بیان داستان‌های مذهبی در ادبیات ایران اسلامی ریشه دار است / برای نوآوری در هنر نقالی باید با تاریخچه آن آشنا باشیم
حسین ظاهری ضمن بیان اینکه نقل داستان‌های مذهبی پیشینه بسیار طولانی‌ای در تاریخ هنر و ادبیات ایران اسلامی دارد، اشاره کرد اگر قرار باشد در هنر نقالی تغییر و نوآوری صورت گیرد، باید پیش از آن با تاریخ این هنر آشنا باشیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، ششمین دوره از جشنواره نقالی و پرده خوانی غدیر (نقالان علوی) همزمان با دهه ولایت که از عید قربان تا عید غدیر و مصادف با 1 تا 5 تیرماه می‌باشد، در حال برگزاری است. حسین ظاهری؛ دبیر این رویداد و مدیر دفتر تعزیه و نمایش‌های آیینی حوزه هنری در گفتگو با دانشجو پیرامون تاریخچه ارتباط هنر نقالی با روایت داستان اهل بیت بیان کرد: نقل داستان‌های مذهبی پیشینه بسیار طولانی‌ای در تاریخ هنر و ادبیات ایران اسلامی دارد. براساس اسناد تاریخی، از زمان صفویه پرده‌ها کشیده می‌شد و نقالان و پرده‌خوانان عموما قصه‌های کربلا و سرگذشت شهدای آن را روایت می‌کردند.
وی با اشاره به اینکه خاستگاه پرده‌خوانی به صورت ویژه، یک خاستگاه مذهبی است، گفت: خداوند متعال نه تنها در قرآن بلکه در سایر کتب آسمانی، اشاراتی به سرگذشت پیشینیان برای عبرت گرفتن انسان دارد. قرآن هم که شاهکار خلقت است و خداوند آن را به عنوان یک راهنما تا زمان قیامت قرار داده است، سرشار از پند، نصیحت و هشدار است. این انتقال مفاهیم از طریق بیان قصه صورت می‌گیرد.
ظاهری پیرامون تفاوت تعزیه‌خوانی و نقالی توضیح داد: هنر شبیه‌خوانی که به «تعزیه» مشهور است، شامل همین قصه‌هایی است که در نقالی بیان می‌شود و این دو هنر، دارای اشتراکات محتوایی هستند. اما تفاوت‌های آن‌ها بیشتر بر می‌گردد به فرم اجرا. در نقالی و پرده‌خوانی، قائم به یک شخص هستیم که این فرد در هیئت یک راوی با استفاده از ابزاری، روایت خود را انجام داده و داستانی را برای مخاطبین بیان می‌کند.
دبیر ششمین جشنواره نقالی و پرده خوانی غدیر ادامه داد: در شبیه‌خوانی، تعدد افراد شبیه‌خوان را داریم که هرکدام مشابه یکی از شخصیت‌ها هستند و داستان‌های مختلفی از واقعه عاشورا را در زمینه‌ها مختلف - وابسته به اقلیم خود - با محتوایی ثابت و فرمی متفاوت بیان می‌کنند. این اجرا در تکیه‌ها، حسینه‌ها و یا میدان‌گاه‌ها انجام می‌شود.
ظاهری بیان داشت: اگر هنر شبیه‌خوانی و نقالی ما از نظر محتوایی بسیار غنی است، از نظر فرمی و ارزش هنری نیز در جهان بی نظیر است. تکنیک‌ها و قراردادهای نمایشی این هنرها، دارای ارزشی جهانی است.
وی در پایان ضمن بیان اینکه حرکت و تغییر این هنر همراه با دنیای مدرن، اجتناب ناپذیر است، تصریح کرد: اگر قرار است طرحی نو در این هنر اتفاق بیفتد، ابتدا باید تسلط و شناخت کافی نسبت به آن را داشته باشیم. متاسفانه در برخی از موارد شاهد هستیم علی رغم اینکه شناخت اساسی و ریشه‌ای نسبت به هنر - به صورت ویژه، این هنرهای نمایشی - وجود ندارد، یک خوانش و یا تأویل تازه برای آن ارائه می‌شود. آگاهی نسبت به ریشه این هنرها به این منظور باید وجود داشته باشد که اگر قرار بر این شد که یک تغییر را رقم بزنیم، حتما آگاهانه صورت گیرد.