تالار دوم ارز تجاری، بازاری انعطاف‌پذیر و شفاف برای جایگزینی بازار ارز اشخاص
دنیای اقتصاد: راه اندازی تالار معاملاتی گروه دوم ارز تجاری جایگزین معاملات ارز اشخاص سالهای گذشته شده است.
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ بنا به اعلام مدیریت ارتباطات مرکز مبادله ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان سیاستگذار، تنظیمگر و ناظر بازار ارز و مرکز مبادله ایران به عنوان بستری معاملاتی که تحت نظر بانک مرکزی است و تمامی فعالیتهای آن بر اساس مصوبات بانک مرکزی انجام میشود به نقش آفرینی در بازار ارز میپردازند.
در این چارچوب برای ساختاردهی به بازار ارز اشخاص و ایجاد امکان ثبت معاملات برای معاملات توافقی، تالار دوم ارز تجاری طراحی شده که قرار است معامله گران بازار ارز اشخاص سابق در این بازار و در یک بستر شفاف و ساختارمند، بر اساس قیمت توافقی اقدام به معاملات ارز خود نمایند. همچنین در این تالار، انتقال ارز توسط بازرگان انجام میشود. طراحی این بازار توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، با هدف برگشت حداکثری ارز و تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان، با مشورت وزارت صمت و اتاق بازرگانی انجام شده و نقطه نظرات دستگاه‌ها در این خصوص برای ایجاد بازاری که هم از شفافیت و نظارت برخوردار است و هم برای ذی‌نفعان، سهولت و امنیت معاملاتی ایجاد می‌کند، اخذ شده و به کار بسته شده است. بدین ترتیب میتوان گفت تالار دوم ارز تجاری، بازار جدیدی نیست و نسخه ارتقا یافته بازار ارز اشخاص سابق است.
مساله مهم دیگری که به آن باید اشاره کرد اینکه راه‌اندازی تالار معاملاتی گروه دوم بازار ارز تجاری برای معامله گران حوزه ارز اشخاص سابق از پشتوانه قانونی و مقرراتی برخوردار است.
بر اساس جزء (2) بند (الف) ماده (11) قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، «صادرکنندگان خُرد از جمله صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی، محصولات صنعتی دانش بنیان و خلاق، محصولات باغی و کشاورزی و صنایع دستی می توانند ارز حاصل از صادرات خود را در مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه کرده یا پس از اعلام به بانک مرکزی، برای واردات کالاهای مجاز که بانک مرکزی با تأمین ارز آن‌ها موافقت کرده است، توسط خود یا دیگر واردکنندگان مورد استفاده قرار دهند.
صادر کنندگان خُرد موضوع این جزء با توجه به نوع و حجم کالا یا خدمت صادر شده، به پیشنهاد وزیر صنعت، معدن و تجارت و با همکاری وزرای جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس‌جمهور، توسط هیأت وزیران تعیین میشوند.
همان طور که در متن ماده تصریح شده است، این گروه از صادرکنندگان می‌توانند ارز حاصل صادرات خود را به مصرف دیگر واردکنندگان برسانند و برای واردات کالاهای مجاز که بانک مرکزی با تأمین ارز آن‌ها موافقت کرده است، استفاده کنند. بر همین اساس، روش تامین ارز مورد تایید بانک مرکزی برای این گروه از واردکنندگان و صادرکنندگان در الگوی کسب‌وکار تالار معاملاتی گروه دوم متبلور شده است که نسبت به صادرکنندگان تعیین‌شده توسط هیات‌وزیران و واردکنندگان مورد تایید بانک مرکزی اجرایی میشود.
از سوی دیگر بر اساس بند (2) ماده (8) آیین‌نامه اجرایی تبصره (6) بند (ح) ماده (2) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 25/08/1401 با اصلاحات و الحاقات بعدی، تعهدات ارزی صادراتی سایر صادرکنندگان به غیر از صادرکنندگان مندرج در بند (1) این ماده، معادل 90 درصد ارزش پروانه صادراتی یا معادل آن به سایر ارزها تعیین می شود و این صادرکنندگان مکلفند تعهدات ارزی صادراتی خود را به یک یا ترکیبی از روش های برگشت ارز به تشخیص خودشان ایفا کنند؛ از این رو، در فرض تشخیص معامله بر اساس بند جزء (پ) بند (13) ماده (1) آن آیین‌نامه، واگذاری ارز حاصل از صادرات به دیگران (غیر) جهت واردات کالا، بر اساس نص ماده (11) قانون برنامه هفتم پیشرفت، روش تامین ارز مورد تایید آن در بستر تالار معاملاتی گروه دوم قابل پیگیری است؛ بنابراین به طور خلاصه میتوان گفت تالار اول ارز تجاری مرکز مبادله ایران مربوط به معاملات ارز مشمولین بند (1) این ماده و تالار دوم ارز تجاری مرکز مبادله ایران مربوط به معاملات ارز مشمولین بند (2) است.