بریکس؛ اتصال قدرت‌های نوظهور اقتصادی به بازارهای جهانی

به گزارش ایسنا، به همان اندازه که عضویت ایران در سازمان شانگهای از اهمیت بالایی برخوردار بوده قطعا عضویت ایران نیز می‌تواند بر وزن اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی این گروه اقتصادی اثرگذار باشد. این اندازه اهمیت در بریکس تا جایی است که زمینه‌ساز تحول بزرگی در استمرار، تقویت و اثرگذاری دیپلماسی اقتصادی ایران به‌عنوان بازیگر مهم و جدید در نظام بین‌الملل می‌باشد و طبیعتا ایران شریکی مطمئن برای اعضای گروه بریکس خواهد بود.

بریکس گروهی متشکل از قدرت‌های اقتصادی نوظهوری است که برزیل، هند، چین، آفریقای جنوبی، روسیه، مصر، امارات، ایران، عربستان و اتیوپی در آن عضویت دارند و اخیرا نیز کشورهایی مانند بلاروس و ترکیه درخواست کرده‌اند تا به عضویت این گروه اقتصادی درآیند. کشورهای عضو بریکس در مجموع 41 درصد جمعیت جهان و 26 درصد مساحت زمین در پهنای چهار قاره جهان را به خود اختصاص داده‌اند، همچنین اعضای بریکس با یکدیگر بیش از 25 درصد نفت جهانی و 50 درصد سنگ آهن جهان را تولید می‌کنند.

در واقع بریکس پیمانی برای مقابله با سایر پیمان‌ها و سازمان‌های مشابه نیست، به‌عنوان مثال با وجود این‌که کشوری مانند برزیل در این گروه عضویت دارد اما به نظر، دیدگاه بریکس شرق گرایانه است و دکترین نگاه به شرق می‌تواند حضور ایران و سیاست‌هایش را در این گروه تقویت کند.

امتیازهای کشورهای بریکس

علاوه بر این، یکی از مهم‌ترین مزیت‌های بریکس کنار هم قرار گرفتن قدرت‌هایی است که دارای ذخایر عظیم انرژی هستند و این تولیدکننده یا صادرکننده بودن انرژی توسط کشورهای عضو می‌تواند همکاری‌های این گروه را تقویت کند.

از سوی دیگر قرار گیری نوع کشورهای عضو در گروه بریکس در مسیرهای ترانزیتی و مواصلاتی از دیگر امتیازات بریکس است که می‌تواند موجب تقویت راه‌های ارتباطی و فراهم کردن زمینه و بستر مناسب برای افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری باشد.

مفهوم اصلی بریکس شکل‌گیری نظم نوین جهانی با هدف اصلاح ساختار اقتصادی ناعادلانه موجود است و این ابتکار جهانی، لزوم شکل‌گیری سازمان‌ها و نهادهای بین المللی و منطقه‌ای که ضامن منافع مشترک همه کشورها و نه یک یا چند کشور خاص باشند را بیش از پیش نشان می‌دهد.

امروزه با توجه به شرایط بین‌المللی برخی از اعضای موثر گروه بریکس در تلاش هستند تا این گروه به‌عنوان یک گروه اثرگذار در سطح جهان معرفی شود، به همین دلیل از تمام ظرفیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نیز استفاده می کنند.

فرصتی برای دور زدن تحریم‌ها

«سید علی سقائیان» سفیر اسبق ایران در برزیل در گفت‌وگو با ایسنا با تشریح اهمیت بریکس برای ایران اظهار داشت: اعضای بریکس نیمی از اقتصاد دنیا را شامل می‌شوند، رقم تبادل اقتصادی میان این کشورها رقم بسیار بالایی و نزدیک به 60 تریلیون دلار در سال است.

وی تصریح کرد: ایران با عضویت کامل در این گروه که بنیان اصلی آن بر مسائل اقتصادی است، فرصت بسیار خوبی نصیبش شده که تحریم‌های یک‌جانبه را دور بزند و بتواند از مزایای بانک توسعه بریکس که خارج از سوئیفت است، استفاده کند. در عین حال صادرات نفت، گاز، میعانات و یا تولیدات صنعتی و نیمه صنعتی از جمله مزایای گروه بریکس است. همچنین پیشنهاد شده تا از ارز مشترک کشورها استفاده کنند. ایران هم می‌تواند با بهره بردن از این فرصت در جهت کم‌اثر شدن تحریم‌ها گام بردارد و از مزایای دریافت، خرید و فروش و یا صادرات و واردات از طریق این کانال‌ها استفاده کرده و به توسعه و تبادل اقتصادی - تجاری بیش‌تر بپردازد.

این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین بیان کرد: با توجه به این‌که به طور سنتی با چین، روسیه و هند مراودات اقتصادی داریم در قالب این سازمان می‌توانیم با توسعه روابط با سایر اعضا از جمله برزیل، مصر یا امارات همکاری‌های خود در ابعاد اقتصادی را افزایش دهیم. علاوه بر این ایران هم دارای مزایایی برای اعضاست که بدون هیچ دغدغه‌ای نسبت به صادرات و واردات کالاها اقدام کنند بدون این‌که به سوئیفت ورود کنند و یا نیاز به ارز اروپایی و یورو داشته باشند.

سقائیان خاطرنشان کرد: در شرایطی که کریدور شمال - جنوب تکمیل و راه اندازی شود مسیر خوبی برای ترانزیت است، همچنین مسیر دریایی هم یکی از راه‌های تسهیل ارتباطات اقتصادی است. در حال حاضر درآمد ترانزیتی از آنچه می‌تواند باشد، کمتر است اما براساس برآوردهای انجام شده با تقویت این مسیرها و تسهیل عبور کالاهای ترانزیتی می‌تواند افزایش چشمگیری داشته باشد ضمن این‌که گام محکمی برای دور زدن تحریم‌ها باشد.

وی همچنین ابراز امیدواری که با برقراری امنیت و آرامس در منطقه شاهد گسترش کریدورهای ترانزیتی و افزایش همکاری‌ها بود.

هسته قوی در برابر اردوگاه غرب

در حال حاضر بسیاری از کشورها با توجه به اهمیت روز افزون این گروه به لحاظ اقتصادی درخواست عضویت در آن را دارند تا بتوانند از مزیت‌های این گروه اقتصادی بهره ببرند. بریکس در جهان چند قطبی در حال ظهور و بروز است و در آینده‌ای نزدیک به‌عنوان بلوک قدرتمند اقتصادی در نظام بین‌المللی شناخته خواهد شد.

علاوه بر نقش اقتصادی بارزی که بریکس ایفا می‌کند، از لحاظ سیاسی نیز در حال نزدیک شدن به یک تقابل با غرب است و حضور کشورهای قدرتمند منطقه در این گروه یک هسته قوی در برابر اردوگاه غرب خواهد بود.

بنابراین با توجه به مناسبات دوجانبه و چندجانبه اعضای گروه بریکس و تاکید آن‌ها بر گسترش تعاملات اقتصادی این انتظار وجود دارد که قدرت‌های نوظهور اقتصادی بتوانند بر اقتصاد دنیا اثرگذار باشند و با فعالیت‌های گسترده در ابعاد اقتصادی و سیاسی شرایط بهتر اقتصادی را رقم زنند.