تخریبی همخوان با مشی پوتین
اقتصادنیوز: در انفجاری که در روز سه شنبه اتفاق افتاد، سد بزرگی در جنوب اوکراین بهشدت آسیب دید و بحران انسانی و موج سیلابی را به وجود آورد و ایمنی طولانیمدت و دوام نیروگاه هستهای اوکراین را زیر سوال برد.
به گزارش اقتصادنیوز، به نوشته فارین پالیسی، پیامدهای تخریب این سد و نیروگاه نوا کاخوفکا، در زمانی که کییف برای ضدحمله علیه نیروهای روسیه آماده میشود، در شهرهای جنوبی طنینانداز شده است. جزئیات زمان و چگونگی شکسته شدن سد در قلمرو تحت کنترل روسیه در حال بررسی است اما اوکراین، ناتو و اتحادیه اروپا، روسیه را با توجه به هشدارهای اوکراین برای تخریب سد توسط روسیه، مقصر این واقعه میدانند. رهبران ارشد غربی، از جمله اولاف شولز، صدراعظم آلمان، از اوکراین حمایت کردند و گفتند که تخریب سد «با شیوهای که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، این جنگ را به راه انداخته، همخوانی دارد».
دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین در توییتی نوشت: «روسیه با تخریب سد کاخوفکا احتمالاً بزرگترین فاجعه تکنولوژیکی اروپا در دهههای اخیر را به بار آورده و هزاران غیرنظامی را در معرض خطر قرار داده است. این یک جنایت جنگی فجیع است». اپراتور تاسیسات برق آبی در نوا کاخوفکا، که برق میلیون ها نفر را در جنوب اوکراین تامین می کرد، نیز تقصیر را مستقیما به گردن کرملین انداخت.
روسیه اما با تکذیب این خبر مدعی شد که خرابکاران اوکراینی مسئول انفجاری بودند که باعث شکسته شدن سد شد. روسیه با بیان دلایلی از جمله عدم تلاشهایش برای تضعیف جنگ و نقش مهم این سد در تغذیه 85 درصد آب کریمه - شبه جزیره مهم استراتژیک که مسکو برای اولین بار به طور غیرقانونی در سال 2014 ضمیمه کرد - ادعای اوکراین را رد کرد. اما به هرحال روسیه از این موقعیت میتواند بهترین استفاده و بیشترین نفع را ببرد.
اهمیت استراتژیک سدها در جنگ
سدها و آبرسانیها مدتهاست که در جنگ برای توقف پیشرویهای میدان نبرد، گرفتن قلمرو از نیروهای دشمن، یا توقف جریان آب و برق به دشمن استفاده میشوند.
هلندیها به این کشور کم ارتفاع سرازیر شدند تا فرصت پیشروی را در طول جنگ هشتاد ساله در قرن شانزدهم از ترسیوهای اسپانیایی محروم کنند. کومینتانگ در سال 1938 در تلاشی برای فرو بردن مهاجمان ژاپنی در گل و لای، خندقهای رودخانه زرد را ویران کردند که صدها هزار غیرنظامی را کشت. در سال 1941، اتحاد جماهیر شوروی در تلاشی برای کاهش سرعت پیشروی گسترده نازی ها در اوکراین، سد دنیپرو را ویران کرد. سدهای منطقه روهر که در آن زمان مرکز صنعتی آلمان نازی به شمار میرفت، دو سال بعد، هدف بمبافکنهای بریتانیا قرار گرفت تا باعث اختلال در تسهیلات جنگی آدولف هیتلر شود. در اوج جنگ علیه گروه تروریستی داعش در عراق در سال 2016، مقامات غربی هشدار دادند که داعش سعی در تخریب سد عظیم موصل دارند تا جرقه یک بحران انسانی و کاهش روند پیشروی نیروهای عراقی مورد حمایت غرب به داخل قلمرو داعش را ایجاد کند.
شکستن سد نوا کاخوفکا فصل جدید جنگ در اوکراین
اگر چه اهمیت استراتژیکی که سدها در جنگ ایفا میکنند موضوعی جدیدی نیست، اما شکستن سد نوا کاخوفکا فصل جدیدی را در جنگ در اوکراین نشان میدهد که جان دهها هزار غیرنظامی را به خطر میاندازد و فاجعه زیستمحیطی جدیدی را در جنوب اوکراین ایجاد میکند. نزدیک به 40000 نفر در مناطق تحت کنترل روسیه و اوکراین در معرض خطر سیل هستند و مقامات را مجبور به اعزام قطار و اتوبوس برای تخلیه هزاران غیرنظامی کرده است. این سد حاوی 18 میلیون متر مکعب آب است که درهم شکستن آن تهدیدی برای ویران کردن کشاورزی در جنوب اوکراین و تامین آب به کریمه میباشد.
آریان بائر، مدیر منطقه ای اوراسیا برای کمیته بین المللی صلیب سرخ، گفت: «تخریب سد نوا کاخوفکا و سیل های ناشی از آن تهدیدی قابل توجه برای غیرنظامیان، خانه ها و معیشت آنها است. ده ها هزار نفر را درگیر یک وضعیت انسانی وخیم میکند. آسیب به زیرساخت های حیاتی می تواند کل جوامع را در ناامیدی فرو برده و زندگی غیرنظامیان را ویران کند.»
روسیه ماه هاست که به دنبال منفجر کردن زیرساخت های انرژی اوکراین و فرو بردن این کشور در بحرانهای بسیار سنگین بود و به نظر می رسد که حمله اخیر به سد، یک تاسیسات برق آبی 350 مگاواتی، توانایی اوکراین برای مقاومت بیشتر را از بین میبرد.
مخاطرات هستهای بحران
شکستن سد همچنین سوالات فوری را در مورد ایمنی و دوام نیروگاه هستهای زاپروژیا، یکی از بزرگترین نیروگاههای هستهای اروپا در خاک اوکراین که اکنون در اختیار روسیه است، ایجاد کرد. این سد آب خنک کننده را برای راکتورهای نیروگاه تامین می کرد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته که اوضاع را از نزدیک زیر نظر دارد، اما در این زمان «هیچ خطر فوری ایمنی هستهای» در زاپوریژیا وجود ندارد. کادری سیمسون، کمیسر انرژی اتحادیه اروپا در توییتر گفت: «شکستگی سد کنونی خطری فوری برای نیروگاه ایجاد نمی کند، زیرا آب خنک کننده نیروگاه از یک حوضچه عملیاتی در کنار نیروگاه تامین می شود.
روسیه قبلاً منابع برق کمکی نیروگاه را هدف قرار داده که تأسیسات خنککننده آن را تغذیه میکند و مخاطرات پرتوهای هستهای را از طریق موشکپرانی افزایش داده است. برای ماهها، گلوله بارانهای مکرر اطراف این نیروگاه، مقامات بینالمللی را نگران کرده و جوامع اوکراینی اطراف را برای یک فروپاشی احتمالی آماده کرده است.
تاثیر بر ضدحمله اوکراینی
مشخص نیست که تخریب سد چه تأثیری بر میدان نبرد در اوکراین میتواند داشته باشد، اما درست زمانی رخ میدهد که اوکراین در حال آغاز یک ضدحمله مورد انتظار برای بازپسگیری قلمرو از نیروهای روسیه در منطقه جنوبی است. جزئیات دقیق ضد حمله مخفی نگه داشته شده، اما سیل گسترده میتواند هر گونه طرح نیروهای اوکراینی برای حمله برق آسا علیه مواضع روسیه در منطقه شرق و جنوب خرسون را کند یا حتی متوقف کند.
در جبهه دیپلماتیک، با انتشار گزارشهایی در مورد تلفات انسانی گسترده این اقدام، ریزش سد میتواند به انزوای بیشتر روسیه در صحنه جهانی کمک کند. اگر مشخص شود که روسیه مسئول خسارات وارده به سد است، به سیاهه جنایات جنگی که گفته می شود نیروهای روسیه قبلاً در اوکراین مرتکب شدهاند، می افزاید.
همچنین بخوانید