ترامپ و نتانیاهو نقشه کشیدند؛ ایران هدف بعدی
پس از حمله حماس به اسرائیل، تحلیلگران از تغییر رویکرد آمریکا و اسرائیل نسبت به ایران خبر می‌دهند؛ روندی که احتمال استفاده از فشار به جای مذاکره را افزایش داده است. تحلیلگر ارشد سیاست خارجی می‌گوید این تحولات تصادفی نیست و برنامه‌ریزی بلندمدت واشنگتن و تل‌آویو ممکن است به پرونده ایران نیز کشیده شود.
- فهرست محتوا
- مشخص نیست اسرائیل و حماس تا چه حد به توافق پایبند بمانند
- روند اتفاقات خاورمیانه تصادفی نیست
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز شنبه 12 مهر با انتشار تصویری از یک نقشه هوایی در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که اسرائیل با «خط اولیه عقب‌نشینی از نوار غزه» موافقت کرده و این طرح نیز با گروه حماس در میان گذاشته شده است. به دنبال این اظهارات، از روز یکشنبه روند رسمی آغاز توافق در غزه اعلام شد.
با این حال، پرسش اصلی در محافل سیاسی این است که آیا طرح ترامپ برای آینده غزه و نظم جدید خاورمیانه واقعاً قابلیت اجرایی دارد؟ و در ذهن ترامپ و بنیامین نتانیاهو چه نقشه‌ای در جریان است؟
تحولات خاورمیانه از زمان حملات 7 اکتبر، یعنی آغاز درگیری حماس با اسرائیل، تا امروز با شتابی بی‌سابقه پیش رفته است. در همین زمینه، محسن جلیلوند، تحلیلگر ارشد روابط بین‌الملل، به بررسی ابعاد و پیامدهای این طرح و اهداف پشت‌پرده آن پرداخته است.
مشخص نیست اسرائیل و حماس تا چه حد به توافق پایبند بمانند
محسن جلیلوند گفت: «اسرائیلی ها معتقدند حماس به معاهده ای که ترامپ طراحی کرده، پایبند نخواهد بود. درواقع برخی تحلیلگران اسرائیلی معتقدند حماس فعلا زیر بار این معاهده رفته تا از زیر بار برخی فشارها خارج شود و سپس خود را برای مرحله بعد آماده کند. این نظری است که برخی تحلیلگران اسرائیلی ارائه می دهند. اما با توجه به آن چه طرف مقابل، یعنی حماس می گوید، متوجه می شویم که حماس، به طور کامل زیر بار نرفته و نپذیرفته است. حتی حماس هم با شرط و شروط پذیرفته است.»
وی افزود: «موضوع صلح یا معاهده ای که بین حماس و اسرائیل بر اساس طرح ترامپ شکل گرفته، به اعتقاد من به زمان بیشتری نیاز دارد و نمی توانیم اکنون در این باره قضاوت قطعی کنیم. حتی اگر با همین دیدگاه اسرائیلی ها هم پیش برویم، می‌بینیم که اسرائیلی ها هم چندان به دنبال این نیستند که زیر بار توافق بروند. چون آن ها از دید خود دست بالا را دارند و حماس را به طور کامل تحت فشار قرار داده اند. اما از طرفی دیگر، با توجه به نظر جامعه جهانی و بحث هایی که مطرح است فکر می کنم طرفین تا حدودی این موضوع را بپذیرند. اما این که حماس و اسرائیل تا چه حد به توافق مذکور پایبند بمانند، بحثی دیگر است.»
روند اتفاقات خاورمیانه تصادفی نیست
این کارشناس ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: «اما اگر سری به ادبیات نتانیاهو بزنیم، من معتقدم به این شیوه ای که نتانیاهو درباره صلح با غزه صحبت می کند و اینطور که درباره خلع سلاح کامل حماس خط و نشان می کشد، به زودی نوبت ایران نیز می رسد که در فهرست پرونده هایی قرار گیرد که نتانیاهو تمایل دارد هرچه سریعتر با همکاری ترامپ مورد تعیین تکلیف قرار دهد. استنباط من از شرایط موجود این است که اسرائیل و آمریکا یک برنامه ریزی مفصل و بلندمدت دارند و روند اتفاقاتی که از سوی این دو، در منطقه رقم می خورد تصادفی نیست. بنابراین حدس می زنم در ادامه این مسیر نوبت به ایران نیز خواهد رسید. از نظر اسرائیل، مشکل اصلی منطقه ایران است و طرف اسرائیل مدعی است اگر ایران در منطقه حضور نداشت بخشی از تنش ها نیز وجود نداشت.»
وی افزود: «قطعا اسرائیل و امریکا برای ایران نیز طرح و برنامه ای دارند. به نظر می رسد رسیدن به توافق درباره ایران از محور مذاکره عبور کرده یا لااقل طرف مقابل چنین پنداشتی دارد که مذاکره جواب نمی دهد. همچنین به نظر می رسد آن ها به این باور رسیده اند که ایران نیز حاضر به مذاکره نیست. آمریکایی ها مدعی هستند که طرف ایرانی چندین بار درخواست مذاکره داشته اما موفقیتی کسب نکرده است. ظاهرا پافشاری اصلی طرف مقابل بر 3 شرطی است که معتقد است به هر شکلی که شده باید اجرایی شود. سخنان مقامات ارشد ایران نشان می دهد ایران نیز تمایلی برای مذاکره در شرایطی که قرار باشد اعمال فشار حداکثری از سوی طرف مقابل وجود داشته باشد، ندارد. اروپایی ها هم گهگداری خط و نشان هایی می کشند اما حقیقت این است که اروپایی ها هم به طور کامل دنباله رو و تابع امریکایی ها هستند.»