برگزاری مانور مقابله و مواجهه احتمالی با تحریم توسط چین
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، دولت چین که نگران است از سوی غرب هدف تحریم‌هایی به سبک روسیه قرار بگیرد دستور انجام «آزمایش‌هایی جامع» برای بررسی پیامدهای چنین تحریم‌هایی بر اقتصاد آن کشور شده است.
روزنامه گاردین به نقل از یک منبع آگاه گزارش داده دولت چین اواخر ماه فوریه و اوایل مارس که دولت‌های غربی اقدام به وضع کردن تحریم‌های بی‌سابقه علیه مسکو کردند این آزمایش‌های گسترده را انجام داد. از چند نهاد کلیدی در دولت چین، از نهادهای دخیل در تنظیم مقررات بانکی تا نهادهای مسئول تجارت بین‌المللی خواسته شد پاسخ چین در صورت مواجه شدن با چنین تحریم‌هایی را مشخص کنند.
منبع مورد استناد گاردین می‌گوید: «کسانی که در این رزمایش شرکت داشتند تجربه برخورد غرب با روسیه را به عنوان الگوی پایه برای سیاست‌گذاری چین قرار دادند. در این آزمایش از مجموعه‌ای از روش‌های تحقیق از جمله مدل‌سازی استفاده شد.»
گاردین نوشته پکن مشخص نکرده به چه دلیل از تشکیلات اداری گسترده‌اش خواسته چنین رزمایشی انجام دهند. آنها گفته‌اند با توجه به روابط نزدیک میان روسیه و چین، این «واکنشی طبیعی» از سوی پکن است.
«تانگو ژائو»، عضو ارشد اندیشکده کارنگی می‌گوید: «از نگاه پکن، اگر متحدان غربی به رهبری آمریکا می‌توانند چنین اقداماتی را علیه روسیه به نمایش بگذارند می‌توانند علیه چین هم همین کار را انجام دهند. بنابراین چین نیاز دارد بداند تا چه اندازه توان مقاومت دارد.»
«ادوارد فیشرمن»، مشاور سابق «جان کری»، وزیر خارجه اسبق آمریکا در امور تحریم‌های اقتصادی گفته که هیچ اقتصادی حتی چین از تحریم‌های مالی که علیه روسیه وضع شده در امان نیست. او گفت: «هیچ جایگزینی برای نظام مالی غرب وجود ندارد و به نظر می‌رسد این وضع تا مدت‌های مدید ادامه داشته باشد.»
به گزارش فارس، این در حالی است که بسیاری از کارشناسان دیگر معتقدند که تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه می‌تواند به خلع سلاح آمریکا از تحریم‌ها منجر شود. اما جنگ‌افروزی اقتصادی علیه روسیه اگرچه با استقبال هیجانی پاره‌ای سیاستمداران غربی روبرو شده، رویدادی است که در بازار «وال‌استریت» با نگرانی‌های ویژه‌ای دنبال می‌شد. پایگاه بلومبرگ چند روز پیش از قطع ارتباط بانکهای روسیه با سوئیفت گزارش داد برخی از بانکهای بزرگ وال‌استریت به دولت جو بایدن و نماینده‌های کنگره آمریکا هشدار داده‌اند بانکهای روسیه را از سوئیفت اخراج نکند.
بانکهایی مانند «جی‌پی مورگان» و «سیتی‌گروپ» منطق روشنی برای این نگرانی‌ها ابراز می‌کنند. اخراج روسیه از سوئیفت روسیه را به چین نزدیک‌تر و مبادلات مالی دنیا را از زیر ذره‌بین غرب خارج می‌کند، به توسعه سامانه‌های جایگزین سوئیفت منجر می‌شود، سلطه دلار در دنیا را تضعیف خواهد کرد، جایگاه آمریکا به عنوان تضمین‌کننده نظم فعلی تجارت جهانی را به خطر خواهد انداخت و در نهایت از بین رفتن هژمونی مالی آمریکا را به همراه خواهد داشت.
ایالات متحده آمریکا از آغاز قرن بیست و یکم با شور و شوق بیشتری از سلطه‌اش بر نظام مالی دنیا جهت جنگ‌افروزی اقتصادی علیه کشورهای مخالف خود استفاده کرده. از همین روست که دو دانشمند علوم سیاسی آمریکا به نام‌های «ایان برمر» و «کلیف کوپچان» مفهومی به نام «سلاح‌انگاری امور مالی» (Weaponization of Finance) را برای اشاره به سیاست‌های برخی کشورها در استفاده از نظام‌های مالی به عنوان ابزارهایی برای اعمال دیپلماسی زورمندانه علیه کشورهای مخالف ابداع کرده‌اند.
به باور این دو دانشمند، ایالات متحده آمریکا در حال حاضر به جای توسل به مولفه‌هایِ سنتیِ برتریِ امنیتی خود - شامل ائئلاف‌هایی مانند ناتو و نهادهای چندجانبه مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول - به استفاده از نظام مالی به عنوان سلاح‌هایی برای پیشبرد سیاست خارجی و امنیتی خود رو آورده و از تهدیدِ قطع دسترسی به بازارها و بانکهای این کشور به عنوان اهرم فشار علیه کشورهای مخالف خود استفاده می‌کند.
با وجود این ادوارد فیشمن به گاردین گفته است: «آینده درگیری‌های اقتصادی میان غرب و چین دامنه کمتری نسبت به آنچه علیه غرب دیده‌ایم خواهد داشت. تمرکز این تحریم‌ها بر تلاش برای به دست آوردن اهرم فشار در حوزه‌های راهبردی نظیر فناوری‌های پیشرو یا زیرساخت‌های نسل بعد خواهد بود نه بر تلاش برای ایجاد اخلال اقتصادی وسیع.»
ژائو گفته مانور فعلی توسط پکن ممکن است تلاشی در جهت درک این موضوع باشد که اگر چین از روسیه حمایت کند با چه پیامدهایی در کوتاه‌مدت مواجه خواهد شد. مقام‌های آمریکایی چند روز پیش گفتند که شاهد هیچ حمایت نظامی یا اقتصادی از روسیه توسط چین نبوده‌اند.
روزنامه گاردین نوشته مقام‌های وزارت دارایی چین و بانک مرکزی این کشور روز 22 آوریل جلسه ای با مسئولان بانکهای داخلی و خارجی این کشور برگزار کرده‌اند. هدف آن جلسه بحث درباره راهکارهای محافظت از دارایی‌های خارجی چین در صورت مواجهه با تحریم‌هایی از نوع تحریم‌های روسیه بوده است.
روزنامه انگلیسی گاردین مدعی شده که حمله روسیه به اوکراین در روز 24 فوریه تحلیلگران چین را شگفت‌زده کرده، اما موضوع حیرت‌انگیزتر برای آنها پاسخ غرب به این حمله از طریق تحریم‌ها بوده است.
روسیه از روز 5 اسفند (24 فوریه) دستور حمله نظامی به اوکراین را صادر کرد. این تحول چند روز بعد از آن رخ داد که مسکو رسماً استقلال جمهوری‌های «دونتسک» و «لوهانسک» در شرق اوکراین را به رسمیت شناخت. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هدف از عملیات نظامی کشورش را «غیرنظامی کردن اوکراین» و «نازی‌زدایی» از این کشور اعلام کرد.
روسیه همچنین اعلام کرده اوکراین به تعهداتش ذیل توافقات مینسک که در سال‌های 2014 و 2015 برای حل مناقشه‌های موجود میان جدایی‌خواهان و کی‌یف حاصل شده بود عمل نکرده است.
اوکراین ساعاتی بعد از حمله روسیه اعلام کرد تمامی ارتباطات دیپلماتیک با این کشور را قطع کرده است. کشورهای غربی در واکنش به اقدام نظامی روسیه تا کنون در چندین نوبت تحریم‌هایی را علیه اکثر نهادهای مالی، بخش انرژی و نخبگان سیاسی مسکو اعلام کرده و از جمله ارتباط چند بانک این کشور با سامانه پیام‌رسان بانکی سوئیفت را قطع کرده‌اند.
روزنامه گاردین نوشته وزارت خارجه چین در هفته‌های گذشته حمایت‌های لفظی از روسیه را افزایش داده است. سخنگوی وزارت خارجه چین چند روز پیش گفت: «روسیه و چین خودشان را به ساختن الگویی جدید از روابط بین‌المللی متعهد می‌دانند.»
کارشناسان پیش از این در توضیح درباره اینکه چطور تحریم‌ها علیه روسیه می‌تواند به تغییر نظام مالی دنیا منجر شود تصریح کرده‌اند که جرقه تلاش‌ها برای ایجاد قطب‌های جدید در نظام مالی دنیا بعد از اخراج ایران از سامانه سوئیفت زده شد. اما در نهایت، اندازه اقتصاد ایران به گونه‌ای نبود که اقتصادهای بزرگ‌تر جهان شرق و شرکای تجاری آنها در اروپا را به دنبال کردن جدی این مسیر ترغیب کند. به همین دلیل است که اکنون تحریم‌ها علیه روسیه قابلیت تغییر دادن میدان بازی را دارند. این واقعیت که تحریم‌های گسترده و جامع قرار نیست همیشه شمشیری باشند که علیه جهان جنوب به بیرون کشیده می‌شوند احتمالاً باعث خواهد شد مجموعه‌ای از کشورهای ثروتمندتر در جستجوی تضعیف سلاح تحریم‌ها برآیند.