این خودروهای وارداتی هم قیمت محصولات داخلی شدند + افت بی سابقه قیمت در بازار خودرو
تقریبا بعد از یک دوره 5 ساله ممنوعیت ورود خودروهای وارداتی به کشور، در اردیبهشت 1401 این ممنوعیت برداشته شد و در شش ماه دوم همان سال نخستین دوره واردات خودرو انجام شد. روند واردات خودرو به داخل کشور در سال 1501 بسیار کند بود و نتوانست در حد انتظار این واردات انجام شود. اما سیاستگذاران در اسفند 1401 در اقدامی هیجانی تصمیم به پیش فروش خودروهای وارداتی بیش از آنچه تاکنون وارد شده بود کردند.
پس از انجام مراحلی که برا ثبت نام خودرو در نطر گرفته شده بود. بررسی مججد متقاضیان، در مرحله پایانی 33 هزار نفر به عنوان خریدار نهایی خودرو وارداتی با توجه به شرایطی که قانون گذار معین کرده بود انتخاب شدند.
این در حالی بود که آن زمان حتی به اندازه همین 33هزار نفر نیز خودرو وارد کشور نشده بود. بههرحال پس از مشخص شدن متقاضیان نهایی، کمکم از قیمت خودروهای وارداتی در بازار نیز رونمایی شد.
همانطور که پیشبینی میشد، فاصله بسیار زیادی بین قیمت نمایندگی و بازار آزاد خودروهای وارداتی شکل گرفت که بیش از هرچیزی ریشه در عطش بازار برای محصولات خارجی داشت. در واقع به دلیل ممنوعیت پنجساله واردات، بازار بهنوعی با فقر خودروی خارجی مواجه بود و خارجیهای تازهوارد بهاصطلاح حکم طلا را داشتند و طبیعی بود که قیمتهای بسیار بالایی از سوی دارندگان حواله آنها پیشنهاد میشد.
در فروردین امسال همزمان با اتفاقاتی که در منطقه رخ داد، بهخصوص تنش بین ایران و اسرائیل، انتظارات تورمی و قیمت ارز صعودی شد و بازار خودرو نیز روندی افزایشی را به خود گرفت. در این بین، خودروهای وارداتی رشد قیمتی بیش از پیش را به خود دیدند.
در ادامه، اما با فروکش کردن انتظارات و ارز، منحنی قیمت خودروهای وارداتی افت کرد و این روند نزولی تا پایان نیمسال نیز ادامه یافت. میانگین قیمت خودروهای وارداتی جدید، در انتهای نیمسال نسبت به ابتدای سال افت 30درصدی را تجربه کرده است
برای انجام این محاسبات، قیمت ابتدای سال و انتهای نیمسال 10 خودروی وارداتی جدید (خودروهایی که پس از لغو ممنوعیت پنجساله واردات، به کشور آمدند) ملاک قرار گرفته است. این افت 30 درصدی جدا از اینکه با کاهش انتظارات تورمی و قیمت ارز در ارتباط است، از ناحیه تخلیه هیجان اولیه در بازار وارداتیها و بهبود سرعت واردات در نیمه ابتدایی امسال نیز سرچشمه میگیرد. به هرحال تشنگی بازار خودرو پس از پنج سال ممنوعیت، آنقدر بود که سبب شود خودروهای وارداتی در موج نخست، با قیمتی بسیار بالا در بازار آزاد عرضه شوند.
این هیجان به حدی بود که حتی خودروهای چینی قیمت بسیار بالایی در بازار آزاد داشتند، اما رفتهرفته با ورود خودروهای بیشتر و رشد تنوع، چینیها بهاصطلاح از سکه افتادند.
واردات خودرو به کشور تا همین انتهای سال گذشته نیز سرعت چندانی نداشت، به نحوی که در کل سال 1402 کمتر از 12 هزار دستگاه خودرو وارد شد. در نیمه نخست امسال، اما تقریبا دو برابر آنچه در کل پارسال وارد شد، خودروی خارجی به کشور آمد. هرچه واردات بالا رفت، عرضه خودروهای خارجی نیز بیشتر شد و در نتیجه، قیمت رفتهرفته از اوج فاصله گرفت و کمتر و کمتر شد.
نام خودرو قیمت ابتدای سال (تومان) قیمت انتهای سال (تومان) تویوتا کرولا توربو 4200 2750 جتاVS5 3000 2100 چانگانCS35پلاس 1700 1550 دانگ فنگ شاین مکس 3000 1700 سوزوکس سیاز 3150 1870 هیوندای النترا 3200 2600 تویوتا لوین 4500 2650 چانگان CS55 پلاس 2900 2050 فیات 500 3650 2900 کی ام سیJ7 1930 1590این وسط البته اتفاقاتی مانند ابلاغ آییننامه واردات خودروهای کارکرده نیز در فروکش کردن هیجان قیمتی بیتاثیر نبود، هرچند این آییننامه فعلا بایگانی شده و خبری از ورود دستدومهای خارجی نیست.
بدون شک اگر واردات کارکردهها اجرایی میشد و دستدومها میآمدند، با توجه به افزایش عرضه، منحنی قیمت در بازار خودروهای وارداتی جدید افتی بیش از اینها را به خود میدید. این اتفاق اگر در نیمه دوم امسال نیز رخ بدهد، ریزش قیمت در بازار - نه فقط وارداتیها، داخلیها و مونتاژی - را نیز به دنبال خواهد داشت.
البته بازار خودروهای وارداتی، بدون کارکردهها نیز مستعد کاهش قیمت بیشتر در نیمه دوم سال است، مشروط به آنکه اولا سرعت واردات بالاتر رود و ثانیا با جهش انتظارات تورمی و قیمت ارز مواجه نشویم.
طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی، یکمیلیارد دلار ارز به واردات خودرو در سال جاری اختصاص پیدا کرده است. اگر این وعده عملی شود، میتوان در نیمه دوم سال حداقل 50 هزار دستگاه خودرو وارد کشور کرد، این میزان بالغ بر دو برابر آنچه در نیمسال وارد شده و بیش از چهار برابر واردات سال گذشته است.
در صورت عملی شدن این سناریو، ریزش قیمت بیشتری در بازار خودروهای وارداتی رخ میدهد؛ هرچند البته دیگر بخشهای بازار، یعنی داخلی و مونتاژی، نیز تحتتاثیر این اتفاق قرار خواهند گرفت. اصلا هدف اولیه سیاستگذار خودرویی این بود که با واردات خودروهای نو، محصولات مونتاژی را وارد رقابت کند و با ورود کارکردهها، خودروهای داخلی را در جریان رقابت بیندازد تا از این راه، بازار تنظیم شده و قیمت پایین بیاید.
بههرحال اگر در نیمه دوم سال با شوک انتظارات و قیمت ارز مواجه نشویم و سرعت واردات نیز بالاتر رود، نزول هرچه بیشتر قیمت خودروهای وارداتی رخ خواهد داد.
فرازونشیب قیمتی وارداتیها
مرور اوضاع بازار خودروهای وارداتی (جدید) در شش ماه نخست امسال، حکایت از افت قیمت تا 1.5 میلیارد تومان دارد. به عنوان مثال، تویوتا کرولا توربو 1200 سیسی که در اوایل سال چهارمیلیارد و 200 میلیون تومان قیمت داشت، در انتهای نیمسال تبدیل به خودرویی دومیلیارد و 750 میلیون تومانی شده است.
یا مثلا سوزوکی سیاز که در اوایل سال سهمیلیارد و 150 میلیون تومان قیمت داشت، قیمت آن در انتهای نیمسال به زیر 1.9 میلیارد تومان رسید.
خودروهای چینی نیز افت قیمت قابلتوجهی داشتهاند. به عنوان مثال، جتا از خودرویی سهمیلیارد تومانی تبدیل به خودرویی 2.1 میلیارد تومانی شده است. یا مثلا دانگ فنگ شاین مکس که در ابتدای سال سهمیلیارد تومان قیمت داشته، در انتهای نیمسال با قیمت یکمیلیارد و 700 میلیون تومان در بازار آزاد عرضه شده است.