‌پناه روز پنجشنبه در حاشیه بازدید از پروژه بزرگراه زاهدان خاش - ایرانشهر گفت: این مسیر به عنوان بخشی از کریدور راهبردی چابهار به زاهدان تا سال 1405 به بهره‌برداری می‌رسد.
وی با اشاره به جایگاه راهبردی سیستان و بلوچستان افزود: این استان به دلیل هم‌مرزی با افغانستان و پاکستان و دسترسی به آب‌های آزاد جنوبی از اهمیت ژئوپلیتیکی بالایی برخوردار است.
معاون اجرایی رئیس‌جمهور بیان کرد: چابهار در آینده به یکی از مهمترین بنادر تجاری و ترانزیتی کشور تبدیل خواهد شد و توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای و ریلی در این منطقه باید با اولویت دنبال شود.
وی با اشاره به پیشرفت قابل‌قبول پروژه‌های عمرانی در سیستان و بلوچستان گفت: عملیات ساخت بزرگراه از چابهار به زاهدان در قطعات مختلف در حال انجام است و در مسیر زاهدان به خاش نیز پیمانکاران فعال هستند.
قائم پناه اظهار کرد: بخش زیادی از این پروژه در حال اجراست و طبق وعده داده شده مسیر زاهدان خاش تا پایان سال 1405 تکمیل خواهد شد.
وی تصریح کرد: یکی از عقب‌ماندگی‌های پروژه مربوط به ایستگاه راه‌آهن چابهار بوده که خوشبختانه هم‌اکنون حدود 80 نفر در این سایت مشغول به کار هستند و مراحل فونداسیون در حال اجراست.
معاون اجرایی رئیس‌جمهور افزود: پیش‌بینی می‌شود ساخت ایستگاه تا ماه‌های آینده به پایان برسد و راه‌آهن چابهار زاهدان نیز تا پایان سال 1404 آماده بهره‌برداری شود.
وی خاطرنشان کرد: برای تکمیل این مسیر ریلی تأمین ریل و بودجه در دستور کار قرار دارد و با تأمین منابع لازم امیدواریم حرکت قطار به سمت زاهدان از چابهار در موعد مقرر آغاز شود.
