با پول عیدی امسال چه می شود خرید؟/ هزینه میوه، آجیل و شیرینی و لباس شب عید چقدر است؟
امسال کارمندان و بازنشستگان دولت یکمیلیون و 800 هزار تومان عیدی میگیرند و عیدی کارگران نیز حداقل 8 میلیون و 300 هزار تومان و حداکثر 12 میلیون و 500 هزار تومان است. آیا رقم عیدی پرداختی، هزینههای عید خانوادههای ایرانی را پوشش میدهد؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از همشهری، از اوایل اسفند، بازارها مخصوصا پارچهفروشیها، کفشفروشیها و... پر رفت و آمد میشود و مردم به تقلید از طبیعت به دنبال آن هستند که با آمدن بهار و سال نو، زندگی خود را نونوار کنند. رسم ما ایرانیان است که در هنگامه سال نو، خوراک خوب بخوریم و لباس خوب بپوشیم و خلاصه اوقاتمان را خوب سپری کنیم تا این خوبی و خوشی در طول سال جاری شود اما خانوارهای زیادی هستند که تدارک خوراک و پوشاک خوب برای شب عید امسال برایشان دشوار است.
فوری / رئیس سازمان حج و زیارت برکنار شد
در سالی که رو به پایان است ما شاهد تورم های بالای 50 درصد ماهانه هم بودیم و گرانی در بخشهای مختلف امان مردم را برید و سبب شد قدرت خرید اقشار کارمندی و کارگری بیش از پیش کاهش یابد. اما بنا به رسم هر ساله، در آستانه عید، مبلغی اضافه بر حقوق، تحت نام عیدی و پاداش به کارمندان و کارگران پرداخت میشود تا به نوعی کمکخرج خانوارهای ایرانی در ایام عید باشد.
امسال مبلغ عیدی کارمندان و بازنشستگان دولت یکمیلیون و 800 هزار تومان تعیین شده و اضافه بر آن، 500 هزار تومان برای همسر و 200 هزار تومان برای هر فرزند تحت تکفل هم پرداخت میشود. عیدی کارگران نیز حداقل 8 میلیون و 300 هزار تومان و حداکثر 12 میلیون و 500 تومان است.
در گزارش زیر، ما به نقاط مرکزی شهر تهران رفتیم تا ببینیم یک خانوار کارمندی و کارگری چهارنفره برای تامین مایحتاج و ملزومات عید خود چقدر باید خرج کند و آیا رقم عیدی پرداختی، هزینههای عید خانوادههای ایرانی را پوشش میدهد؟
گفتنی است نرخهای زیر نرخ روز است و ما گزارش زیر را با این پیشفرض جلو بردیم که نرخهای امروز تا شب عید همین باشد و شاهد افزایش جدید قیمتها نباشیم.
رقم عیدی خرج خرید گوشت و مرغ میشود؟
قیمت گوشت قرمز امسال به طرز عجیبی افزایش یافت و تزریق گوشت منجمد و گوشتهای وارداتی نیز جلوی رکوردشکنی قیمتها را نگرفت. گفتنی است که افزایش قیمت گوشت، کاهش تقاضا را به دنبال داشت و گزارشها حاکی از آن است که سرانه مصرف گوشت در ایران کاهش یافته. در برخی گزارشها آمده است سرانه مصرف گوشت قرمز هر ایرانی به زیر 12 کیلوگرم در سال رسیده و برخی دیگر این عدد را حدود 6 کیلوگرم در سال و حتی کمتر از آن عنوان کردهاند.
چندی پیش، علیاصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در گفتوگو با همشهری آنلاین در این باره گفت: در شرایط فعلی با توجه به افزایش هزینه سبد خانوارها، اگر سرانه مصرف گوشت به 6 کیلو در سال هم برسد خوب است اما استاندارد آن 12 کیلوگرم است.
در حال حاضر در قصابیهای مرکز شهر، هر کیلو شقه گوسفندی 319 هزار تومان، ران گوسفندی 368 تومان، سردست گوسفندی 329 هزار تومان، ران با راسته گوسفندی 329 هزار تومان و کف دست گوسفندی 380 هزار تومان است. هر کیلو راسته گوساله هم 375 هزار تومان، سردست گوساله 268 هزار تومان و ران گوساله 279 هزار تومان است.
هر کیلو مرغ تازه هم 58 هزار تومان، سینه مرغ 95 هزار تومان و فیله مرغ هم 120 هزار تومان است.
بر این اساس، چنانچه شاهد ثبات قیمت گوشت تا شب عید باشیم، چنانچه فرض را بر این بگیریم که یک خانوار 4 نفره با خرید 3 کیلو گوشت می تواند این ایام را با احتساب مهمانان سپری کند 900 هزار تومان باید برای خرید آن هزینه کند. اگر گوشت چرخ کرده نیز خریداری شود این رقم بالاتر خواهد رفت. خرید 6 کیلوگرم گوشت مرغ هم 400 هزار تومان تمام میشود.
این رقم ها به طور حتم برای بزرگان فامیل که بازنشسته هم هستند بیشتر خواهد بود.
به نظر می رسد تمام یا بخش زیادی از عیدی کارمندان و بازنشستگان دولت در همین جا به پایان برسد.
شیرینی خریدن امری فانتزی است
شیرینی از ملزومات مراسم جشن و شادی است و معمولا تقاضا برای خرید شیرینی در روز عید افزایش مییابد. در سالی که یک ماه از آن مانده است قیمت شیرینی هم با توجه به افزایش هزینههای تولید و مواد اولیه مانند شکر و روغن با افزایش همراه شد.
رصد قنادیهای مرکز شهر تهران نشان میدهد در حال حاضر هر کیلو کیک یزدی 95 هزار تومان، دانمارکی 110 هزار تومان، زبان خشک 120 هزار تومان، شیرینی کرهای 130 هزار تومان، کشمشی 130 هزار تومان، مکزیکی 130 هزار تومان، ساق عروس 135 هزار تومان، نارگیلی 135 هزار تومان، پای سیب 140 هزار تومان، شیرینی تر مخلوط 130 هزار تومان، رولت 150 هزار تومان، نارگیلی مخصوص 170 هزار تومان و شیرینی گردویی 180 هزار تومان است.
بر این اساس، اگر بنا را بر حداقل مصرف 3 کیلو شیرینی در ایام عید بگذاریم یک خانوار 4 نفره برای خرید شیرینی باید حدود 500 هزار تومان هزینه کند.
آجیل خریدن دیگر به صرفه نیست
سرسام قیمتها در بازار خشکبار و آجیل نیز از اتفاقات سال جاری بود که سبب شد بسیاری از مردم مصرف آجیل را کم یا آن را از برنامه غذایی خود حذف کنند. طبق اعلام مصطفی احمدی، نماینده اتحادیه صنف خشکبار و آجیل تهران، خرید آجیل در سال 1401 به طور میانگین 30 درصد نسبت به سالهای قبل کاهش یافته است.
در حال حاضر در مغازههای خشکبار و آجیلفروشی مرکز تهران میانگین قیمت یک کیلو آجیل شور 3 مغز 650 تا 700 هزار تومان است. هر کیلو پسته بنا به کیفیت بین 600 هزار تا 900 هزار تومان، بادام شور حدود 450 هزار تومان، مغز فندق شور 550 هزار تومان، بادام هندی بوداده 540 هزار تومان، تخمه کدو 190 هزار تومان، تخمه جابونی 380 هزار تومان و تخمه آفتابگردان هم 140 هزار تومان است.
با توجه به قیمتهای بالا، آجیل این روزها جزو تنقلات لوکس و لاکچری است و هر کسی از پس خریدن آن برنمیآید. اما از آنجا که آجیل جزو ملزومات سفره عید است اگر خانوادهای بخواهد دستکم یک کیلو آجیل برای سر سفره عید بخرد، باید حدود 650 تا 700 هزار تومان هزینه کند.
500 هزار تومان برای 10 کیلو میوه
در سال جاری میوه نیز از قطار گرانی عقب نماند و حتی افزایش قیمت در برخی میوهها جنجالآفرین شد. موز از میوههایی بود که همپای دلار در ایران گران شد و مسئولان عنوان کردند از آنجا که واردکنندگان موز را با دلار خریداری میکنند بنابراین گرانی آن توجیه دارد.
بر اساس مشاهدات میدانی از مغازههای مرکز تهران، در حال حاضر هر کیلو موز هندی 58 هزار تومان و موز اکوادور 70 هزار تومان فروخته میشود. به جز موز، معمولا در روزهای عید خانوارهای ایرانی برای پذیرایی از مهمانان خود پرتقال و سیب هم خریداری میکنند. قیمت هر کیلوگرم پرتقال شمال در میوهفروشیهای سطح شهر 30 هزار تومان، پرتقال جنوب 57 هزار تومان، سیب زرد 35 هزار تومان و سیب قرمز دماوندی هم 33 هزار تومان است.
اگر میانگین مصرف میوه 13 روز عید یک خانوار 4 نفره را بدون احتساب مهمانان حداقل 10 کیلو فرض کنیم، حدود 500 هزار تومان پول سیب و پرتقال و موز میشود.
خرید پوشاک دیگر اولویت خیلیها نیست
از خورد و خوراک که بگذریم، پوشیدن رخت و لباس نو برای عید رسم قدیم ما ایرانیان است که با الهام از طبیعت و نو شدن سال، آن را به جا میآوریم و به نوعی برایمان شگون دارد. اما آنطور که مجید افتخاری، عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات پوشاک ایران گفته است: پوشاک دیگر در اولویت خرید شب عید ایرانیان نیست. افتخاری در توصیف بازار پوشاک عنوان کرد که امسال وضعیت بازار پوشاک افتضاح است و حتی ضعیفتر از دوران کروناست.
ما برای بررسی وضعیت قیمت پوشاک به بازار سلسبیل از بازارهای قدیمی و به نسبت ارزان پایتخت سری زدیم. بازار شلوغ و رفتوآمد زیاد است اما مغازهدارها میگویند که همچنان تعداد مشتریهای واقعی بسیار کم است و بیشتر مردم تماشاگر و رهگذر هستند و به پرسیدن قیمتها اکتفا میکنند.
گفتنی است قیمت پوشاک از مغازهای به مغازه دیگر فرق میکند و به جز پارچه، سبک کار و مدل در تعیین قیمت نقش دارد. به علت گرانی، ما سمت برندهای خارجی نرفتیم و مبنا را بر خرید برندهای ایرانی گذاشتیم هرچند خرید جنس ایرانی خوب نیز گران تمام میشود.
برای مثال، یک پیراهن مردانه برند ترک 900 هزار تا یکمیلیون و 200 هزار تومان است اما قیمت پیراهن مردانه ایرانی با کیفیت خوب 500 تا 600 هزار تومان است. شلوار هم با جنس خوب حدود یکمیلیون تومان و با جنس معمولی 600 هزار تومان است. درمجموع، خرید یک دست لباس مردانه (پیراهن و شلوار) با جنس معمولی به یک میلیون تومان نیاز دارد.
تنوع در لباس زنانه بیشتر است. اما قیمت پوشاک زنانه هم گران است. بلوز و شومیز زنانه جنس حریر از 350 تا 550 هزار تومان است. قیمت مانتو هم از 700 هزار تومان تا یک میلیون تومان است. برای خرید اقتصادی، شما با یک میلیون و 200 هزار تومان میتوانید یک دست کت و شلوار زنانه بخرید.
قیمت شال و روسری هم بسیار متفاوت است و از 95 هزار تا 400 هزار تومان در نوسان است. گفتنی است قیمت کارهای مجلسی بالاست و شما با 200 هزار تومان میتوانید یک کار خوب بخرید.
کفش مردانه و زنانه بهخصوص کفش چرم بسیار گران شده است. کمترین نرخی که ما برای کفش پیدا کردیم کتونی زنانه تکسایز بود که 300 هزار تومان بود. اگر قصد خرید کفش زنانه دارید حداقل باید 500 هزار تومان کنار بگذارید. برای کفش مردانه هم کمترین قیمت 500 هزار تومان است. گفتنی است قیمت کتونی بیشتر درمیآید.
اما، اولویت مهم برای بیشتر خانوادههای ایرانی در خریدهای عید، خرید برای بچههاست. درواقع، شاید ما بزرگترها بتوانیم قید نونوار شدن در هنگام تحویل سال را بزنیم اما بچهها دوست دارند که لباس نو بپوشند و در جمع دوستان و همسالان خود نونوار ظاهر شوند. آنچه که کار را برای خرید لباس بچگانه سخت میکند تنوع و گرانی است.
برای خرید یک دست لباس خانه پسرانه (زیر 10 سال) حدود 500 هزار تومان و برای یک بلوز و شلوار بیرونی 600 هزار تومان نیاز است. اگر قصد خرید لباس مجلسی (پیراهن و شلوار کتان یا جین) را هم دارید حداقل به یک میلیون تومان نیاز دارید. لباس دخترانه هم در همین رِنج قیمتی است و ممکن است 100 تا 200 هزار تومان گرانتر شود.
کفش و کتونی بچگانه هم از 500 هزار تومان تا یکمیلیون و 500 هزار تومان است اما شما میتوانید برای دختربچه یا پسربچه خود با 500 تا 600 هزار تومان یک کفش ایرانی به نسبت مناسب بخرید.
قید سفر را باید زد
سال 1401 رو به پایان است و تا تحویل سال جدید کمتر از 30 روز مانده. آنچه محرز است امسال تحت تاثیر گرانیها، در خانه خانوارهای ایرانی طبقه متوسط و فقیر که تعدادشان رو به افزایش است، خبری از چلو و پلو دو سه رنگ خورش و کباب و ماهی نیست و عیدی پرداختی دیگر کارایی چندانی در بهبود سفره شب عید آنها ندارد چه برسد به اینکه بخواهند با آن لباسی نو کنند یا به فکر برنامهریزی برای تفریح و سفر باشند.