ایران در یکی از سخت‌ترین چالش‌های تصمیم گیری خود قرار گرفته است
فرارو -با تایید رسمی خبر شهادت سیدحسن نصرالله، در جریان حملات هوایی سنگین ارتش اسرائیل به جنوب بیروت، خبر شهادت سردار عباس نیلفروشان در حمله اسرائیل به بیروت نیز منتشر شده است. حملات هوایی اسرائیل که منجر به کشته و زخمی شدن شمار زیادی از غیرنظامیان ساکن منطقه مورد هجوم بوده است با واکنش‌های گسترده منطقه‌ای و بین المللی همراه شده است.
به گزارش فرارو، بررسی آینده منطقه، سناریو‌های پیش رو، شرایط حزب الله و دلایل رفتار‌های اخیر نتانیاهو از جمله موضوعاتی است که مهدی مطهرنیا، آینده پژوه و تحلیلگر سیاسی در گفتگو با فرارو به آنها پرداخته است:
ریشه تحولات اخیر منطقه به سال‌ها قبل باز می‌گردد
مهدی مطهرنیا به فرارو گفت: «تحولات منطقه محصول حوادث غیرمترقبه نیست، بلکه ناشی از نوعی برنامه ریزی‌های استراتژیک با سناریو‌های مشخص در ارتباط با آینده نظم نوین جهانی، جایگاه منطقه در آینده نظم نوین جهانی و همچنین تلاطم‌های مورد نظر برای ساخت و پرداخت نظم منطقه‌ای و بین المللی است؛ بنابراین باید به این نکته اذعان کنیم که عدم پیش بینی آن چه که رخ می‌دهد، خطا‌های استراتژیک و غافلگیری‌های مختلف را در پی خواهد داشت. از سال 1382 هجری شمسی، که پرونده هسته‌ای ایران به یکی از پرونده‌های مهم منطقه‌ای تبدیل شد و این پرونده، جایگزین پرونده اعراب و اسرائیل شد، نشانگان محکم و بسیار قاطعی در ارتباط با تغییرات و تحولات درازمدت منطقه‌ای و بین المللی، مشاهده می‌شد. اگر 11 سپتامبر را نقطه عطفی قرار ندهیم که زمینه سازی بسیاری از تحولات منطقه‌ای را فراهم کرد و نظام آینده جهان را تحت تاثیر قرار داد، دوباره به پرونده هسته‌ای ایران می‌رسیم.»
وی افزود: «در مرکزیت همه مسائل موجود درخصوص نظم منطقه‌ای و جهان، ایران قرار می گیرد. فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده ایم و بار‌ها ایران تحت فشار قرار گرفته است. نقطه اصلی و نقطه عزیمت اصلی در تحولات اخیر، واقعه 7 اکتبر است. هر چند اسرائیل از مدت‌ها پیش تلاش کرده بود با محدود کردن همکاری‌های بین المللی با ایران و ترغیب کشور‌های مختلف در اعمال تحریم‌های بیشتر بر ایران، سطح فشار‌ها را افزایش دهد. از همانجا نیز «تئوری جنگ نامتعارف» آغاز شد، به این معنا که از سال 2018 به بعد تلاش شد ایران خطری برای فرضیه مد نظر آنها که همان نظم بین الملل بود، ایجاد نکند. در همین راستا هم ایران هراسی در منطقه و اسلام هراسی در دنیا گسترش پیدا کرد و بر همین اساس می‌توان گفت این زمینه‌ها در دوران ریاست جمهوری ترامپ شدت گرفت و تبدیل به جنگ «هیبت و حیثیت» شد و دکترین تبدیل چالش ایران به تهدید در منطقه و نظم بین الملل نیز جایگزین برنامه‌های پیشین شد. به این ترتیب ایران در مرکز توجه منطقه خاورمیانه به عنوان عامل تغییر در نظم منطقه قلمداد می‌شود.»
تصمیم گیری برای ایران در شرایط فعلی بسیار دشوار است
این تحلیلگر سیاسی ادامه داد: «در دوران اوباما ایران با تکنیک «نرمش قهرمانانه» تلاش کرد این جو را به هم زده و با کمک تیم روحانی / ظریف، فضایی جدید را ایجاد کرد، اما این تغییر زیاد ماندگار نبود چرا که رقابت‌ها و فضای درگیری‌های داخلی، زمینه ادامه این موفقیت را از بین برد. بعد از سال 2018 شاهد تلاش‌های آشکار و بی وقفه اسرائیلی‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران بودیم و اکنون اسرائیلی‌ها در اوج فشار‌ها و حملات خود قرار گرفته اند. ترور آقای اسماعیل هنیه در ایران نیز در راستای همین افزایش فشار‌ها توسط اسرائیل کلید خورد. عملیات زمینی در غزه، رفح و گذرگاه فیلادلفی و حملات به حزب الله در دستور کار اسرائیل با هماهنگی و آگاهی ایالات متحده بوده و بنابراین، بعد از ضرباتی که در یک سال اخیر رخ داده است، اکنون شاهد اوج برخورد اسرائیل با حزب الله لبنان هستیم.»
وی افزود: «این که بگوییم با شهادت یک فرمانده، شخصی دیگر جایگزین می‌شود، موضوعی طبیعیست، اما این نکته را هم در نظر داشته باشیم که این حجم از خسارت به حزب الله در رده‌های گوناگون (شامل 7 رده از فرماندهان ارشد، مدیران، اعضای حماس و جهاد اسلامی) را نمی‌توان بی اهمیت دانست. به همین دلیل شرایط تصمیم گیری در ایران در قبال اتفاقات رخ داده، بسیار دشوار است. اگر ایران با روش بازدارندگی کامل وارد عمل نشود ضرباتی کاری‌تر پیش رو است، اما اگر با توان نظامی و برای وارد کردن ضربه علیه اسرائیل وارد شود نیز باید هزینه‌های سنگینی را اندوخته و انباشته کرده باشد تا بتواند با توجه به بافت موقعیتی، منطقه‌ای و سیاسی موجود، رو به رو شود. شرایط فعلی را از 3 سال پیش می‌شد تا حدودی پیش بینی کرد، اما متاسفانه به نشانه‌ها توجه کافی نشد. بنابراین، اگر ترور حسن نصرالله را از این زوایه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم ایران در یکی از سخت‌ترین چالش‌های تصمیم گیری خود قرار گرفته است. یکی از نشانه‌های هیبت و قدرت ایران، در منطقه، لبنان و حزب الله است و اسرائیل پای خود را مثل شکارچی وارد لبنان کرده است و اگر ایران با این شکارچی برخورد نکند، با تزلزل هیبت خود مواجه می‌شود و اگر برخورد کند، احتمال رسیدن اسرائیل به هدف خود که از ابتدا درگیری با ایران بود محقق می‌شود. به همین دلیل است که می‌گویم راه و مسیر تصمیم گیری بسیار دشوار است.»
از میان اخبار