تربیت نیروی انسانی کارآمد در حوزه هنر با تاسیس مدرسه عالی تلویزیون و سینما

مجلس شورای ملی در تیر 1337 خورشیدی ماده قانونی با چهار تبصره به تصویب رساند که به موجب آن، اجازه داده شد، فرستنده تلویزیونی در تهران زیر پوشش وزارت پست و تلگراف و تلفن ایجاد شود اما این طرح همچنان باقی ماند تا اینکه در 6 تیر 1346 خورشیدی مجلس لایحه دولت درباره تشکیل سازمان تلویزیون ملی ایران را که قبلا به تصویب رسانده بود و مجلس سنا در آن اصلاحاتی را انجام داده بود، دوباره مورد شور قرار داد و به تصویب نهایی رساند تا به این ترتیب در 1347 خورشیدی نخستین مراکز تولید و پخش رادیو و تلویزیون افتتاح شود.

با توسعه شبکه مخابراتی و مایکروویو از 1348 خورشیدی تلویزیون ملی ایران توانست به تدریج مراکز تولید رادیو تلویزیونی را با ایستگاه‌های مختلف در سطح کشور مرتبط کند و اما در آن دوره مهمترین نیاز کشور نیروی انسانی بود زیرا تا آن زمان اینگونه پروژه ها بیشتر در دست نیروهای خارجی به خصوص آمریکایی ها بود و نیروهای ایرانی متخصص به آن معنا در چنین کارهای فنی دخیل دانسته نمی شدند اما با همت خود ایرانی ها و افراد هنر دوست به این نیاز پاسخ داده و مدرسه عالی تلویزیون و سینما به وجود آورده شد تا بتواند نیروهایی برای آینده فرهنگ و هنر کشور پرورش دهد.

از مدرسه عالی تلویزیون و سینما تا دانشکده صداوسیما

موسسه‌ای به نام «مدرسه عالی تلویزیون و سینما» بعد از فراهم آمدن مقدمات کار در 1348 خورشیدی تشکیل شد که دانش‌آموختگان آن به فعالیت در سازمان رادیو و تلویزیون و حوزه سینما مشغول شدند. این موسسه کار خود را با یک دوره کوتاه‌مدت یک‌ساله آغاز کرد و در نخستین دوره خود نیروهایی پرورش داد.

بعدها همین دوره یک ساله به 2 دوره 2 ساله (کاردانی) ارتقا یافت و بعد دوره‌های کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، تحقیق در ارتباطات جمعی و مهندسی الکترونیک نیز در آن اجرا شدند تا اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی مدرسه عالی تلویزیون و سینما نخست به «مرکز آموزش فنی صداوسیما» و سپس به «دانشکده صداوسیما» تغییر نام پیدا کرد.

گسترش دوره‌های تحصیلی

این موسسه پس از انقلاب اسلامی در دوره های تحصیلی خود تغییرات زیادی به وجود آورد. به این صورت که در 1361 خورشیدی مقطع کاردانی تولید به کارشناسی ارتقا یافت و در 1374 خورشیدی دوره کارشناسی ناپیوسته فنی (مهندسی مخابرات) و در 1375 خورشیدی دوره کارشناسی ارشد تولید سیما نیز به دوره‌های آن افزوده شد.

از 1376خورشیدی رشته کارشناسی ارتباطات نیز با پذیرش دانشجو به جمع رشته‌های تحصیلی پیوست و رشته مهندسی فناوری اطلاعات و رسانه نیز توسط این دانشگاه تدوین شد. این دانشگاه از طریق آزمون سراسری، آزمون داخلی و آزمون دانشگاه جامع دانشجو می‌پذیرد و در 15 مهر 1391 خورشیدی از طرف شورای گسترش آموزش عالی از دانشکده صداوسیما به دانشگاه صداوسیما ارتقای درجه یافت.

تعدادی از دانش‌آموختگان

مدرسه عالی تلویزیون و سینما در بدو تاسیس خود در دوره هایی که پشت سر گذاشت توانست نیروهای متخصص در حوزه خود برای بخش هایی از هنر این کشور پرورش دهد که تاثیرات خود را در دهه های بعدی به خصوص در عرصه سینما و تولید فیلم به منصه ظهور رساندند که در ادامه به معرفی چند تن از این دانش آموختگان می پردازیم.

سیدحسن بنی هاشم: متولد 1328 خورشیدی در بندرعباس است که تحصیلات خود را در رشته کارگردانی از مدرسه عالی تلویزیون و سینما پشت سر گذاشته است. وی فعالیت هنری خود را با ساخت فیلم هشت میلی متری موج در 1350خورشیدی آغاز کرد و بعد از آن کارگردانی فیلم‌های هشت میلی متری مرد اطاق درخت، کالنگ‌هایم را دوست دارم، برکه خشک، هجرت، نهنگ، واهمه، شانزده میلی متری بازار نخل، آرامگاه فردوسی (مشترک)، سی و پنج میلی متری گردش در یک روز خوش آفتابی، کوتاه قلمکار داستانی و مجموعه مستند راه دور دریا، مستند ایزدخواست و مسجد ساری برعهده گرفت.

بنی هاشمی از پیشگامان سینمای آزاد ایران است و جایزه طلایی بهترین فیلم کوتاه را از فستیوال فیلم‌های سوپر 8 سینمای آزاد را از آن خود کرد. فیلم‌های مستند او هر کدام با روایت خاصی آغاز می‌گردد و گویی همواره خط داستانی کم‌رنگی را به وجود آورده و همان زیبایی و ایجاز گویی و ریتم مناسب فیلم‌های داستانی کوتاهش را دارد.

محمود بهادری: یکی دیگر از فارغ التحصیلان مدرسه عالی تلویزیون و سینما است که با پایان تحصیلات خود به زاهدان منتقل شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در روزهای جنگ تحمیلی در خرمشهر بود. بهادری نخستین فیلم مستند جنگی ایران به نام خرمشهر، شهر خون و شهر عشق را کارگردانی کرد.

محمد تهامی‌نژاد: متولد 1321 خورشیدی است که در رشته سینما از مدرسه عالی تلویزیون و سینما فارغ التحصیل شد و مستندهای سینمای ایران، مشروطیت تاسپنتا (1349)، یادی از دکتر فاطمی، دی ماه 59 در بوشهر، شب میراب، مهاجران، بحران مسکن، قطع، رود و کاریز، از هامون تا هورالعظیم، بازگشت، استاد عبادی را ساخته است.

تهامی نژاد در فرهنگ نوشتاری سینمای ایران نیز جایگاه ارزنده ای دارد. سینمای رویاپرداز ایران، فیلمنامه تاریخ سینمای ایران، سینمای ایران (از مجموعه از ایران چه می دانم؟) سینمای مستند ایران، عرصه تفاوت ها، ترجمه لوتر اثر جان آزبرن و ترجمه کتاب مستند تلویزیونی (زیر چاپ) را به رشته تحریر درآورده و فیلمنامه تاریخ سینمای ایران در 1374 خورشیدی به عنوان کتاب سال شناخته شد و در 1381 خورشیدی به عنوان سینماگر و پژوهشگر نمونه کشور معرفی شد.

روبرت صافاریان: متولد 1333 خورشیدی در تهران و فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی در 1353 خورشیدی از مدرسه عالی تلویزیون و سینما است. صافاریان فیلم‌های وارونگی (1385، مستندی درباره آلودگی هوای تهران)، جفت شیش (1386، فیلم مستندی درباره مسعود کیمیایی، کارگردانی مشترک با احمد میراحسان)، تهران در عکس (1387، تصویر شهر تهران در عکس‌های دوره‌های تاریخی مختلف)، 14 آبان، روز آتش (1387، فیلم مستندی درباره وقایع روز 14 آبان 1357)، مسافران کناره های خزر (1388، درباره گردشگری در شمال کشور)، تهران شمال (1388، درباره راه‌های تهران به استان‌های شمالی کشور)، گفت و گو با انقلاب (1389، مکالمه‌ای از ورای بیش از سی سال با عکس‌ها و فیلم‌های باقی مانده از روزهای انقلاب) و در فاصله دو کوچ (1392، درباره زندگی و آثار شاعر ارمنی - ایرانی آزاد ماتیان و نگاهی به جامعه ارامنه ایران) را در کارنامه کاری خود دارد.

پوران درخشنده: متولد هفتم فروردین 1330 خورشیدی در کرمانشاه است. وی تحصیلات خود را در مدرسه عالی تلویزیون و سینما پشت سرگذاشت و در 1354 خورشیدی مشغول به کار شد.

درخشنده در همان زمان فیلم «طاعون» که درباره طاعون را در کردستان به سال 1328 خورشیدی است، تهیه کرد. سال بعد نیز درباره «چهارشنبه‌سوری» و نیز فیلمی درباره مراسم سنتی نواحی مختلف ایران و موسیقی نواحی ایران را در 1356 خورشیدی تولید کرد و بعد از آن هم مستندهای زیادی تولید کرد. او همچنین فیلم های زیر سقف دودی (1395)، هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند (1391)، بچه‌های ابدی (1385)، رویای خیس (1384)، شمعی در باد (1382) و پرنده کوچک خوشبختی (1366) را ساخته است.

• صدا و سیما
• جنگ تحمیلی
• کردستان
• شهر تهران
• محمد تهامی نژاد
• تلویزیون
• مستند
• بندرعباس
• پوران درخشنده