تایید صلاحیت هر کاندیدای ریاست جمهوری نیاز به چند رأی شورای نگهبان دارد؟

به گزارش خبرآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان، هادی طحان‌نظیف عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان بعد از ظهر روز یکشنبه 13 خرداد 1403 در دانشگاه انقلاب اسلامی میهمان نشست مسئولان و جانشینان خواهر بسیج دانشجویی دانشگاه‌های سراسر کشور بود. وی ابتدا در سخنانی ضمن عرض تسلیت مجدد به مناسبت شهادت رئیسی و همراهانش اظهار داشت: امروز سالگرد سخنرانی امام خمینی (ره) در سال 1342 است که به شکل‌گیری قیام 15 خرداد انجامید و طلیعه نهضت اسلامی شد.

وی قیام 15 خرداد را مهم دانست و یکی از دلایل آن را با توجه به فرمایشات امام، حضور مردم در صحنه اعلام کرد که در نهایت پس از 15 سال منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد. طحان‌نظیف خاطرنشان کرد: 15 خرداد سالروز به میدان آمدن غیرت دینی مردم در برابر حاکمان غیردینی بود. سخنگوی شورای نگهبان در ادامه عنوان کرد: امام به ما آموخت که با استکبار مبارزه کنیم. استکبار طغیان در برابر حق و نشاندن منیت‌ها در برابر حقایق است. استکبار چون در مقابل حق ایستاده می‌داند که محکوم به شکست است و به همین دلیل برای بقای خودش، دیگران را به استضعاف می‌کشاند. وی در توضیح واژه مستضعفین گفت: مستضعفین، ضعفا نیستند بلکه کسانی هستند که ضعیف شده‌اند و این ضعیف شدن اول در ذهن آنها شکل گرفته است؛ مستکبران برای ضعیف کردن دیگران ادبیاتی همچون جهان اول و سوم و جوامع عقب‌افتاده و پیشرفته رایج می‌کنند. وی تاکید کرد: امام نماد ایستادگی در برابر استکبار بود. امام برای ایستادگی در برابر استکبار، ابتدا در برابر استضعاف ایستاد و در ملت این باور را متجلی ساخت که می‌توان در برابر قدرت‌های پوشالیِ استکباری ایستاد. این استاد دانشگاه افزود: امام نماد ایستادگی مقابل استکبار است. امام برای مبارزه با استکبار، ابتدا با استضعاف جنگید چون باورش این بود که اگر مردم به خودباوری برسند و بدانند که قدرت‌های استکباری پوشالی‌اند، استکبار خودبه‌خود از بین رفته است. 15 خرداد تبلور این خودباوری در مردم ایران بود. آغاز راهی بود که امروز جبهه جهانی مقاومت قدم‌های آخر آن را برمی‌دارد. امام خمینی (ره) به نمادهای استکباری که نمونه بارز آن رژیم صهیونیستی بود، با تمام وجود به آن حمله کرد. امام مختصات درست تاریخ را ترسیم کرد و آزادگان را به آن سو فراخواند. سخنگوی شورای نگهبان این نکته را هم بیان داشت که امام مختصات طرف درست تاریخ را نشان داد و تبیین کرد و در آن مختصات ایستاد و آزادگان جهان را به حرکت به سمت آن مختصات فراخواند. جبهه گسترده و جهانی مقاومت که امروز موجودیت جهان سلطه را به چالش کشیده است حاصل این ایستادگی امام است. امام فقط مبارزه نکرد، امام ابتدا به نفی ارزش‌های جهان سلطه و سپس به ارائه الگوهای مطلوب پرداخت، مهم‌ترین الگویی هم که ارائه کرد الگوی حکومت دینی. الگوی مردم سالاری دینی. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نقشه راه این الگوست. حقیقتا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اثبات کرده است ظرفیت زمینه سازی برای حرکت کشور به سوی پیشرفت را دارد. وی ادامه داد: امام مردم را ولی‌نعمت دانستند و به مردم نقش تاثیرگذار دادند. نمایش‌های انتخاباتی در رژیم‌های گذشته که مورد اعتراف نزدیکان شاه نیز بود کنار گذاشته شد و انتخابات‌های واقعی برگزار شد. طحان‌نظیف در همین رابطه اشاره کرد: قانون اساسی با رای مردم تعیین شد. تمام مسئولان کشور نیز با رای و انتخاب مردم سر کار می‌آیند. نقش مردم تزئینی نیست و در انتخابات‌ها نتایجی رقم می‌خورد که نتایج آن قابل پیش بینی نیست. این به آن معناست که رقابت واقعی صورت می‌گیرد. این عضو حقوقدان شورای نگهبان در پایان این بخش از صحبت‌هایش اعلام کرد: در انتخابات گذشته (انتخابات مجلس دوازدهم) بیش از 50 هزار نفر وارد رقابت شدند و به ازای هر کرسی بیش از 50 نفر کاندیدا بودند. در انتخابات پیش‌رو نیز آنچه نظر، رای و اراده مردم است، برای کشور رقم خواهد خورد.

اجرای مصوبه شرایط ثبت‌نامی

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان بسیجی عنوان کرد: در سال 1396 یک هزار و 636 نفر برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کردند. در انتخابات ریاست جمهوری نیز در هر دوره شاهد رشد ثبت‌نامی‌ها نسبت به دوره گذشته بودیم که برخی شرایط ابتدایی را نداشتند. وی افزود: در سال 1395 سیاست‌های کلی انتخابات از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد. در بند 5-10 آن سیاست‌ها آمده است که تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری باید توسط شورای نگهبان انجام بگیرد. طحان‌نظیف گفت: از این رو شورای نگهبان در سال 1396 مصوبه‌ای در این خصوص به تصویب رساند تا معیارها و شاخص‌های رجل سیاسی و مذهبی و مدیر و مدبر بودن تشخیص داده شود. این مصوبه هم در فرآیند ثبت‌نام داوطلبان و هم بررسی صلاحیت‌ها در شورای نگهبان مبنای عمل بود. این عضو حقوقدان شورای نگهبان بیان کرد: این مصوبه در سال 1400 عینی‌تر و کمی‌تر شد. اگرچه دولت وقت آن مصوبه را در زمان ثبت‌نام اجرایی نکرد اما شورای نگهبان پرونده آن افرادی را مورد بررسی قرار داد که دارای شرایط ابتدایی بودند. ضمن اینکه تعداد افراد ثبت‌نامی نیز به حدود 600 نفر کاهش یافت. وی در خصوص انتخابات پیش‌رو هم گفت: در جلساتی که با وزارت کشور داشتیم تاکید کردیم که این مصوبه باید مبنای عمل قرار گیرد که اکنون در حال اجراست و تا حدی ثبت‌نام‌ها منطقی‌تر شده است. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی عنوان کرد: برخی شرایط کیفی هستند اما تلاش شده شاخص‌ها و ملاک‌هایی مشخص شود. تشخیص این موضوع با اعضای شورای نگهبان است و برای تاییدصلاحیت هر کاندیدا، باید حداقل هفت رای وجود داشته باشد.

مبنا قانون است

سخنگوی شورای نگهبان همچنین در پاسخ به سوالی بیان داشت: ما در شورای نگهبان به عنوان یک نهاد فقهی و حقوقی، مبنای خود را قانون می‌دانیم. حتما باید مبنا را قانون قرار داد. وی با اشاره به سوال دانشجو مبنی بر اینکه آبروی افراد مهمتر است یا نظام؟ گفت: بارها گفته‌ام که قانون مجوز انتشار دلایل ردصلاحیت‌ها به صورت عمومی را به شورای نگهبان نداده است. البته پس از بحث‌های فراوان در اصلاح قانون انتخابات مجلس بندی افزوده شد که اگر فردی ادعای خلاف واقعی مطرح کرد، شورای نگهبان می‌تواند به دفاع از خود بپردازد که البته این موضوع مربوط به انتخابات مجلس است. طحان‌نظیف تاکید کرد: ما خودمان هم می‌دانیم که نسبت به این موضوع آسیب می‌بینیم، اما باید قانون مبنا قرار بگیرد. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوال دانشجوی دیگری عنوان کرد: صلاحیت افراد در هر دوره و انتخاباتی را بررسی می‌کنیم. ملاک‌ها ثابت است، اما ممکن است شرایط نسبت به افراد تغییر یافته باشد؛ یا اینکه ابهامی در گذشته وجود داشته که آن ابهام نیز برطرف شده باشد. ضمن اینکه برخی از اعضای شورای نگهبان نیز تغییر کرده باشند.

مشارکت برای شورای نگهبان مهم است

سخنگوی شورای نگهبان همچنین در پاسخ به سوال دانشجوی دیگری گفت: موضوع مشارکت حتماً برای شورای نگهبان مهم است و شورای نگهبان همواره تلاش خود را در زمینه مشارکت انجام داده است. در همین انتخابات گذشته بیش از 15 هزار نفر برای انتخابات مجلس تأیید صلاحیت شدند که به ازای هر کرسی بیش‌از 50 نفر امکان رقابت داشتند. طحان‌نظیف ادامه داد: در انتخابات ریاست‌جمهوری هم همواره به‌همین شکل بوده و ان‌شاءالله در انتخابات پیش‌رو هم به‌همین شکل خواهد بود. ان‌شاءالله از گروه‌های مختلف حضور خواهند داشت و با انتخاب مردم همانطور که در گذشته به قدرت رسیدند، در انتخابات پیش‌رو نیز اینگونه خواهد بود. وی البته تاکید کرد: در مسئله مشارکت باید به همه عوامل توجه کرد و همه عوامل را مدنظر داشت. قطعاً شورای نگهبان به سهم خودش توجه دارد منتهی باید به همه عوامل از جمله عمل به وعده‌های مسئولان و حل مسائل کشور و مردم مخصوصاً مسائل اقتصادی و معیشتی توجه شود.

بررسی صلاحیت‌ها به صورت مقایسه‌ای انجام نمی‌شود

طحان‌نظیف همچنین گفت: ما پرونده افراد را به صورت مقایسه‌ای بررسی نمی‌کنیم. پرونده‌ها به صورت مجزا بررسی می‌شود. وی تاکید کرد: اگر کسی احراز صلاحیت نمی‌شود بدین معنا نیست که آن فرد لزوما دارای مشکلی است. سطح ریاست جمهوری عالی و مسئولیت خطیری است. طبق اصل 113 قانون اساسی، رئیس‌جمهور عالی‌ترین مقام پس از رهبری است. سخنگوی شورای نگهبان توضیح داد: یک نفر ممکن است وزیر، نماینده یا استاندار خوبی باشد اما بدان معنا نیست که بتواند رئیس‌جمهور خوبی بشود و به خوبی بتواند کشور را اداره کند. شاید آن فرد در وزارتخانه یا مسئولیت دیگر نیز موفق نباشد. طحان‌نظیف در پاسخ به سوال دیگری هم عنوان کرد: دولت‌های مختلف با انتخاب مردم از صندوق رای به قدرت رسیدند. مجالس مختلف نیز از صندوق‌های رای به قدرت رسیدند. دولت های مختلف و مجالس مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید. برخی خیلی با هم متفاوت هستند و حتی در برخی موضوعات دیدگاه‌های متضاد داشته‌اند. وی تاکید کرد: این بدان معناست که دولت‌ها و مجالس براساس ارای مردم به قدرت رسیدند؛ در نظام سیاسی ما مردم انتخاب‌کننده هستند. ان‌شالله در انتخابات پیش‌رو نیز سلایق مختلف حضور خواهند داشت و مردم با رای‌شان رییس‌جمهور آینده را انتخاب خواهند کرد.