بازار ارز در رکود / برجام معجزه می‌کند؟

قیمت دلار روز پنج‌شنبه، 13 بهمن 1401، صعودی بود و این روند برخلاف ثبات اسکناس آمریکایی در روزهای گذشته رخ داد. در هفته‌ای که گذشت، بازار ارز در بمباران خبری قرار گرفت و همچنان معامله‌گران چشم‌انتظار نتیجه برجام هستند.

در آخرین روز هفته اندکی روند صعودی داشت، اما در پله جدید قیمتی قرار نگرفت. این اسکناس آمریکایی روز پنج‌شنبه در حالی در مرز 45 هزار تومان بسته شد که جسارت خرید و فروش را از معامله‌گران گرفت و دستکاری قیمت در بازار پشت‌خطی نیز نتوانست برگ دلالان دلار را در مقابل بازارساز برنده کند.

قیمت دلار در دومین هفته بهمن در تلاطم اخبار داخلی و خارجی نوسان داشت. بازار ارز با تمایل به روند‌های افزایشی، اما در روزهای میانی هفته اخیر باثبات بود و برخی معامله‌گران این ثبات را خواست بازارساز برای گذر از دهه فجر می‌دانستند.

ارتقای بازار متشکل ارزی

روز سه‌شنبه، 11 بهمن ماه، شورای پول و اعتبار، مصوبه پیشین خود درباره بازار متشکل معاملات ارزی را اصلاح و این بازار را در سطح توسعه یافته‌ای به عنوان «مرکز مبادله ارز و طلای ایران» معرفی کرد.

بر اساس اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار با پیشنهاد بانک مرکزی و به منظور ساماندهی و توسعه بازار در حوزه ارز و طلا، مرکز مبادله ارز و طلای ایران را تاسیس کرد تا معاملات ارز (اعم از اسکناس و حواله) و طلا به تشخیص رئیس کل بانک مرکزی در بسترهای الکترونیکی مورد معامله و تسویه قرار گیرد.

ایده راه‌اندازی این مرکز با روی کار آمدن محمدرضا فرزین مطرح شد. هدف از این اقدام نیز سروسامان دادن به قیمت دلار و نظارت مستقیم و بدون واسطه بر بازار ارز، عنوان شد. در همین زمینه قیمت های متنوع بازار متشکل ارزی از سامانه حذف و تغییراتی نیز در عرضه، فروش و نرخ‌گذاری ارز و سکه ایجاد شد.

مدیریت دلار با سیاست‌های شکست‌خورده

برخی از فعالان بازار، در روزهای گذشته مداخله مستقیم بانک مرکزی را حاکی از به رسمیت شناختن بازار معاملات ارز آزاد توسط نهاد پولی کشور دانستند و نسبت به آن خوش‌بین بودند، اما بعضی از کارشناسان نیز پروژه‌های شکست خورده دولت‌های قبل را در تخصص دولت فعلی عنوان کردند.

اینکه مرکز مبادله ارزی فرزین با مرکز مبادلات ارزی سال 91 که در بستر وزارت بازرگانی شکل گرفت چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارد هنوز در ابهام است. مرکز مبادلات ارزی مهر‌ماه سال 91 با هدف جلوگیری از نوسانات شدید نرخ ارز ایجاد و در سال 95 نیز با سیاست ارز تک نرخی بساط آن برچیده شد.

هر چند نهاد پولی کشور سعی در نشان دادن تلاش مضاعف برای ساماندهی بازار دارد، اما دورنمای دلار در کشور ما همیشه صعودی است و شاید این روند بتواند در برهه‌ای از زمان به ثبات برسد. اما در بلندمدت سیاست‌های مالی کشور قادر نخواهد بود مانعی برای رشد ارزش دلار باشد. تحلیلگران فنی معتقدند تنها راه ریزش دلار، تقویت ارزش ریال است.

با وجود فضای فعلی حاکم بر اقتصاد و تلاش بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز، باید دید قیمت دلار با این مُسکن‌های موقتی خارج از قاعده‌های اقتصاد، روند نزولی نه، آیا در روندی با ثبات قرار می‌گیرد؟

پنجشنبه 13 بهمن‌ماه بازارهای موازی سیگنال افزایش قیمت به دلار تهران دادند. دلار هرات یک پله بالاتر نشست و با قیمت 44 هزار و 550 تومان معامله شد و سلیمانیه نیز با اندکی افزایش با قیمت 44 هزار و 950 تومان معامله شد. درهم امارات امروز روند افزایشی در کانال 12 هزار تومانی داشت. این ارز که بیشترین سهم را در مبادلات اقتصادی ما دارد با قیمت 12 هزار و 510 تومان مبادله شد.

معجزه برجام دود شد

روز گذشته موضوع سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به پاریس، برای دیدار با امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، با هدف جلب حمایت علیه برنامه هسته‌ای ایران مطرح شد. خبرگزاری فرانسه اینطور نوشته که، سفارت اسرائیل در پاریس اعلام کرد که این دو در مورد «تلاش بین المللی برای توقف برنامه هسته‌ای ایران» گفتگو خواهند کرد.

موضوع برجام که به خط قرمز دلار در میان معامله‌گران و ابزاری در دست دولت تبدیل شده بار دیگر توانست روند قیمت دلار را، بین معامله‌گران تحت تاثیر قرار دهد. عده‌ای می‌گفتند این سفر ممکن است بر سرنوشت برجام تا حدودی اثر بگذارد.

بازار ارز فعلا در رکود است و معامله‌گران تمایلی به خرید یا فروش ندارند. هر چند دورنمای قیمت دلار از منظر کارشناسان صعودی است اما برخی فعالان بازار نیز هنوز انتظار معجزه از لاشه برجام دارند.