بهانه تازه آمریکا برای ماندن در خاورمیانه

به گزارش اقتصادنیوز، وال استریت ژورنال با انتشار یادداشتی مدعی شد، گروه تروریستی داعش سال گذشته در بخش‌هایی از سوریه و عراق احیا شده است. سپس در ماه دسامبر، دولت اسد فروپاشید و این گروه به تسلیحات رها شده ارتش سوریه تجهیز شد. حالا گروهی که زمانی خاورمیانه را به وحشت انداخته و الهام‌بخش حملاتی در دیگر نقاط جهان بود، به دنبال سوء استفاده از آینده نامشخص سوریه برای بازسازی نفوذ خود است.

ماموریت تازه آمریکا

وال استریت ژورنال در ادامه یادداشت خود آورد، در اوایل سال نوی میلادی یک سرباز کهنه سرباز ایالات متحده در نیواورلئان با ماشینی که پرچم داعش را برافراشته بود، به میان جمعیت رفت و 15 نفر را کشت و 30 نفر را زخمی کرد. مشخص نبود که مهاجم ممکن است چه ارتباطی با این گروه داشته باشد، اما تحلیلگران در مورد حوادث آینده که الهام گرفته از داعش است، هشدار دادند.

مبارزه با بقایای داعش تا همین اواخر در سایه انجام می‌شد و صدها نیروی ویژه ایالات متحده مستقر در مناطق داخلی سوریه با شبه نظامیان کرد برای انجام حملات هوایی علیه مواضع این گروه همکاری می‌کردند. تحلیلگران نظامی می‌گویند که ایالات متحده از آن زمان حملات خود را تشدید کرده است، از جمله در مناطقی که قبلاً حریم هوایی تحت کنترل دولت اسد و متحدان روسی‌اش بود.

در 8 دسامبر، ساعاتی پس از سقوط دولت اسد، ایالات متحده گفت که 75 موضع داعش را با هدف حملات بمب افکن‌های B-52 و هواپیماهای جنگی F-15 قرار داده است. حدود یک هفته بعد، ایالات متحده اعلام کرد که با یک حمله هوایی دیگر دست کم ده‌ها شبه نظامی را کشته است. سه روز بعد، این کشور اعلام کرد که دو عامل دیگر داعش از جمله یکی از رهبران ارشد آن را کشت.

پس از آن فرانسه جنگنده‌های جت رافال و یک پهپاد ریپر را علیه دو هدف در سوریه مستقر کرد و آنگونه مقامات فرانسوی گفتند هدف از استقرار این تجهیزات هدف قرار دادن مواضع داعش است.

با این همه، نگرانی‌هایی در مورد اثربخشی بمباران‌های دوره‌ای در میان چشم انداز منطقه‌ای که به سرعت در حال تغییر است وجود دارد. گروه‌های کردی که در مبارزه و مهار داعش و جنگجویان آن نقش آفرین بوده‌اند، تحت فشار جدید گروه‌های مورد حمایت ترکیه قرار دارند.

هراس از بازگشت داعش

دولت ترکیه گروه‌های کرد را تروریست می‌داند و به دنبال تحقق منافع خود در کشوری است که اکنون تحت کنترل حیات تحریرالشام قرار دارد؛ گروهی که زمانی با داعش و القاعده ارتباط داشت و حالا جدا شده است. همچنین مشخص نیست که ارتش آمریکا تا چه زمانی می‌تواند حضور بیش از دو هزار سرباز خود در سوریه و حدود دو هزار 500 سرباز در عراق را حفظ کند. چند روز پس از خروج اسد از سوریه، مقامات عراقی که از واشنگتن بازدید کردند نسبت به احیای احتمالی داعش ابراز نگرانی کردند و از ایالات متحده خواستند تا در باب توافقنامه خروج که اخیرا منعقد شده - وخواستار خروج تقریباً تمام نیروهای آمریکایی ظرف دو سال آینده است،- تجدید نظر کند.

به ادعای ناظران، هر گونه تغییری در مختصات حضور نیروهای آمریکایی در عراق - که همزمان می‌تواند معادلات شام را نیز تحت تاثیر قرار دهد - به تصمیم دونالد ترامپ منوط است؛ چهره‌ای که در دولت نخست خود تصمیم داشت تعداد نیروهای آمریکایی در سوریه را کاهش دهد.

مایک والتز نماینده آمریکا از ایالت فلوریدا، افسر بازنشسته نیروهای ویژه که انتظار می‌رود مشاور امنیت ملی ترامپ باشد، ماه گذشته در فاکس نیوز گفت: در حالی که رئیس جمهور منتخب بر دور نگه داشتن نیروهای آمریکایی از درگیری‌های خارجی تمرکز دارد، برای ترامپ تهدیدی که داعش در سوریه ایجاد می‌کند، "روشن" است.

به ادعای وال استریت ژورنال، نگرانی‌ها ناشی از افزایش قابل توجه فعالیت گروه تروریستی داعش است. افسران آمریکایی و کرد در تابستان به وال استریت ژورنال گفتند که این گروه در حال آموزش نیروهای تازه نفس و گردآوری نیروها در صحرای سوریه است به این امید که رویای خود جهت احیای خلافت خودخوانده اش را محقق کند. سال گذشته این گروه حملات شان را در سوریه و عراق افزایش دادند و ایست‌های بازرسی را هدف قرار داده، خودروهای بمب گذاری شده را منفجر کرده و برای آزادی همرزمان زندانی خود مانور دادند.

داعش به عنوان شاخه‌ای از القاعده که پس از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 با نیروهای آمریکایی و ائتلاف جنگیدند، پدیدار شد. داعش از پیچیدگی‌های خاورمیانه فرصت سازی کرد و در سال 2014 حدود 38 هزار مایل مربع از خاک سوریه و عراق را در اختیار گرفت، منطقه‌ای کمی کوچکتر از ویرجینیا. این گروه تروریستی در گام بعد خلافت خودخوانده‌اش را اعلام کرد تا بر 12 میلیون نفر حکومت کند.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در سفری به خاورمیانه در ماه دسامبر هشدار داد که ستیزه جویان به دنبال احیای خلافت خودخوانده اش است. او به خبرنگاران گفت: «ما مصمم هستیم مطمئن شویم که داعش نتواند دوباره ظهور کند».

ترکیه را مهار کنید!

محمد السودانی، نخست وزیر عراق، هفته گذشته گفت که داعش اخیراً مقادیر زیادی سلاح متعلق به ارتش سوریه را ضبط کرده که می‌تواند از این تجهیزات برای گسترش در منطقه استفاده کند.

او گفت که عراق و ائتلاف بین‌المللی در حال نظارت و تلاش برای توقف انتقال سلاح هستند. یکی دیگر از نگرانی‌های اصلی مقامات نظامی ایالات متحده و شرکای منطقه‌ای این بازیگر، امنیت زندان‌ها و اردوگاه‌هایی است که در شمال شرق سوریه جنگجویان داعش و خانواده‌های آنها را در خود جای داده است.

این اردوگاه‌ها که طبق برآورد سازمان ملل متحد بالغ بر 45 هزار نفر زندانی هستند، توسط نیروهای کرد تحت حمایت ایالات متحده محافظت می‌شوند. اگر این نیروها توسط یک کمپین نظامی تحت حمایت ترکیه شکست بخورند، اعضای داعش می‌توانند راهی برای خروج به دست بیاورند.

نخست وزیر عراق هفته گذشته در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفت: «هر اتفاقی که در این زندان‌ها یا اردوگاه‌ها بیفتد، همه ما - در داخل سوریه و خارج از آن - درگیر این تروریست‌ها خواهد شد».

به گفته ایمن جواد التمیمی، عضو انجمن خاورمیانه، یک اندیشکده مستقر در فیلادلفیا، از زمان فروپاشی دولت اسد، داعش تنها به مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه، یک گروه کرد تحت حمایت ایالات متحده حمله کرده است. تمیمی ارزیابی کرد، مانور بیشتر در سراسر سوریه ممکن است به گروه‌های داعش اجازه دهد تا به مناطق دیگری از کشور که در آنجا وقت خود را می‌گذرانند، نقل مکان کنند.

بهانه تازه واشنگتن

به ادعای این تحلیلگر، فکر نمی‌کنم داعش سناریوی سال 2014 را تکرار کند، اما این خطر واقعی وجود دارد که شما با موج ناگهانی خشونت و حملات مواجه شود. مقامات غربی گفتند که دولت عراق اکنون در حال بازنگری در موضع خود در قبال حضور نیروهای آمریکایی در بحبوحه نگرانی‌هایی است که خلاء قدرت در بخش‌هایی از سوریه این کشور را در برابر افزایش تنش‌های فرامرزی توسط داعش آسیب‌پذیر می‌کند.

در همین راستا، گروهی از مقامات گفتند که طی چند روز پس از سقوط اسد، نیروهای نظامی ایالات متحده شاهد لحن متفاوت مقام‌های این کشور بودند. آنها خواستار همکاری همه جانبه با آمریکا در حوزه‌های نظامی و لجستیکی شدند. مایکل نایتز، یکی از همکاران ارشد موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، در این باره به وال استریت ژورنال گفت: پیام عراقی‌ها به ایالات متحده این است: «لطفا بمانید. وقت خود را صرف کنید»

با این همه به ادعای این تحلیلگر، این کشور از آمریکایی‌ها می خواهد تا مواضع تروریست‌ها را هدف قرار دهد. در حالی که تنها چند هفته از دولت بایدن باقی مانده است، تصمیم گیری در مورد آینده نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه به زودی در دست ترامپ خواهد بود که در اولین دوره ریاست جمهوری‌اش به دنبال خروج از عراق و سوریه بود، اما خودش تحت فشار مشاروانش خروج کامل را متوقف کرد.

بر اساس توافق خروج، صدها تن از نیروهای آمریکایی و ائتلاف مستقر در بغداد، غرب عراق و سایر بخش‌های این کشور تا سپتامبر آینده منطقه را ترک خواهند کرد و پس از آن تا پایان سال آینده، نیروهای خود از شهر اربیل در شمال عراق خارج خواهند کرد.

به گفته مقامات، تعداد انگشت شماری از نیروها ممکن است پس از سال 2026 در مقام مشاوره و برای ماموریت هایی از جمله پشتیبانی لجستیکی در سوریه باقی بمانند. فرهاد علاالدین، مشاور سیاسی نخست وزیر عراق، گفت: «وضعیت بسیار پویا و دائماً در حال تغییر است و ما دائماً در حال ارزیابی تحولات میدانی هستیم». توسعه این رابطه مستلزم همکاری نزدیک و تلاش متقابل برای شکل دادن به مسیر آن است.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.