با اختلالات خواب در بچه‌ها چه کار کنیم
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، «مریم‌السادات پاک‌نژاد» در برنامه «طبیب» با اشاره به اینکه اختلالات خواب در بچه‌ها شامل کم‌خوابی و بی‌قراری در خواب، صحبت کردن در خواب، ترسیدن در خواب، از خواب پریدن، راه رفتن در خواب، به سختی خوابیدن و دیر از خواب بلند شدن است، گفت:، اما چیزی که امروز شاهد آن هستیم و بیشتر والدین از آن شکایت دارند این است که بچه‌ها دوست دارند تا دیروقت بیدار بمانند، به ویژه بچه‌هایی که قبل از سنین مدرسه هستند اغلب سخت به خواب می‌روند و در دو سال اخیر هم به واسطه شیوع کرونا و بر هم خوردن شرایط عادی و بیشتر در منزل بودن بچه‌ها و خانواده این امر تشدیده شده است.
وی در ادامه افزود: البته یک قسمت مهمی از این امر تقصیر پدر و مادر است، بهتر است که پدر و مادر‌ها خودشان زود بخوابند تا بچه‌ها هم به این روند عادت کنند، مگر اینکه بچه‌ها عادت کرده باشند که برنامه‌شان مستقل از والدین باشد، چراکه در اغلب موارد تا وقتی والدین بیدارند بچه‌ها هم دوست دارند بیدار بمانند به ویژه اینکه فضای خانه فعال است، تلویزیون روشن است، مکالمه اتفاق می‌افتد و ممکن است شام دیر خورده شود و همه این‌ها تأثیرگذار است و در چنین فضایی نمی‌توان انتظار داشت که بچه بخوابد، لذا این بخشی از سبک زندگی است که باید اصلاح شود.
این پزشک متخصص همچنین تصریح کرد: یکی از شرایط خواب آرام و اینکه کودک زود به خواب برود این است که زود شامش را خورده باشد، چون دیر شام خوردن باعث می‌شود بچه‌ها دچار خواب‌های آشفته و وحشت‌های شبانه شوند، نکته بعدی تخلیه انرژی آن‌ها در طول روز است و در شرایطی که نمی‌توانند در خارج منزل به بازی و تحرک بپردازند لازم است که در منزل تحرک و ورزش کافی را انجام دهند تا تخلیه انرژی به درستی انجام شده و در واقع بچه خسته شود تا خواب راحتی داشته باشد.
پاک‌نژاد با اشاره به اینکه بخشی از اختلالات خواب هم به مشکلات رفتاری برمی‌گردد، عنوان کرد: مثلا ترس و اضطراب در هر موردی می‌تواند باعث آشفتگی در خواب و یا تغییر در الگوی خواب بچه‌ها شود، لذا بی‌خوابی و یا بدخوابی کودکان باید از همه این زوایا بررسی شود، در طب سنتی، خواب اصولا از رطوبت می‌آید و خشکی دشمن خواب است، برای همین بچه‌هایی که مزاج خشکی دارند لاغر هستند، به راحتی به خواب نمی‌روند، چون رطوبت بدنشان کم است، لذا مصرف غذا‌هایی که رطوبت آن‌ها زیاد است مثل کاهو، یا انواع آش و سوپ برای این دسته از بچه‌ها مناسب‌تر از کباب و سرخ‌کردنی‌هاست، همچنین برای این دسته از کودکان می‌توان از نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های همسن با مزاج‌شان مثل شیره بادام و یا شربت تخم بالنگو و شیره بادام برای تقویت مغز و قلب و کبد استفاده کرد، البته در این خصوص باید با پزشک مشورت شود تا خوراکی برای سن کودک مناسب باشد.
وی همچنین در خصوص استفاده از پماد‌های موضعی نیز اظهار کرد: ماساژ با روغن‌های موضعی مثل کدو، بادام و بنفشه و سیاه‌دانه هم مناسب است، اما والدین باید در نظر داشته باشند که اصولا بچه‌هایی که مزاج خشک‌تری دارند دارای خواب سخت‌تر و کمتری نسبت به بچه‌هایی هستند که تپل‌تر بوده و رطوبت بدنشان زیاد است، لذا والدین نگران نباشند و این طبیعی است.
این متخصص طب سنتی همچنین در خصوص دیگر موارد اختلال در خواب کودکان نیز توضیح داد: حرف زدن در خواب بعد از یک دوره بیماری یا تب ممکن است به دلیل اختلال در گرمی مزاج بوده که بعد از یک دوره درمان برطرف می‌شود، دندان قروچه و از خواب پریدن کودکان نیز می‌تواند زمینه اضطراب، ترس یا نگرانی داشته باشد لذا خانواده‌ها اگر موفق به برداشتن موانع نشدند می‌توانند از مشاور یا روانشناس برای حل مسئله کمک بگیرند، ناله کودکان هم ممکن است به دلیل تنگی مجرای تنفسی و یا بزرگ شدن لوزه کودک باشد. در خصوص بچه‌هایی هم که در خواب راه می‌روند هم طب سنتی هم طب نوین راهکار دارد، ولی این‌ها عموما گذراست و همین که محل ایمن باشد تا بچه آسیب نبیند کافی است، ولی براساس مزاج طب سنتی هم درمان دارد.
پاک‌نژاد در ادامه با اشاره به اختلالات خواب در نوزادان نیز یادآور شد: بدخوابی یا بی‌خوابی در نوزادان حتما باید بررسی شود، چون شاید کودک مشکلی دارد که نمی‌تواند بیان کند یا رختخواب، بالش و لباسش راحت نیست، یا چیزی در لباسش اذیتش می‌کند، دمای اتاق مناسب نیست، نور اضافه است، سروصدا زیاد است و از همه مهمتر اینکه درد و بیماری وجود داشته باشد که حتما باید بررسی شود، در اغلب اوقات هم بچه‌ها از گرمای اتاق خواب‌شان نمی‌برد، چون مزاج بچه‌ها گرم‌تر است و باید در دمای بهتری قرار بگیرند، غلت خوردن زیاد در خواب هم اشکال مزاجی است، یک بیقراری‌هایی هم در نوزاد وجود دارد که به دلیل ریفلاکس شیر است.
وی در پایان با اشاره به اینکه در بدخوابی یا بی‌خوابی کودکان بعد از اینکه تمام عوامل بررسی شد و به این نتیجه رسیدیم که کودک نیاز به کمک دارد، آن زمان دارو تجویز می‌شود، اظهار کرد: البته نه آن دارو‌هایی که معمول است، چون در طب سنتی بر این تأکید می‌شود اصول تدابیر درمان بچه‌ها چیست و چطور باید وارد درمان شد، این یک اصل است که در درمان بچه‌ها خیلی کم باید وارد دارودرمانی شویم و اگر بخواهیم از دارو استفاده کنیم دارو‌های موضعی است که می‌توانند خواب را تنظیم کنند، لذا والدین نباید خودسرانه چه به نوزاد و چه به کودک دارو دهند و لازم به ذکر است که اغلب اختلالات خواب با اصلاح سبک زندگی خود به خود بهبود می‌یابند.