بررسی دهک بندی ها درباره یارانه نقدی / ثبت نام جدید در راه است؟

یارانه نقدی یکی از مؤثرترین ابزارهای دولت برای کمک به افراد با درآمد کم است. یارانه نقدی معمولاً به صورت پول نقد به افراد و خانواده‌هایی که در شرایط مالی ضعیف قرار دارند، داده می‌شود. این کمک مالی معمولاً به منظور پوشش هزینه‌های ضروری مانند تامین نیازهای خوراکی، پرداخت قبض‌های آب، برق و گاز، خرید دارو و پوشاک و... به افراد مستحق اعطا می‌شود. در بسیاری از کشورها، دولت‌ها از یارانه نقدی به منظور کاهش فقر، حفظ سطح زندگی افراد با درآمد کم، افزایش تقاضای داخلی و تسهیل در دسترسی به خدمات اساسی و حفظ سلامتی استفاده می‌کنند. همچنین این نوع یارانه به عنوان یک ابزار سیاست‌گذاری کلان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و اهدافی مانند حمایت از رشد اقتصادی، افزایش شرکت‌پذیری و محافظت از محیط زیست را دنبال می‌کند.

بعضی از مثال‌های موفق یارانه نقدی عبارت‌اند از:

- برنامه‌ی «جوانان نوآموز» در بنگلادش که به صورت نقدی به جوانان پایین‌دست در مناطق روستایی کمک می‌کند تا در مدارس ثبت‌نام کنند.

- برنامه‌ی «ترشوند» در برزیل که به صورت نقدی به خانواده‌های فقیر در شهرهای بزرگ کمک می‌کند تا هزینه‌های خرید مواد غذایی و لباس را تأمین کنند.

- برنامه‌ی «برکت‌نفت» در ایران که با استفاده از درآمدهای حاصل از فروش نفت، به افراد کم درآمد کمک می‌کند.

- برنامه‌ی «تحول» در مصر که به صورت نقدی به خانواده‌های فقیر در شهرهای بزرگ کمک می‌کند تا هزینه‌های خرید لوازم الکترونیکی و دیجیتالی را تأمین کنند.

سماعیلی نایب رئیس اول کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، درخصوص انتقادات نسبت به دهک‌بندی‌های افراد در بحث یارانه‌ها و حذف افرادی که مشمول شرایط دریافت یارانه بوده‌اند، گفت: یک کاری که الان در کمیسیون مطرح است و ادامه دارد، مساله دهک‌بندی‌های درست و منطقی است. خب طی راستی‌آزمایی‌هایی که صورت گرفته مشخص شده که بعضی افراد مثلا در دهک سه بودند اما در دهک هفت قرار گرفتند یا دهک شش بودند و در دهک سه قرار گرفته‌اند.

وی ادامه داد: پیگیری حل مساله و کاهش میزان خطای این اتفاق نیازمند آن است که سامانه طراحی و بررسی دهک‌بندی‌ها به تمامی سرورهای مختلف دستگاه‌ها علی الخصوص ثبت اسناد و انتقال خودرو و... متصل شود و اطلاعات و آمار دقیق را به‌روز دریافت کند که خطای ما در این بحث به کمترین حد برسد.

عضو مجمع نمایندگان استان اردبیل در ادامه اظهار داشت: خب اگر خطا به کمترین میزان برسد، قطعا برنامه‌ریزی ما دقیق‌تر و بهتر خواهد شد برای مثال در بحث مستمری برای مددجویان کمیته امداد و بهزیستی یا مشوق‌هایی که برای این افراد خواهیم داشت از جمله وام‌های بدون بهره برای اشتغالزایی سرپرست خانوارها نیز می‌تواند متکی به آمارهای به‌روز و دقیق‌تری باشد.

وی افزود: اکنون در حال طراحی این مساله هستیم که ان‌شاءالله یک پالایش و بررسی مجددی شود و کمترین آسیب را ما از این مدار داشته باشیم، فکر می‌کنم حدوداً یک تا دو ماه دیگر این بحث قطعی شود و بتوانیم از طریق رسانه‌ها آن را به اطلاع مردم برسانیم.

نایب رئیس کمیسیون اجتماعی در پاسخ به این سوال که «آیا بررسی مجدد دهک‌بندی‌ها یک طرح از سوی نمایندگان است یا خیر؟»، ابراز داشت: این مساله یک همکاری مشترک میان کمیسیون اجتماعی با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که بتوانیم با کمترین آسیب ادامه روند دهک‌بندی‌ها را داشته باشیم و نقاط ضعف فراوان و اشتباهاتی که وجود دارد را برطرف کنیم.

اسماعیلی در واکنش به احتمال ثبت‌نام مجدد در بحث یارانه‌ها با توجه به اعتراضاتی که وجود دارد، گفت: بله، ما مراجعات زیادی داشتیم و افرادی داریم که بعد از بررسی مشخص شده است که از قلم افتاده‌اند یا مثلا ازدواجی صورت گرفته و هنوز یارانه را مستقل نکرده‌اند یا اشتباهی در محاسبات بوده و منجر به حذف فرد یا خانوار از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه شده است. طبیعتا با پالایش مجدد این فرصت فراهم می‌شود که این افراد نیز مجددا بررسی شده و در صورت اینکه واجد شرایط باشند به فهرست دریافت کنندگان یارانه اضافه شوند.