تحلیل سیاسی از سیره امام صادق (ع)

به گزارش خبرگزاری فارس، متأسفانه شیعیان این زمانه باوجود محبتشان به ائمه، معرفت و شناخت کافی از این حضرات را ندارند و چه بسا درصد زیادی از این علاقه‌مندی‌ها از سر احساس باشد تا شناخت. در ادامه فراز‌هایی از سخنان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را درباره حیات امام صادق بازخوانی می‌کنیم. تحلیلی مختصر از سیره سیاسی امام صادق از سال 114 امامت امام صادق شروع می‌شود تا سال 148 که مهم‌ترین دوران در این مرحله اول، دوران امامت امام صادق است. امام صادق، دو مرحله در این دوران طی می‌کنند، یک دوره از سال 114 تا سال 132 یا تا سال 135- یا تا غلبه بنی‌عباس، یا تا خلافت منصور - است که دوران آسایش و گشایش است؛ آن مطلبی که معروف شده که ائمه به‌خاطر اختلاف بنی‌امیه و بنی‌عباس فرصتی پیدا کردند، مال این دوران است، زمان امام باقر چنین چیزی نبود، زمان امام باقر، [دوران] قدرتِ بنی‌امیه بود و هشام‌بن عبدالملک هم - و کان هشام رجلهم - مردِ بنی‌امیه و بزرگ‌ترین شخصیت بنی‌امیه بعد از عبدالملک بود؛ بنابراین زمان امام باقر، هیچ‌گونه اختلافی بین کسی و کسی که موجب این باشد که ائمه بتوانند از فرصت استفاده کنند، نبود؛ مال زمان امام صادق است، آن‌هم مال این دوران که دورانِ شروعِ آهسته آهسته دعوت بنی‌عباس و گسترش دعوت آن‌ها و اوج دعوت شیعیِ علوی در سرتاسر دنیای اسلام [است] که من در یک صحبتی که بعد هم پیاده شده و چاپ شده، شرح داده‌ام که آن وقتی که امام صادق به امامت رسیدند، در جا‌های مختلف دنیای اسلام، در آفریقا، در خراسان، در فارس، در ماوراءالنهر، چه درگیری‌ها و چه جنگ‌هایی بوده، یک‌چنین وضع عجیبی بوده و امام صادق از فرصت استفاده کردند برای بیان معارف اسلامی، همان سه نکته‌ای که در زندگی امام سجاد بود [یعنی] معارف اسلامی، مسأله امامت، و به خصوص تکیه بر روی امامت اهل‌بیت، که این سومی در دوران اول امامت امام صادق به وضوح مشاهده می‌شود. (1365/04/28) قیام علیه ظلم در تاریخ ائمه در باب آنچه مقدر است و در تقدیر الهی است، حرف‌های زیادی هست، که پروردگار عالم یک چیز‌هایی را تقدیر می‌کند و بعد بر اثر مصالحی آن‌ها را عوض می‌کند، که در باب زندگی امام صادق (علیه السلام) بنده این حدیث را گمان می‌کنم یا در اینجا یا در جای دیگری گفته باشم که یک حدیثی است که امام صادق (علیه الصلاه و السلام) فرمود که خداوند این امر را برای سال هفتاد معین کرده بود، یعنی قرار بود که حکومت اسلامی در سال هفتاد هجری به وسیله ائمه (علیهم السلام) انجام بگیرد. «فلما قتل الحسین اشتد غضب الله علی اهل الارض»، وقتی که واقعه کربلا پیش آمد و حادثه فجیع عاشورا پیش آمد، این مطلب تأخیر افتاد برای سال 140، سال 140 یعنی درست در اوج تلاش تبلیغاتی امام صادق (علیه الصلاه و السلام). آنجا هم باز یک حوادثی پیش آمد که این تقدیر الهی را به عقب انداخت که تو خود این روایت هست که شما‌ها افشا کردید، شما شیعیانی که دور و بر ما هستید گفتید مطلب را، کتمان نکردید، این بود که مطلب باز تأخیر افتاد، باز تأخیر افتاد؛ بنابراین همان طور که ملاحظه می‌کنید، هیچ اشکالی ندارد که خدای متعال یک مقصودی را تقدیر فرموده باشد برای یک زمان معینی، بعد به خاطر پیش آمدن یک حوادثی آن را عقب بیندازد. پس تلاش ائمه برای گرفتن حکومت و ایجاد رژیم اسلامی و حاکمیت اسلامی یک تلاشی است که با دانستن آن‌ها حقایق را و آینده را، هیچ منافاتی ندارد. خب پس این را به طور خلاصه همه‌ی برادران و خواهران بدانند که ائمه (علیهم السلام) همه‌شان به مجرد اینکه بار امانت امامت را تحویل می‌گرفتند، یکی از کارهائی که شروع کردند، یک مبارزه سیاسی بود، یک تلاش سیاسی بود برای گرفتن حکومت. این تلاش سیاسی مثل همه تلاش‌هایی است که آن کسانی که می‌خواهند یک نظامی را تشکیل بدهند، انجام می‌دهند و این کار را ائمه (علیهم السلام) هم می‌کردند و امام موسی بن جعفر (علیه الصلاه و السلام) هم این کار را شروع کرد از سال 148، یعنی سال وفات امام صادق (علیه‌الصلاهوالسلام) و ادامه پیدا کرد تا سال 183، یعنی سال وفات موسی بن جعفر، سی و پنج سال تلاش موسی بن جعفر ادامه پیدا کرد. (1364/01/23)