بناهای تاریخی، سیاسی نیستند
بعید است علاقه‌مند به فرهنگ و میراث فرهنگی باشید و سری به بناهای تاریخی زده‌باشید و با یادگاری‌نویسی با رنگ یا زغال، خراشیدن و خط انداختن، ازبین‌رفتن تزئینات کوچک و بزرگِ در دسترس، سیاه‌شدگی ناشی از روشن‌کردن آتش پای دیوارها، جای خالی آجرها و خالی‌شدن قسمتی از بنا از بافت اصلی، کوبیدن میخ و چسباندن اعلامیه و اطلاعیه روی دیوارها، ریختن زباله در بناهای بدون متولی و تجمع معتادان در برخی...
چگونه باید به انسان ها آموخت که آدمی با یادگاری‌نویسی بر پیکر یک بنای استوار به‌جامانده از دل تاریخ ماندگار نمی شود، آن یادگاری‌ای ماندگار می شود که ریشه در فرهنگ و انسان‌دوستی داشته باشد نه ضدیت با فرهنگ و اجتماع. در هر دوره از انتخابات ریاست جمهوری، کاندیداها از فضای شهری استفاده‌های تبلیغاتی خود را می‌برند. این استفاده‌ای تبلیغاتی در شهر‌های تاریخی مانند اصفهان و یزد و شیراز که بافت تاریخی آن بخش عمده شهر را تشکیل می‌دهد، باعث بروز برخی خطرات نیز برای این مناطق شده است. مشخصاً اصفهان که مناطق میدان نقش جهان، جلفا، سی و سه پل و دیگر پل‌های شهر، بخش عمده هویتی آن را تشکیل می‌دهد، همواره مورد استفاده کاندیداها بوده است. هم از جهت جمعیت بالا این مناطق و هم از جهت بیشتر دیده شدن بابت وام گرفتن هویت از آن بناهای تاریخی که می‌توانند بازتاب بهتری از نظر خبری برای آن کاندیداها داشته باشند.
بخش دیگر تبلیغات ریاست جمهوری به سخنرانی کاندیداها خلاصه می‌شود؛ سخنرانی‌هایی که در میادین تاریخی بیشتر برگزار شده و بعضا مورد ایجاد آسیب نیز بوده است. سخنرانی در میدان نقش جهان یکی از نمونه‌های تکراری این مسأله است. در هر دور از انتخابات، یا شخص نامزد و یا یک نماینده مطرح از سمت او، اقدام به سخنرانی در این میدان می‌کند. این سخنرانی‌ها طبیعتا با افزایش جمعیت در میدان نقش جهان همراه است که از حاشیه میدان تا مرکز و کناره‌های بناهای تاریخی داخل آن تداوم دارد. سخنرانی جلیلی یک از این آخرین نمونه‌های سخنرانی سیاسی در نقش جهان بود که چندان هم با جمعیت زیادی مواجه نشد اما بالاخره یک مراسم سیاسی در آنجا برگزار شده بود. تصاویر این سخنرانی نشان می‌دهد که ایجاد محیط برای تماشاچی‌ها، ورود تأسیسات به نقش جهان را به دنبال داشته که میراث فرهنگی باید نسبت به آن پاسخگو باشد. باید از نظر کارشناسی مشخص شود که این سخنرانی‌ها چه میزان به محیط‌های تاریخی زیان می‌رسانند. این مسأله فقط به سخنرانی سیاسی نیز خلاصه نمی‌شود و برخی نسبت به برگزاری دیگر مراسم‌ها از جمله مراسم‌های فرهنگی که تجهیزات بسیار و آلودگی صوتی وارد محیط‌های تاریخی می‌کنند، انتقاداتی دارند. این سبک مراسم‌ها خواه ناخواه ضربه‌های خود را به این محیط و بنا‌ها می‌زنند. به همین جهت اصفهان با فقدان محیط‌های جمعی مناسب برای سخنرانی و تبلیغ سیاسی مواجه است. لزوم ایجاد بستر‌های مناسب، امن و بزرگ برای سخنرانی کاندیداها در اصفهان بیش از هر زمانی احساس می‌شود.
نصب کاغذ و تصویر کاندیداها به دیواره‌های مناطق تاریخی نیز بخش دیگری از این آسیب هاست. اگرچه خوشبختانه در سال‌های اخیر، شهرداری نقاطی را برای نصب این اقلام درنظر گرفته است اما در مواردی، عدم کنترل و فعالیت گسترده ستادها، باعث دیده شدن تصاویر و کاغذ‌های چسبیده به در و دیوار شهر می‌شود. شاید بهتر است کاندیداها در زمان آغاز تبلیغات نسبت به این مسأله در سازمان میراث فرهنگی توجیه شده و بروز خطا توسط طرفداران آن‌ها به شکل رسانه‌ای و حتی قانونی پیگیری شود.
رئیس جمهور‌ها می‌آیند و می‌روند و همین شهر اصفهان نیز صد‌ها نخست وزیر و هشت رئیس جمهور به خود دیده و رئیس جمهور نهم نیز در راه است؛ اما آنچه در نهایت باقی ماند، روسای جمهور نبودند بلکه سی و سه پل و نقش جهان و بافت تاریخی اصفهان بود. در نتیجه کاندیداها نباید خود را صاحب شهر بدانند و برای تبلیغات دست به هر اقدامی بزنند؛ عمر ریاست جمهوری 4 سال و عمر نقش جهان 400 سال است. مردم نیز در این بین به خوبی می بینند که کاندیداها چه رفتاری با شهر در زمان انتخابات دارند؛ نامزدهایی که نتوانند در تبلیغات خود اصول قانونی را رعایت کرده و در حفظ یک بنا بکوشند، چگونه خواهند توانست از حقوق یک ملت دفاع کنند؟ پاسخ به همین سوال و بررسی رفتار نامزدها در مواجهه با بناهای تاریخی، یک بخش از پازل انگیزه رای به نامزدها را تکمیل می کند. نامزدی که در تبلیغات خود اصول حرفه ای و قانونی را رعایت کرده و نشان می دهد که در حفظ کشور خود از بناهای تاریخی و محیط شهری تا رفتار با جامعه از اصول، عبور نمی کند؛ طبیعتا می تواند از حقوق مردم نیز به خوبی دفاع کند. در انتخابات مجلس اخیر در اسفند 1402، استان اردبیل نشان داد که پیشتاز برخورد با بی قانونی در تبلیغات است. معاون میراث‌فرهنگی استان اردبیل در گفت‌وگویی به طرح شکایت از تبلیغات نادرست نامزدها اشاره کرد و گفت: طی روز‌های گذشته شعارنویسی و چسباندن پوستر‌های تبلیغاتی بر روی برخی از آثار تاریخی به ویژه در پل‌های تاریخی مرکز شهر مشاهده شده است که در یک مورد شکایت از عاملان این شعارنویسی تحویل مراجع ذی‌صلاح شده است. تمرکز و نظارت اداره میراث فرهنگی استان بر روند تبلیغات، امری واجب در شرایط فعلی است که می تواند اصفهان را از خطرات و آسیب های تبلیغات انتخاباتی نجات دهد. فقط نظارت بر عملکرد فنی ستادها، می تواند باعث بروز خسارت های جبران ناپذیری شود که در صورت پیروزی و یا شکست آن نامزد، دیگر قابل جبران نیست.
--> اخبار مرتبط