تاثیر موسیقی بر سلامت روان

روانشناسان برای موسیقی، کارکردهای مختلفی تعریف کرده‌اند و معتقدند «هنر پنجم» بر کاهش اضطراب و تنش، کنترل هیجانات، عواطف و احساسات، ثبات و آرامش ذهن، دور کردن افکار و اندیشه از وقایع ناگوار و تجارب تلخ و همچنین بهبود افسردگی تاثیرگذار است.

به گزارش ایرنا، همچنین روانشناسان بر این باورند که آموزش و فراگیری موسیقی سبب افزایش تمرکز و هوشیاری، رشد خلاقیت و نوآوری، بهبود قدرت ادراک، رشد عواطف و احساسات، گسترش روابط اجتماعی، ظهور استعدادها، تقویت انگیزه، توسعه یادگیری و رشد رفتاری و دقت شنیداری می شود.

همچنین روانشناسان معتقدند، برخی آسیب های روحی و روانی نظیر اوتیسم (خوددرماندگی) که با رفتارهای ارتباطی غیرمتعارف و فقر حرکتی همراه است، در اثر موسیقی بهبود می یابد و بسیاری از اصوات بی کلام و آرام بخش جهت تسکین بسیاری از دردها موثر است.

بر اساس منابع معتبر، قدمت بهره گیری از موسیقی به منظور پیشگیری و معالجه بیماری های روحی - روانی به عصر فلاسفه یونان (ارسطو و افلاطون) بازمی گردد. بر اساس این منابع، همچنین در قرن بیستم میلادی (به هنگام جنگ جهانی اول) از این روش به طور رسمی برای درمان مصدومان جنگ استفاده شد.

به تدریج در سال 1944 میلادی نخستین روش آموزش موسیقی درمانی در جهان ابدا و در سال 1950 میلادی انجمن موسیقی درمانی آغاز به کار کرد که افزایش سطح آگاهی از روش موسیقی درمانی و تجهیزات تخصصی این شاخه از اهداف اساسی این سازمان محسوب می شد.

موسیقی همچنین به اعتقاد تحلیلگران اجتماعی، در کاهش برخی آسیب های اجتماعی نظیر خشونت و پرخاشگری نقش مهمی ایفا می کند زیرا با کنترل هیجان آدمی، از تنش های روحی و روانی جلوگیری می کند و این امر تنازع و آشوب را کاهش می دهد.

بهناز نوید یک روانشناس سلامت در باره تاثیر موسیقی بر سلامت روان به خبرنگار اجتماعی ایرنا گفت: موسیقی به یک مجموعه از اصوات هماهنگ اشاره می کند و ساختار موسیقی با ساماندهی اصوات که به طور متعارف با ترکیب نت ها (صداها) به یک اثر متحد بدل می شود، شکل می گیرد.

وی افزود: سیستم بدن به صورت طبیعی خود را با پالس موسیقی (ریتم) مطابقت می دهد و در جریان پیوستگی با احساسات (که از طریق موسیقی به بشر منتقل می شود)، طیفی از عواطف، احساسات و روابط را تجربه می کند.

به گفته این روانشناس، این احساسات از طریق خالق اثر و همچنین نوع اجرا نیز حاصل می شود.

این روانشناس ادامه داد: موسیقی به منظور منحرف سازی افکار و اندیشه از وقایع ناگوار و خاطرات تلخ نیز بسیار موثر است؛ به ذهن آدمی ثبات و آرامش می بخشد، اضطراب، تنش و افسردگی را کاهش می دهد و موجب بهبود عملکرد حافظه به ویژه حافظه فعال می شود.

نوید یادآور شد: موسیقی همچنین جهت بهبود اختلال در خواب موثر است، قدرت و انرژی را تقویت می کند و به منظور تسکین درد و تالم نیز مثمرثمر واقع می شود.

وی افزود: به هنگام یک عارضه، موسیقی (صدا) مغز را به منظور ترشح برخی مواد شیمیایی تحریک می کند و بر این اساس ذهن را از درد و تالم منحرف می سازد.

فراگیری موسیقی رشد مغزی را ارتقا می بخشد

این روانشناس تصریح کرد: آموزش و فراگیری موسیقی همچنین به میزان قابل توجهی (به ویژه در دوران کودکی) بر ارتقا رشد مغزی موثر است و بر این اساس یادگیری این هنر (موسیقی) باید به همت والدین مورد ترغیب و تشویق واقع شود.

به گفته وی، آموزش و فراگیری موسیقی نیز نباید با دلیل رشد فکری با اجبار و اکراه همراه شود.

نوید همچنین در خصوص اینکه کدامیک از اقسام موسیقی سبب تاثیر مساعد بر روح و روان آدمی است، عنوان کرد: بازتاب و واکنش جسمی، روحی و عاطفی آدمی نسبت به موسیقی از تاثیر مثبت و منفی نوع موسیقی حکایت می کند.

وی افزود: برخی اقسام موسیقی که مغز آدمی را تحریک می کنند، عواطف و احساسات را بر می انگیزند، جسم را قدرت و انرژی می بخشند؛ در بهبود چرخه خواب تاثیرگذارند و ذهن را به سمت دوری از وقایع ناگوار سوق می دهند.

اصوات طبیعی تنش های ذهنی را کاهش می دهد

دکتر مهدیه رحمانیان روانشناس بالینی نیز گفت: موسیقی به جهت اثرگذاری بر سیستم عصبی مغز، بر روح و روان آدمی نیز تاثیرگذار است. در حقیقت عملکرد الکتریکی مغز بر اساس نوسان‌های محیطی تغییر می یابد.

به گفته این متخصص، ارتعاشات نور و صدا از مهم ترین نوسان های محیطی به شمار می روند که بی تردید هر یک از اقسام این نور و صدا تاثیری متمایز (مثبت و منفی) را بر سیستم عصبی مغز می گذارد.

رحمانیان ادامه داد: برخی اقسام موسیقی امواج اضطراب و تنش و شماری دیگر از امواج آرامش را تقویت می کنند و در برخی مواقع آدمی به جهت ناآگاهی از اقسام این موسیقی از اصوات نامناسب بهره می گیرد.

وی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال امواج آلفا در مغز بر آرامش تاثیرگذار است و برخی امواج (نت های موسیقی) که فرکانس آلفا را تقویت می کند، احساس آرامش را افزایش می دهد.

رحمانیان یادآور شد: برخی صداها در طبیعت نظیر صدای آب از جمله امواج موثر بر فرکانس آلفا محسوب می شود که در مدیتیشن ها به منظور ریلکسیشن (تن آرامی)، بهبود تمرکز و رفع تنش‌های ذهنی استفاده می شود.